Çocuklarda 'anemi'ye dikkat!

Uzman Diyetisyen Işın Sayın, okuldaki başarısızlık, isteksizlik ve uyku halinin anemiden olabileceğini söyledi.

Yazılı açıklama yapan diyetisyen Sayın, sabahları uyanamayan, derslerde uykulu uykulu duran, isteksiz, dikkatini toplayamayan, odaklanamayan, algılamada güçlük çeken, öğrenme zorluğu yaşayan, hafızası zayıf, iştahsız, gün boyu halsizlik çeken, sürekli yorgun olduğunu söyleyen çocuklar anemi hastası olabilir, dedi.

Uzman Diyetisyen Sayın, eğitim öğretimin başladığı şu günlerde anne ve babaların bu belirtileri taşıyan çocukları bir doktora götürmesi gerektiğini söyledi.

Kansızlık teşhisi, tedavisi ve anne babaların sorumluluk sahibi olması gerektiğini ifade eden Uzman Diyetisyen Işın Sayın, şöyle konuştu: "Kansızlık; çocukların ders başarısını, dolayısıyla geleceğini ve sağlığını etkileyen, sık rastlanılır bir hastalıktır.

Kansızlığı hem tedavi edip hem de önleyen besinler vardır. Kansızlığın tedavisinde kullanılan ilaç tedavisinden sonra, kansızlığı önleyip tedavi eden bu besinler, düzenli olarak tüketilmeye yine başlanılmazsa; hastalığın tekrarlaması riski doğar. Çünkü kansızlık, çoğu kez yetersiz ve hatalı beslenmeye bağlı olarak ortaya çıkar."

Hastalığın ileri safhalarında anemideki tüm belirtilere ek olarak çocukların toprak ya da kil yeme isteği ortaya çıktığını belirten Sayın, şunları söyledi:

"Pika denen bu belirtiye eşlik eden; fiziksel bir aktivite esnasında çarpıntı, nefes almada güçlük, çabuk yorulma, ağız kenarı, deri, dil ve tırnak yapısında bozulmalar, çatlaklar, bağışıklık sisteminde zayıflık ortaya çıkabilir. Eğer bu belirtiler varsa anne babalar uyanık olmalı, hızla ilgili tahlilleri yaptırıp tedavi sürecini başlatmalıdır."

Uzman Diyetisyen Sayın, besinlerden karaciğer, kırmızı et, dalak ve yumurtanın sarısında hayvansal kaynaklı demir bulunduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: "Hemen kana geçebilir ve yararlılık gösterebilir. Yeşil sebze, kuru üzüm, pekmez, kuru baklagiller fındık, fıstık bitkisel demir içerir. Bu bitkisel demir kaynaklarının mutlaka, C vitamini kaynağı dediğimiz limon, taze mevsim meyveleri gibi besinlerle arka arkaya alınması demirin kana geçiş oranını artıracaktır.

Demir kaynağı olan bu besinleri çocuğunuza; süt, yoğurt, ayran, cacık, peynir gibi kalsiyum kaynakları ile yakın zamanda vermeyin. Bunlar demirin kana geçişini engeller. İlaç ile kalsiyum kaynaklarını ayrı saatte almak gerekir."

Anemi ile mücadele için yemek alışkanlıklarının da değiştirilmesi gerektiğini belirten Uzman Diyetisyen Sayın, şunları söyledi: "Kıymalı pişirdiğiniz ıspanak ve pazıya yoğurt yerine yumurta ilave edin, brokoliye limon sıkın. Yeşillikleri sirkeli suda bekleterek salata yapın ve içine limon ilave edin. Kurubaklagili de bu şekilde salatayla veya etli tüketin. Pekmez ve üzüm ise demir kaynağı olmasına rağmen, tatlı isteğini uyandırdığından çok sık tercih edilmemelidir. Bu besinlerle birlikte kola, kahve tüketilmesi tedaviyi engeller. Aneminin nedenlerine karşı hep dikkatli olunmalıdır."

Işın Sayın, aneminin Türkiye'de sık görüldüğünü ifade ederek sebeplerini şu şekilde belirtti; çocukluk ve ergenlik çağında gebelik ve yetersiz beslenme, yetersiz kırmızı et tüketimi, ergenlikte bilinçsizce kullanılan idrar sökücü ve bağırsak sökücü ticari zayıflama çayları, sık sık ağrı kesici ve kan sulandırıcı ilaç kullanımı, günde 1 kilodan fazla süt, yoğurt gibi kalsiyum kaynağı tüketmek, kontrol edilemeyen çay, kahve veya kola tüketimi, kronik ishal gibi çeşitli bağırsak ve sindirim sistemi bozuklukları.

İhlas Haber Ajansı

Çocuklarda anemi ( kansızlık )

Anemi periferik kandaki hemoglobin kitlesinin veya hemoglobin konsantrasyonunun normalin altında olmasıdır.Hemoglobin ve hematokrit değerlerinin yaşa göre farklılık göstermesi pediatrik yaş grubunda çok önemlidir. Bu nedenle anemili bir çocuğu değerlendirirken yaşa göre saptanmış Hb ve Htc normal değerlerinin göz önüne alınması gerekir(labratuvar normal sonuçları genelde yetişkinler için oluşturulmuştur)

SOLUK ÇOCUKTA HANGİ HASTALIKLAR OLABİLİR?

1.Anemiler

2.Sistemik hastalıklar

3.Ödemle seyreden hastalıklar

4.Normal çocuk

ANEMİNİN SINIFLANDIRILMASI

Çocukluk çağı anemileri nedenlerine veya eritrosit büyüklüklerine göre sınıflanabilir

Etkili eritrosit(alyuvar-kırmızı kan hücresi) yapımının yokluğu

1.Kemik iliği yetersizliği

2.Eritropoetin (kan yapımını uyaran madde)yapımının azalması

3.Eritrosit olgunlaşma bozuklukları

Hemolitik Anemiler(alyuvarların bazı kalıtsal nedenlerle parçalanması)

Kan Kaybı(kaza,mide-barsak hastalıkları,parazitler,inek sütü alerjisi,böbrek taşı,vs)

ANEMİ TANISINDA ÖYKÜ

Vücudun telafi edici yeteneklerine bağlı olarak kronik anemili bir hasta aynı hemoglobin değerine sahip akut (ani gelişen) anemili bir hasta kadar belirti vermeyebilir.Daha önce saptanmış anemi atakları kalıtsal anemilerden birini, daha önce kan sayımları normal bir hastada ilk defa ortaya çıkan bir anemi ise yeni bir nedeni düşündürür.

Başlama zamanı, aile öyküsü, ayrıca doğum öyküsü ve yenidoğan dönemin ayrıntılı öyküsü önemlidir.Kalıtsal bir sebep söz konusu ise anemi çoğunlukla çocukluk çağında başlarAneminin sık görülen semptomları huzursuzluk, çarpıntı, ve cilt rengindeki solukluktur. Anemik bebekler aşırı ağlama ve iştahsızlık ile gelebilirler. Tersine kronik anemili hastalar ise kompanse edebilirler ve anlamlı şikayetleri olmayabilir

Mide-barsak yolundan kanama olup olmadığı çocuğun kakasının renginde değişikliğe, kakada kan görülmesine, barsak hareketlerinin durumuna, kabızlık veya ishal olup olmadığına dair sorular sorularak hekim tarafından durum anlaşılabilirAdet gören kız çocukları farkında olmadan fazla kan kaybediyor olabilirler. Bu nedenle mensturasyonun süresi, kanamanın miktarı ve sıklığına dair bilgi edinilmelidir

Diyetteki demir, folik asit ve B12 miktarı kansızlıkta oldukça önemlidir. Çocuğun ne tür yiyeceklerle beslendiği, mama alıyorsa demir destekli olup olmadığı, yanlız anne sütünü ne kadar süre aldığı, ek gıdalara başlama zamanı ve gıdaların içeriği mutlaka iyice sorgulanmalıdır . Ek olarak günde ne kadar inek sütü aldığı ve toprak-yün-buz yeme öyküsü de göz önüne alınmalıdır.

Annenin ve bebeğin kan grupları, kan değişimi veya anne karnında bebeğe kan transfüzyonu, doğumdan hemen sonraki dönemde ortaya çıkan anemi teşhis için önemli ip uçlarıdır.Bebeğin kaç haftalıkken doğduğu önemlidir zira prematüre(erken doğan)bebekler demir veye vitamin E eksikliğine bağlı olarak anemiye girebilirler. Sarılık olması ve fototerapi gereksinimi ailesel bir hemolitik anemiye işaret edebilir.

Ailede herhangi bir anemi öyküsü derinliğine araştırılmalıdır.Sarılık, safra taşları ve dalak büyümesi olan aile bireyleri saptanmalıdır. Safra kesesi ve dalağı alınmış aile fertlerinin olup olmadığının bilinmesi ailesel hemolitik anemili diğer kişilerin açığa çıkarılmasına yardım eder. Irk ve etnik köken de ayırıcı tanıda önemlidir. Örneğin talasemi sendromları Akdeniz ve güneydoğu Asya kökenlilerde daha sıktır.

TEDAVİ: Nedene yöneliktir.

Demir,B 12 veya folik asit eksikliği varsa ilaç tedavisi uygulanır ve çocuğun beslenmesi düzenlenir..Mide-barsak hastalığı,alerji,adet kanamasında problem,barsak paraziti varsa önce bunlara yönelik tedaviler uygulanır.Hemolitik kansızlıkta biraz daha karmaşık tedaviler gerekebilir.