Devlet memurları nasıl becayiş yapabilir?
Devlet memurlarının becayiş hakkı çeşitli platformlarda en çok sorulan konular arasında bulunuyor. Becayişin hangi şartlarda yapılabileceği, şartları ve hangi dönemde nasıl başvurulabileceği birçok kamu çalışanı tarafından merak ediliyor.
Devlet memurları ailesinin tamamını ilgilendiren bu hususu bu yazımızda ayrıntılı olarak açıklayacağız.
PEKİ, BECAYİŞ NEDİR?
Becayiş kelime anlamı itibariyle iki kişi arasında eş değer hareketle, mütekabil şekilde gerçekleşen durumu ifade etmektedir. Kavram olarak ise 657 sayılı Kanununda belirtilen şartlar ile iki memurun “karşılıklı olarak yer değiştirme” suretiyle atanması anlamını taşır.
Becayişe, 657 sayılı Kanunun 73 üncü maddesinde bulunan “Ayni kurumun başka başka yerlerde bulunan ayni sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilirler, bu isteğin yerine getirilmesi atamaya yetkili amirin uygun bulmasına bağlıdır.” hükmü ile yasal temel bulmuştur.
Kanunda görüldüğü üzere becayiş için beş şart vardır:
1- İki kişinin de memur olması,
2- Memurların ayni kamu kurumunda çalışıyor olması,
3-Memurların başka başka yerlerde olması,
4-Memurların ayni sınıfta olması,
5- Atamaya yetkili amirin uygun bulması.
Kanun becayiş hakkını memur statüsündeki kamu çalışanlarına vermiştir. Öte yandan yargı kararları birçok Kurumda 657 sayılı Kanuna göre memur statüsündeki, kadro karşılığı sözleşmeli olarak çalışan personelin de becayiş isteyebilmesini sağlamıştır. 73 üncü madde yalnızca memurları andığı için 657 sayılı Kanuna göre işçi statüsünde çalışanlar becayiş söz konusu değildir.
Becayiş Yapabilmek İçin Hangi Şartlar Oluşmalıdır?
Becayişin gerçekleşebilmesi için gerekli olan şartları sırası ile örnek vererek açıklayalım:
- Becayiş yapılabilmesi için iki devlet memuru söz konusu olmalıdır. Ayni kurumda 657 sayılı Kanuna göre memur olarak çalışan biri ile işçi statüsünde çalışan biri karşılıklı larak yer değiştirmeye tabi değildir.
- Becayiş yapmak isteyen memurların ayni Kurumda görevli olmaları gerekir. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nde çalışan bir memurun Tarım Bakanlığı’nın taşra teşkilatından çalışan bir memurla karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanması mümkün değildir. Kurumlar arası naklen atama olarak adlandırılan kurumlar arası geçiş kendi özel mevzuat düzenlemelerine tabidir, becayiş ile alakası yoktur.
- Aynı Kurumun farklı yerlerde çalışan memurları karşılıklı yer değiştirebilir. Örneğin Çalışma ve İş Kurumu’nun taşra teşkilatından Bursa Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nde çalışan bir memur İstanbul Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’nde çalışan bir memur ile becayiş talebinde bulunabilir.
Ayni Unvandaki Personel Başvurmalıdır
Becayiş talebinde bulunan memurlarının bu talebinin kabul görebilmesi için bir başka zorunlu şart, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda belirtilen hizmet sınıfları ile unvanlarının ayni olmasıdır. Kanunda kamu hizmeti görevleri ve bu görevlerde çalışan Devlet memurları görevlerin gerektirdiği niteliklere ve mesleklere göre sınıflara ayrılmıştır. 657 sayılı Kanunda on sınıf sayılmıştır. Farklı sınıflar arasında yer değiştirme suretiyle atama yapılamaz.
Örnek ile ifade etmek gerekirse Avukat unvanındaki memurlar kendi arasında, Müfettiş Yardımcısı unvanındaki personel kendi arasında, Öğretmen unvanındaki memurlar kendi arasında, polisler kendi arasında becayiş yapabilir. Ayni Kurumun personeli olsalar da Genel İdare Hizmetleri sınıfındaki bir memur Teknik Hizmetler Sınıfındaki bir memur ile becayiş yapamaz.
Atamaya Yetkili Amir Onaylamalıdır
Karşılıklı olarak yer değiştirmenin atamaya yetkili amirce uygun bulunarak kabul edilmesi başka bir şarttır. Burada atamaya yetkili amir ifadesi önemlidir. Becayiş talebi örneğin Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün taşra teşkilatında çalışan memurlar arasında olacaksa bu konuda kararı 3254 sayılı Kanun gereğince Genel Müdür verecektir.
Örneğin Meteoroloji Genel Müdürlüğü İstanbul 1. Bölge Müdürlüğü ile Adana 6. Bölge Müdürlüğü’nde görevli iki şef karşılıklı yer değiştirme talep etmişse bu konuda kararı Bölge Müdürü veremez, zira atamaya yetkili amir değildir. Verilecek becayiş dilekçeleri atamaya yetkili olan makama yani Genel Müdürlüğe gönderilir. Ancak memurların becayiş başvuruları dilekçe ile çalışılan Bölge Müdürlüklerine yapılacaktır, doğrudan merkeze yapılamaz, bu usulsüz müracaattır ve 657 sayılı Kanunun 125 inci maddesine göre uyarma cezası gerektiren bir suçtur.
