Çalışan Anneler Çıkan Yönetmelikle Daha Rahat Edecekler

Hem çocuk sahibi olmak hemde çalışmak oldukca zor olmasına rağmen geçim şartlarının zorluğundan dolayı büyük bir çoğunluk çalışmak zorunda kalıyor. İyi koşullarda ve insanca haklara sahip olarak çalışmak aynı zamanda da çocuklarımızı yetiştirmek her insanın hakkı

16 Ağustos 2013 Cuma Resmî Gazete yayınlanan yönetmelik bazı kolaylıklar sağlamaktadır. Bütün çalışan annelere hayırlı olsun işte yeni çıkan Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarına dair yönetmelikten bazı önemli notlar.


Çalışan annelere müjde. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, gebe ve emziren kadınların çalıştırılma şartlarıyla ilgili olarak yeni düzenlemeler getirdi.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, gebe ve emziren kadınların çalıştırılma şartlarıyla ilgili olarak yeni düzenlemeler getirdi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan 'Gebe Veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik' Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmenliğe göre; gebe kadınlar için işyerlerinde gebe kadınlara yönelik olarak şu uygulamalar geçerli olacak; Sağlık raporu ile gerekli görüldüğü takdirde gebe çalışan, sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılacak. Bu halde çalışanın ücretinde bir kesinti yapılmayacak. Başka bir işe aktarılması mümkün değilse, çalışanın sağlık ve güvenliğinin korunması için gerekli süre içinde, isteği halinde çalışanın tabi olduğu mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla ücretsiz izinli sayılması sağlanacak. Ancak bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmayacak.

- Kadın çalışanlar, gebe olduklarının sağlık raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar geçen sürede gece çalışmaya zorlanamazlar.

-Yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasaktır. Bu sürenin sonunda sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile belirlendiği dönem boyunca gece çalıştırılmaz.

- Gebe veya emziren çalışan günde 7.5 saatten fazla çalıştırılamaz.

- Gebe çalışanlara gebelikleri süresince, periyodik kontrolleri için ücretli izin verilir.

BEBEK EMZİREN KADINLARA YÖNELİK UYGULAMALAR

Yönetmenliğe göre; bebek emziren kadınlar için işyerlerinde gebe kadınlara yönelik olarak şu uygulamalar geçerli olacak;

-Emziren çalışanların, doğum izninin bitiminde ve işe başlamalarından önce, çalışmalarına engel durumları olmadığının raporla belirlenmesi gerekir. Çalışmasının sakıncalı olduğu hekim raporu ile belirlenen çalışan, raporda belirtilen süre ve işlerde çalıştırılamaz.

- Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta bir emzirme odasının kurulması zorunludur.

-Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150'den çok kadın çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın EK-IV'te belirtilen şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.

- İşverenler, ortaklaşa oda ve yurt kurabilecekleri gibi, oda ve yurt açma yükümlülüğünü, kamu kurumlarınca yetkilendirilmiş yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilirler.

- Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınır.

- Emzirme odası ve/veya yurt kurulması için gereken kadın çalışan sayısının hesabına erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş olanlar da dahil edilir.

İş dünyasında gebe ve emziren çalışanların hayatı değişecek

İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili yeni yasanın neredeyse bütün maddeleri şu anda yürürlüğe girdi.




Sadece 50’nin altında işçisi olan işyerlerinde istihdam edilecek olan iş güvenliği uzmanı, hekim ve yardımcı sağlık personeli bakımından kademeli bir yürürlülük söz konusu. Bu yasa sadece maddeleriyle değil, beraberinde getirdiği yönetmeliklerle de önemli.




Son olarak, gebe ve emziren kadınlarla ilgili düzenleme uygulamaya kondu. Yönetmelik kadın çalışanlara önemli haklar getiriyor. Kadın çalışanı olan işverenlerin de yönetmelik hükümlerini uygulamak için bazı tedbirler alması gerekecek.

İşveren yurt kuracak

Uygulamaya yeni giren yönetmeliğe göre 100-150 kadın çalışanın bulunduğu işyerlerinde çalışma yerinden ayrı ve en fazla 250 metre uzaklıkta bir emzirme odası kurulmak zorunda. Bunun yanında yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın çalışanın bulunduğu işyerlerinde 0-6 yaş çocukların bırakılması ve kadın çalışanların çocuklarını emzirmeleri için çalışma yerinden ayrı bir yurdun kurulması da gerekiyor. Eğer bu yurt işyerine 250 metreden daha fazla uzaksa, yönetmeliğe göre işverenlerin kadın çalışanlarına bir taşıt sağlaması gerekiyor.

Emzirme odalarına kadın çalışanların 0-1 yaş, yurtlara ise velisinin isteği üzerine ilkokula kaydı yapılmayan 66 aylığa kadar çocuklar alınabilecek.

Oda ve yurtlarda hangi personelin görev yapacağından, çocukların yemek ve sağlık kontrollerine kadar pek çok yükümlülük sözkonusu. Yeni dönemde işverenin kurmak zorunda olduğu oda ve yurtlara yönetici ataması yapması gerekiyor. Bu yönetici yeni düzenlemeye göre, çocuk gelişimi ve eğitimi, okul öncesi eğitim, psikoloji, çocuk sağlığı veya çocuk gelişimi ve anaokulu alanlarından birinde yükseköğrenim görmüş olacak ve aynı zamanda okul öncesi öğretmeni unvanı bulunacak.

Yurtlar işyeri hekimine emanet

İşverenin kuracağı oda ve yurtlar, işyeri hekiminin tıbbi gözetimi altında olacak. Bu nedenle fazladan hekim bulundurma zorunluluğu bulunmuyor. Ancak işveren emzirme odalarında her 10 çocuk için bir kadın çocuk bakıcısı istihdam edecek. Bu bakıcılarından en az biri Kız Meslek Lisesi Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü mezunu veya benzeri mesleklerden olacak. Yurtlarda, her 20 çocuk için bir çocuk bakıcısı ile Kız Meslek Lisesi Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü mezunu veya benzeri meslek mensubu eleman bulundurulacak.

Menüde süt ve yoğurt yerini aldı

Kurulacak olan oda ve yurtlarda, çocukların ihtiyaçlarına göre gerekli besinler, kahvaltıları ve yemekleri verilecek. Yemek listeleri ve tamamlayıcı beslenmenin düzenlenmesinde işyeri hekiminin görüşleri alınacak.

Çalışan kadınların çocuklarına ayrıca, günde 250’şer gram dayanıklı veya pastörize, yoksa kaynamış süt veya yoğurt verilecek.

Oda ve yurtların bina, kuruluş, döşeme, araç, gereç, taşıt, beslenme gibi giderlerinin tamamı işverenlerce karşılanacak. Ayrıca, buralar, ayda en az bir defa işveren veya vekili tarafından denetlenecek.

Bankalar, güvenlik şirketleri, marketler dikkat!

Emzirme odası ve yurt kurulması zorunluluğunda belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde aynı işverene bağlı işyerlerindeki kadın çalışanların tümü dikkate alınarak hesaplama yapılıyor. Özellikle bu yönetmelik bankaları etkileyecek gibi.

Bankaların yanı sıra temizlik ve güvenlik şirketleri de aynı belediye sınırları içerisinde yer alan projelerindeki toplam kadın çalışan sayısını dikkate alarak emzirme odası ve yurt kuracaklar. Ayrıca, bu hesaba işyerlerinde çalışan erkeklerden, çocuğunun annesi ölmüş ve velayeti babaya verilmiş olanlar da dâhil ediliyor.

Yurt kurulması zorunluluğu çalışan anneler için önemli bir düzenleme. Ancak yönetmelik hükümlerine baktığımızda kaç annenin bu düzenlemeden yararlanabileceği şüpheli.

Kapsam sınırlı olabilir

TUİK Hane Halkı İşgücü Anketleri’nin detaylarına bakıldığında az çok bir tahmin yapmak mümkün. TUİK Mayıs 2013 verilerine göre kadın çalışanların sadece yüzde 18’i 50 ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde istihdam ediliyor. Bu oran oldukça düşük.

İstatistiklerde 50 çalışandan sonrası 100 ve 150 olarak detaylandırılmamış olduğu için yurt ve emzirme odası kurulması için net rakamlara ulaşmak mümkün değil.

Ancak, 100 ve daha fazla kadın çalışana sahip olan işyerlerinin toplam işyerleri içerisinde çok daha düşük bir oranda kalacağının tahmin edilmesi, uygulamanın kapsamının çok dar olacağını akla getiriyor.

Aynı işverene bağlı işyerlerinin belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde birlikte değerlendirilmesi bu sayıyı biraz yukarıya taşıyabilir. Ancak bunun yeterli olamayacağı açık şekilde ortada. Kadın çalışan sayısı üzerinden değil, toplam çalışan sayısı üzerinden belirlenen bir yurt zorunluluğu daha kapsayıcı olabilirdi.

Gebe veya emziren personelin çalışma saatleri

Devlet Personel Başkanlığı'ndan 657 sayılı gebe veya emziren memura, Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğinin değil, 657 hükümlerinin uygulanacağını belirtti.



Gebe veya emziren personelin çalışma saatleri

DEVLET PERSONEL BAŞKANLIĞI GÖRÜŞÜ

657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak görev yapmakta olan gebe veya emziren personelinizin çalışma saatleri hususunda. (1/10/2013-18503)

Bilindiği üzere; 16/08/2013 tarihli ve 28737 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğin "Kapsam" başlıklı 2 nci maddesinde; "Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki kadın çalışan çalıştıran işyerlerine uygulanır." hükmü, "Uygulamada öncelik" başlıklı 5 inci maddesinde; "Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında öncelikle çalışanın tabi olduğu ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınır. 6331 sayılı Kanun kapsamında olup kendi özel mevzuatlarında hüküm bulunmaması halinde çalışanlar açısından bu Yönetmelik hükümleri uygulanır." hükmü ve "Çalışma saatleri" başlıklı 9 uncu maddesinde ise; "Gebe veya emziren çalışan günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz." hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan; 20/06/6331 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun "Kapsam ve istisnalar" başlıklı 2 nci maddesinde mezkur Kanunun kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dahil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanacağı ifade edilmiştir.

Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun "Çalışma saatleri" başlıklı 99 uncu maddesinde; "Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir. Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir. Ancak özel kanunlarla yahut bu kanuna veya özel kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit olunabilir. Bakanlar Kurulu, yurt dışı kuruluşlarda hizmetin gerektirdiği hallerde, hafta tatilini Cumartesi ve Pazardan başka günler olarak tespit edebilir." hükmüne yer verilmiş, mezkur Kanunun 101 inci maddesinde; hamile ve doğum yapmış memurların gece nöbeti ve gece vardiyasına ilişkin düzenleme yapılmış, 104/F maddesinde de; süt izni kullanımına ilişkin esaslara yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; her ne kadar özel kanunlarla yahut özel kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve yönetmeliklerle 657 sayılı Kanuna tabi olarak çalışan personel için farklı çalışma süreleri tespit olunabileceği belirtilmiş olsa da bu hususun ancak kurumların ve hizmetlerin özelliklerinin gerektirdiği hallerde uygulanabilmesi nedeniyle Üniversite Hastaneniz bünyesinde görev yapan gebe veya emziren personele Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğin "gebe veya emziren çalışan günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz" hükmünün uygulanamayacağı ve söz konusu personele mezkur Yönetmeliğin 5 inci maddesi uyarınca tabi olduğu 657 sayılı Kanunun çalışma saatlerine ilişkin ilgili hükümlerin uygulanması gerektiği değerlendirilmektedir.

Doğum İzni Artıyor

2015 yılı planına göre, doğuma bağlı faydalanılan izinler, kadınların istihdamını azaltmayacak şekilde iyileştirilecek. Uzaktan, yarı zamanlı çalışma gibi modeller geliştirilecek

Çalışan anne adaylarına yönelik önemli düzenlemeler için düğmeye basılıyor. Türkiye'nin 2015 yılı planında sahip olunan genç nüfusun yarattığı demografik fırsat penceresinden azami derecede faydalanılması, toplam doğurganlık hızındaki düşüşlerin önlenerek üretken ve dinamik nüfus yapısının korunması, nüfusun yaşam kalitesinin yükseltilmesi amaçlanıyor. Bu doğrultuda, gelecek yıl doğuma bağlı olarak faydalanılan analık, babalık, refakat izinleri ve ücretsiz izinler, kadınların istihdamını azaltmayacak şekilde iyileştirilecek.

İŞE DÖNÜŞE GARANTİ

Doğuma bağlı izinlerde özel sektör ve kamu arasındaki farklılıklar mümkün olduğunca giderilmeye çalışılacak. Doğum sonrası işe dönüşlerin garanti altına alınması amacıyla hukuki düzenlemeler yapılacak. Ebeveynler için doğuma bağlı olarak uzaktan, kısmi veya yarı zamanlı çalışma gibi alternatif modeller geliştirilerek, kamu ve özel sektör çalışanlarına bu çalışma modellerinden faydalanma imkanı sunulacak. Okul saatlerinin çalışma saatleri ile uyumlu olmasını sağlamak üzere, velilerin talebi olması durumunda ve uygun bir ücret karşılığında etüt uygulaması gerçekleştirilecek. Özel sektör tarafından kurulacak kreş ve gündüz bakımevleri için sağlanan 5. bölge yatırım teşviklerinin uygulamadaki etkinliği araştırılacak, erken çocukluk dönemi bakım hizmetlerine erişimi artırabilecek alternatif modeller geliştirilecek.

77.3 MİLYONLUK TÜRKİYE


Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre; 2013 sonunda 76.7 milyon olan Türkiye nüfusunun bu yılın sonunda 77.3 milyona ulaşması bekleniyor. 2006 yılında 2.21 çocuk olan toplam doğurganlık hızı, 2013'te 2.07'ye geriledi.takvim