Cerrahinin Tarihi

Daha tarih çağlarında Mısır'da cerrahi girişimler yapılmış, bu alanda bir çok uzman yetişmişti. Hindistanb'da da çok erken dönemlerde cerrahi büyük ölçüde gelişmişti. İ.Ö 600 yıllarından kalma bir cerrahi kitabında (Suştura Samhita),kesme, kesip çıkarma, sonda uygulamaları, iğneyle kan alma, kürtaj (kazıma) ve dikiş atma gibi bir çok cerrahi alet ayrıntılı biçimde betimlenmiştir. Hintli cerrahlar sinir sistemne ve bağırsak tıkanmalarına girişimlerde bulunmuşlardır. Hindistan'daki bu teknik gelişmeler, daha sonra buddhacılığın ortaya çıkmasıyla yavaş, yavaş ortadan kalktı.

Fakat aynı dönemlerde cerrahi Yunanistan'da gelişmeye başladı. Yunanca yazılmış ilk tıp yapıtı olan Hippokrates'in kitabında cerrahiyede yer verildi.Atina okulundan sonra Mısır'da İskenderiyede kurulan (İ.Ö ) ikinci bir yunana okulunda'da anatomi ve fizyolojiyle ilgili incelemeler yapıldı. Bu dönemin yazılı belgeleri günümüze hekimlikle ilgili ilk yapıtları toplayarak latinceye çeviren Celsus sayesinde ulaşmıştır. İ.S 131-201 arasında İtalya'da yaşamış olan Hippokrates'in yanı sıra, tıbbın kurucusu sayılan Galenos bir üyeyi (kol yada bacak kesip alma ve taşları parçalamak, idrar kesesini açma ameliyatlarını ayrıntılı biçimde betimledi. Ayrıca kan damarlarının bağlanmasını ortaya attı. İ.S VII yüzyıllarında Aigina'lı Paulos büyük bir ustalıkla bademcik ameliyatları yaptı.

Savaşta yaralanan askerleri ameliyat etti. Bırakmış olduğu cerrahi el kitabı Paris Ünüversitesinde XVIII. yüzyılına kadar kullanılmıştır. Ortaçağ'da cerrahi tıptan ayrıldı ve geriledi. Ama XIV yüzyılında Güzel Philippe'in cerrahları Guy de Chauliac ile Henri de Mondeville, Louis cerrahı Jean Pitard gibi bir çok cerrah, Fransa'da Rönesans'la birlikte açımlama ( teşhis) yasağı ortadan kalktı.


XVII. yüzyılda bu alanda pek gelişmeler olmadıysada kafatasına pencere açma ameliyatları yapıldı. Anevrizmalar ameliyat edildi, kuşpalazına bağlı havasızlıktan boğulma durumlarına soluk borusu açma (trakeotomi) ameliyatları uygulanmaya başladı. XVIII. yüzyılında İngiltere'de İskoç asıllı cerrah ve anatomi uzmanı John Hunter (1728-1793) tıp ile cerrahi arasında bir köprü oluşturdu. Fransa'da Louis cerrahi Mareschal (1731 de) ilk cerrahi akademisini kurdu.(1793 e kadar etkinlik gösterdi ) akademiyi yöneten J.L. Petit kemik hastalıkları, kırıklar, çıkıklar ve eklem kilitlenmeleriyle ilgili bir kitap yayımladı. Aynı dönemde kanser urlarının çıkarılması,bir bağırsak parçasının çıkarılması gibi büyük ameliyatlar yapılmaya başlandı.

XIX yüzyılın ikinci yarısında genel anestezinin ve mikroptan arındırmanın bulunması sayesinde cerrahlar en karmaşık ameliyatları yapmaya yöneldiler. Artık cerrahi girişimlerde hastanın canı yanmıyor,ayrıca güvenli ve etkili sonuçlar alınıyordu. Aynı zamanda ameliyat yöntemleri geliştirildi ve cerrahide kullanılan alet sayısı hızla arttı. Aletlerin tahta yerine metal saplı yapılmaları, mikroptan arındırma işlemini kolaylaştırdı. Ameliyat salonları elektrikle aydınlatmaya başlandı. Cerrah Billroth 1873 yılında kanserli bir gırtlağı 1881 yılında midenin bir bölümünü kesip çıkarmayı başardı.

Aynı dönemlerde karın açılarak dölyatağı fibromaları ( bağ dokusu urları) çıkarılmaya, böbrek çıkarma ameliyatları denenmeye başlandı. Estetik cerrahide deri yamaları uygulandı, 1880 yılında Mac Burney apandist'i (apandist iltihabı ) betimleyip tedavisine girişti. XIX yüzyılın sonlarında ameliyat maskeleri ve kaucuk eldivenler kullanılmaya başlandı. Anestezideki ve teşhisteki (biyokimya ve fizikteki gelişmelere bağlı olarak) ilerlemeler XX. yüzyılda aşağı yukarı bütün organlara cerrahi girişimde bulunma olanağı sağladı. Artık cerrahi çok daha iyi noktalarda çok daha iyi sonuçlar vermekteydi, günümüzde ise teknolojinin ilerlemesiyle çok daha hızlı hareket edilebilmekte hayatlar kurtarıla bilmektedir.

Kalp Cerrahisi ve İlk Kalp Ameliyatı

İlk kalp ameliyatı geçiren hasta sağ karıncığından yaralanmış 22 yaşında bir gençdi. 8 eylül 1896 da Frankfurt'ta Rehm tarafından ameliyat edilerek kalbi dikildi. Kalpde ilk oluşum bozukluğu (atardamar kanalının kapanmamış olması ) ameliyatı ise 1938'de A.B.D cerrah Gross tarafından 7 yaşında bir kız çocuğuna uygulandı.

O tarihten sonra aşağı yukarı bütün doğuştan oluşum bozuklukları, sonradan edinilen kalp hastalıklarının da bir çoğu kalp cerrahisi tarafından düzeltilebilir hale geldi. İlk açık kalp ameliyatı 1952 yılında yapıldı ve 1954 yılında yapay kalp-akciğer aygıtının (beden dışı kan dolaşımı )1956 yılında boşaltılmış ve kurutulmuş kalbin durdurulması ve elektrik şokuyla yeniden çalıştırılması gibi tekniklerin gelişmesiyle büyük bir başarıyla uygulanmaya başlandı.