F
Fırtına
Guest
FAZLA KORKMAYA GEREK YOK!
Yatak yaraları, kolay iyileşmeyen kronik ülserler arasında yer alır. Normalde 2-3 haftada iyileşir. Enfeksiyon, damar daralması, basınç, yara çapının büyüklüğü, beyin hastalıkları gibi bazı durumlar iyileşmeyi geciktirir.
Yatak Yaraları (dekübitus veya bası ülseri); Uzun süre sırtüstü, yüzüstü veya yan yatma sonrası baskı altında kalan bölgelerde yumuşak dokuya sürekli basınç sonucu cildin iyi beslenememesi ile oluşan yaralardır.
SANDALYE ARASINDA EZİLMEYİN
Çoğunlukla yatak veya sandalye gibi bir dış güç ile kemik çıkıntı arasında basınca uğrayan yumuşak dokuda ortaya çıkar. Yatalak yaşlıların yanı sıra refakat eden hastalıklar, beslenme bozukluğu, savunma sistemdeki yetersizlik, şuurun yerinde olmaması, idrar ve gaita tutmada yetersizlik, yara iyileşmesini olumsuz etkileyen diyabet gibi hastalıklarla beraber seyrettiğinde risk daha da artar. Basit şekilde başlayan yara, kısa zamanda derin mikrobik iltihabi hasara ve hatta vücut içi boşluklarına kadar ilerleyebilir.
Basınç ülserlerinin sebebi, belli bir bölgeye sürekli basınç uygulanmasıdır. Cilde basınç ne kadar şiddetliyse, hücre ölümü ve ülser o kadar kısa sürede olur. Ülserler üzerine de bakteriyel enfeksiyonlar sıkça yerleşir. Basınç ülserlerinin % 80’i kuyruk sokumu ve leğen kemiği, uyluk kemiğinin dış büyük çıkıntısı, baldır kemiğinin iç ve dış çıkıntıları ile topukta meydana gelir. Zehirlenme, travma, anestezi, belden veya boyundan aşağısının felci gibi his ve hareket sıkıntılarının yanında özel bir risk grubunu da yaşlı hastalar oluşturur. Hastaların % 70’den fazlası 70 yaşın üstündedir. Bu hastalarda ölüm riski % 8 civarındadır.
CİLT ALTINDA SİNSİ YARALAR
Normalde herhangi bir yara,15- 20 gün içerisinde iyileşmesi gerekirken, sebeplerin ortadan kaldırılmamasından dolayı yara basıncın devam etmesi, aynı tarafa yatan hastada oluşan doku ödemi (cilt altında sıvı birikimi-dokunun kanlanmasını oldukça bozar), idrar ve gaitadan bulaşan mikroplarla bulaşma olması yarayı kronik ilerleyici duruma çevirir. Yaranın ilk oluşumunda deride görülen değişiklikler, buz dağının görünen kısmıdır. Doku hasarının çoğu cilt altında başlar ve daha sonra deri yüzeyine çıkar.
HUZUREVLERİNE DİKKAT!
Huzurevi ve bakımevi gibi yerlerde yaşayan yaşlılarda dekübitus ülseri görülme sıklığı daha fazladır. Yaşlılıktaki yatak yaralarının sebepleri; vücut organlarındaki artmış metabolizma, hareketsizlik ve idrar veya gaita kaçırmadır.
KİMLER?RİSK ALTINDA?
> Yaşlılık,
> Nörolojik (vücudun sinir sistemi) hastalıklar,
> Ciltte hasar ve yıpranmalar,
> Kötü beslenme,
> Hareket edememe,
> Debilizan hastalıklar (kanser gibi çökertici ağır hastalıklar)
SEBEPLERİ
> His veya hareket bozukluğu olanlarda cilt bakımına yeterli dikkat ve itinanın gösterilmemesi,
> Uzun süreli hareketsizlik,
> Aşırı terleme, idrar ve geita kaçırma,
> Uygun olmayan yatak, yastık ve tekerlekli sandalye kullanımı,
> Sıkı giysilerin kullanılması,
> Yaralar tedavi edildikten sonra da bu zemin hazırlayıcı faktörlere dikkat edilmemesidir.
En çok eklemler ile çıkıntılarda oluşur;
Yatak yaraları vücudun yerle temas eden, basınç altında kalan özellikle kemik çıkıntılarının üzerindeki bölgelerinde oluşur.
> Otururken; kuyruk kemiği, kalçada kaba etlerde, omuz kürek kemikleri üzerinde, dirseklerde, topukta meydana gelir.
> Sırt üzeri yatarken; başın arka tarafında, omuz kürek kemikleri üzerinde, kalçada, dirseklerde, kuyruk kemiği üzerinde, topukta, ayak parmaklarında ortaya çıkar.
> Omuz üzerinde yan yatarken; kulaklarda, omuzun yan tarafında, leğen kemiğinin yan bölgelerinde, kalçada, dizde, ayak bilekleri yan çıkıntılarında oluşur.
YATALAK?HASTAYA ÖZEL İLGİ GEREKİR
Uzun süre yatakta tedavi görecek hastalar da dekübitus ülseri riski altındadır. Bundan dolayı tedavinin yanında bakımlarına da itina gösterilmelidir.
DR. Hilmi Özkırış
Yatak yaraları, kolay iyileşmeyen kronik ülserler arasında yer alır. Normalde 2-3 haftada iyileşir. Enfeksiyon, damar daralması, basınç, yara çapının büyüklüğü, beyin hastalıkları gibi bazı durumlar iyileşmeyi geciktirir.
Yatak Yaraları (dekübitus veya bası ülseri); Uzun süre sırtüstü, yüzüstü veya yan yatma sonrası baskı altında kalan bölgelerde yumuşak dokuya sürekli basınç sonucu cildin iyi beslenememesi ile oluşan yaralardır.
SANDALYE ARASINDA EZİLMEYİN
Çoğunlukla yatak veya sandalye gibi bir dış güç ile kemik çıkıntı arasında basınca uğrayan yumuşak dokuda ortaya çıkar. Yatalak yaşlıların yanı sıra refakat eden hastalıklar, beslenme bozukluğu, savunma sistemdeki yetersizlik, şuurun yerinde olmaması, idrar ve gaita tutmada yetersizlik, yara iyileşmesini olumsuz etkileyen diyabet gibi hastalıklarla beraber seyrettiğinde risk daha da artar. Basit şekilde başlayan yara, kısa zamanda derin mikrobik iltihabi hasara ve hatta vücut içi boşluklarına kadar ilerleyebilir.
Basınç ülserlerinin sebebi, belli bir bölgeye sürekli basınç uygulanmasıdır. Cilde basınç ne kadar şiddetliyse, hücre ölümü ve ülser o kadar kısa sürede olur. Ülserler üzerine de bakteriyel enfeksiyonlar sıkça yerleşir. Basınç ülserlerinin % 80’i kuyruk sokumu ve leğen kemiği, uyluk kemiğinin dış büyük çıkıntısı, baldır kemiğinin iç ve dış çıkıntıları ile topukta meydana gelir. Zehirlenme, travma, anestezi, belden veya boyundan aşağısının felci gibi his ve hareket sıkıntılarının yanında özel bir risk grubunu da yaşlı hastalar oluşturur. Hastaların % 70’den fazlası 70 yaşın üstündedir. Bu hastalarda ölüm riski % 8 civarındadır.
CİLT ALTINDA SİNSİ YARALAR
Normalde herhangi bir yara,15- 20 gün içerisinde iyileşmesi gerekirken, sebeplerin ortadan kaldırılmamasından dolayı yara basıncın devam etmesi, aynı tarafa yatan hastada oluşan doku ödemi (cilt altında sıvı birikimi-dokunun kanlanmasını oldukça bozar), idrar ve gaitadan bulaşan mikroplarla bulaşma olması yarayı kronik ilerleyici duruma çevirir. Yaranın ilk oluşumunda deride görülen değişiklikler, buz dağının görünen kısmıdır. Doku hasarının çoğu cilt altında başlar ve daha sonra deri yüzeyine çıkar.
HUZUREVLERİNE DİKKAT!
Huzurevi ve bakımevi gibi yerlerde yaşayan yaşlılarda dekübitus ülseri görülme sıklığı daha fazladır. Yaşlılıktaki yatak yaralarının sebepleri; vücut organlarındaki artmış metabolizma, hareketsizlik ve idrar veya gaita kaçırmadır.
KİMLER?RİSK ALTINDA?
> Yaşlılık,
> Nörolojik (vücudun sinir sistemi) hastalıklar,
> Ciltte hasar ve yıpranmalar,
> Kötü beslenme,
> Hareket edememe,
> Debilizan hastalıklar (kanser gibi çökertici ağır hastalıklar)
SEBEPLERİ
> His veya hareket bozukluğu olanlarda cilt bakımına yeterli dikkat ve itinanın gösterilmemesi,
> Uzun süreli hareketsizlik,
> Aşırı terleme, idrar ve geita kaçırma,
> Uygun olmayan yatak, yastık ve tekerlekli sandalye kullanımı,
> Sıkı giysilerin kullanılması,
> Yaralar tedavi edildikten sonra da bu zemin hazırlayıcı faktörlere dikkat edilmemesidir.
En çok eklemler ile çıkıntılarda oluşur;
Yatak yaraları vücudun yerle temas eden, basınç altında kalan özellikle kemik çıkıntılarının üzerindeki bölgelerinde oluşur.
> Otururken; kuyruk kemiği, kalçada kaba etlerde, omuz kürek kemikleri üzerinde, dirseklerde, topukta meydana gelir.
> Sırt üzeri yatarken; başın arka tarafında, omuz kürek kemikleri üzerinde, kalçada, dirseklerde, kuyruk kemiği üzerinde, topukta, ayak parmaklarında ortaya çıkar.
> Omuz üzerinde yan yatarken; kulaklarda, omuzun yan tarafında, leğen kemiğinin yan bölgelerinde, kalçada, dizde, ayak bilekleri yan çıkıntılarında oluşur.
YATALAK?HASTAYA ÖZEL İLGİ GEREKİR
Uzun süre yatakta tedavi görecek hastalar da dekübitus ülseri riski altındadır. Bundan dolayı tedavinin yanında bakımlarına da itina gösterilmelidir.
DR. Hilmi Özkırış
