Çok Sayıda Özel Rehabilitasyon Merkezi Kapatılıyor

012’nin mayıs ayından bu yana, sayıları hızla artan ve hizmet kaliteleri düşen özel özürlü rehabilitasyon merkezleri kapatılıyor.

16 Ocak 2013 09:15

ÖZEL Özürlü Rehabilitasyon Merkezlerinin devletin engellilere verdiği, “İki asgari ücret tutarındaki” yardım parasından yararlanmak için evlerden engelli topladığı ve buna karşılık, yeterli hizmet vermediği iddiaları, sistem değiştirtiyor. 2012’nin Mayıs ayından bu yana, sayıları hızla artan ve hizmet kaliteleri düşen rehabilitasyon merkezlerinin yenilerinin açılmasına izin verilmiyor.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, çok sayıda şikâyetin kendisine ulaşması üzerine yeni rehabilitasyon merkezlerinin açılmasıyla ilgili talepleri dondurdu. Hazırlanan yeni yönetmelikle bu merkezlerin açılması zorlaştırılırken, denetimleri de artırıldı. Yeni yönetmelik, rehabilitasyon merkezlerinde bulunması gereken görevli sayısı, fizyoterapist, psikolog kadrolarının sayısını artırıyor. Fiziki koşullar, zeminin yapısı, teknik donanım, fizik tedavi materyalleri konusunda zorunlu olması gereken aletler tek tek belirtiliyor.

10 MERKEZ KAPANDI

Bu yönetmeliğe uymayan rehabilitasyon merkezleri için süre verilecek. Belirlenen sürede kendisini yenilemeyen merkezler kapatılacak. Yılda 1 kez yapılan denetimin sayısının yanı sıra şikayetler üzerine yapılan denetimler de artırılacak. Bakanlık, son 6 ay içerisinde 10 özel rehabilitasyon merkezini kapatırken, halen faaliyet gösteren 150 merkezi de mercek altına aldı.

Rehabilitasyon merkezlerinin sayısının fazla, denetiminin ise az olduğu eleştirileri yapılıyor. Yeni sisteme ayak uyduran rehabilitasyon merkezleri çalışmaya devam ederken, eksiklik, Sivil Toplum Örgütlerine kurdurulacak yeni bakım merkezleriyle giderilecek. Bakanlık, Avrupa ülkelerinde olduğu gibi bir tür hizmetlerin STK’lar üzerinden yapılması, devletin de bunları denetlemesi projesi yapıyor.

Sistemde sorunlar var

Devlet, 2006’dan bu yana, özürlüsü olan ailelere evde bakım için “bir asgari ücret”, rehabilitasyon merkezleri için ise “iki asgari ücret” tutarında yardım yapıyor. Yardım uygulamasının başlamasıyla birlikte, özel rehabilitasyon merkezlerinin sayısı hızla artarken, engellilerin “ticari meta” olarak kullanıldığı iddiaları da gündeme oturdu. Bakım merkezleri için özürlüleri ailelerden, pazarlıkla alan simsarların ortaya çıktığı, ölen engellilerin yardım paralarının alınmaya devam edildiği, kimsesiz engellilerin vasiliklerinin bu kişiler üzerine geçirildiği iddiaları, bakanlık müfettişleri tarafından araştırılmaya başlandı.

Özel bakım merkezleri için komisyon kuruluyor

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bakıma muhtaç engellilere hizmet verilen özel bakım merkezlerinde yaptığı denetimlerde engellilerin kötü koşullarda bakıldığı ve istismar edildiğini belirledi.




150 merkezde yapılan denetimler sonucu 15 özel bakım merkezi kapatıldı. Bakanlık bu kapsamda illerde vali yardımcısı başkanlığında Aile ve Sosyal Politikalar, Sağlık, Çevre ve Şehircilik ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık il müdürlükleri personelinden oluşacak özel bir komisyon kuracak. Komisyon 3 ayda bir özel bakım merkezlerini denetleyerek rapor hazırlayacak. Rapor kapsamında eksiklikleri tespit edilen merkezler ilk etapta geçici süreyle, eksikliklerin devam etmesi halinde tamamen kapatılacak.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, bakıma muhtaç engelliler için 2006 yılından beri ailesine ya da bir bakım merkezinde kalıyorsa sağlık kuruluşuna maddi destekte bulunuyor. Özel bakım merkezleri devletten, baktıkları her engelli hasta için iki asgari ücret miktarı para alıyor. 150 özel bakım merkezinde 9 bin 565 bakıma muhtaç engelliye hizmet veriliyor.

*16 bakım ve rehebilitasyon merkezi kapatıldı

Bakanlığa bağlı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 'özel bakım merkezleri' ile ilgili bir genelge yayınlandı. Özel bakım merkezlerinde bakım altında bulunan engellilere, insan hassasiyetine yaraşır şekilde hizmet sunulmasının esas olduğu belirtilen genelgede, bakanlık tarafından oluşturulan komisyonlar tarafından yapılan denetimlerde engellilere yönelik bakım hizmetlerde gerekli hassasiyetin gösterilmediğinin görüldüğü vurgulandı. Ayrıca engellilerin olumsuz fiziki koşullarda kaldığı ve bazı merkezlerde engellilerin ihmal ve istismar riski altında bulunduğu kaydedildi.

Özel bakım merkezlerinin denetimleri için illerde vali yardımcısının başkanlığında komisyon kurulacak. Komisyon, Aile ve Sosyal Politikalar il müdürü veya yardımcısı, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü görevli mesleki personel, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden mimar, Sağlık İl Müdürlüğü’nden doktor ve hemşire, Gıda, Tarım ve Havyacılık İl Müdürlüğü’nden gıda ve ziraat mühendisi ile itfaiye müdürlüğü personelinden oluşacak.

EKSİKLİK TESPİT EDİLEN MERKEZLERİN İZİN BELGESİ İPTAL EDİLEBİLECEK

Komisyon özel bakım merkezlerini en geç üç ayda bir denetleyecek. Yapılacak denetimlerde özel hazırlanan denetleme formunda bulunan fiziki yapıyla ilgili 28, bakım hizmetlerine yönelik 29 ve yönetim hizmetleri başlığında 13 olmak üzere belirlenen toplam 70 madde tek tek incelenecek. Denetim sonucu 3 gün içinde bir rapor hazırlanarak valiliğe sunulacak. Denetim sonucunda eksikliklerin belirlenmesi halinde ilk etapta 10 günden az olmamak şartıyla geçici olarak kapatılacak. Eksikliklerin devam etmesi durumunda merkezin izin belgesi iptal edilecek.

Denetim sonucu kapatılmasına karar verilen merkezlerde bulunan engelliler bakım ihtiyaçlarının karşılanması için acilen bakanlığa bildirilecek. Komisyonunu denetimlerinin yanı sıra Aile ve Sosyal Politikalar il müdürü mesai saatleri içinde veya dışında haber vermeksizin denetimler gerçekleştirecek. Habersiz denetimlerde görülen eksiklikler özel hazırlanacak denetim defterlerine kaydedilecek. Komisyon ve il müdürünün yaptığı denetimler sonucu tespit edilen eksiklikler ile ilgili yaptırımların uygulanıp uygulanmadığı bakanlık görevlilerince değerlendirilecek. Gerekli yaptırımları yerine getirmeyen personel hakkında yasal işlem yapılacak.

[I]""Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, bakıma muhtaç engelliler için 2006 yılından beri ailesine ya da bir bakım merkezinde kalıyorsa sağlık kuruluşuna maddi destekte bulunuyor. Özel bakım merkezleri devletten, baktıkları her engelli hasta için iki asgari ücret miktarı para alıyor. 150 özel bakım merkezinde 9 bin 565 bakıma muhtaç engelliye hizmet veriliyor"".[/I]
hizmet verildiği sanılıyordu.zira çok yakın zamanda medyada yayınlanan olumsuz görüntülerle yardımların ne kadar suiistimal edildiği tesbit edildi. gönül isterki her düşünce amacına hizmet ederek devam edebilse.....

Tebdil-i kıyafet" ile baskın

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, yetkililerden, özel bakım evlerine, "tebdil-i kıyafet" ile baskın niteliğinde denetim yapılmasını istedi.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'na bağlı denetim elamanları, Türkiye genelinde faaliyet gösteren birçok "özel" yaşlı ve özürlü bakım evinde, "kötü muamele" ve "şiddet" uygulandığını tespit etti.

Bunun üzerine, tüm birimlere bir genelge gönderen Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, yetkililerden, özel bakım evlerine, "tebdil-i kıyafet" ile baskın niteliğinde denetim yapılmasını istedi. Aynı genelgede, bu tür bakım evlerinin kapatılması ve sorumlular hakkında da suç duyurusunda bulunulması talimatına yer verildi.

bence çok güzel biz engellileri bir ticari araç gibi gören zihniyetler son bulsun ne buya artık resmen engelliyi raftaki bir ürün gibi görüyor çoğu rehabilitasyon adı altındaki insan müsfetteleri

geç kalınmış,ama süper fikir!...

Rehabilitasyon merkezlerine düzenleme yolda

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Dr. Aylin Çiftçi, özel rehabilitasyon merkezlerine ilişkin ciddi düzenlemeler içeren yeni bir yönetmelik hazırlığında olduklarını bildirdi.



Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Dr. Çiftçi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Milli Eğitim Bakanlığı'nın gündüz faaliyet gösteren özel rehabilitasyon hizmeti, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın ise bakım ve rehabilitasyon hizmeti bulunduğu ifade ederek, Bakanlıkları bünyesindeki merkezlerin yatılı olduğunu dile getirdi.

Yurt genelinde 150 özel bakım merkezi bulunduğuna dikkati çeken Çiftçi, son 1 ay içinde yaptıkları denetimler sonucu bu merkezlerin 15'inin kapatılması yönünde karar alındığını belirterek, ''Bu özel bakım merkezlerine ilişkin ciddi denetimler içeren yeni bir bir yönetmelik hazırladık ve görüşe gönderdik. Yönetmeliği, engellilerin kendi ayakları üzerinde durmasını sağlayacak bakım modellerini ön plana alarak, kişinin insan haklarından kaynaklanan haklarını elde etmesine imkan sağlayacak bir şekilde düzenledik'' dedi.

Şu anda bakım merkezlerinde tüm engel gruplarının aynı binada farklı katlarda olabildiğini ifade eden Çiftçi, bu durumun hem hizmet alana hem de hizmet verene zorluklar çıkardığını belirterek, zihinsel engellilerin görme engellilerden, görme engellilerin bedensel engellilerden rahatsız olabildiğini söyledi.

Bu bakım merkezlerinde personelin de uzmanlaşamadığına işaret eden Çiftçi, bu kapsamda yeni yönetmelikte öncelikle ihtisaslaşmayı ele aldıklarını ifade ederek, ''Değişikle farklı engel grupları farklı bakım merkezlerinde hizmet alacak. Dikine yapılanma değil daha çok yatay yapılanma olan binalarda hizmet verilecek'' diye konuştu.

Bakım merkezlerinde binaların genelde katlı binalar olduğunu, bahçesi olan, ferah mekanların daha az olduğunu vurgulayan Çiftçi, yönetmelikte mimarıyla ilgili de bazı kriterler belirlediklerini söyledi.

Binalarda kişi başına düşecek metrekarenin en az 12 olacak şekilde düzenleneceğini anlatan Çiftçi, bu bakım merkezlerinde engellilerin birkaç gün değil ömürlerini geçirdiklerini ifade etti.

Bir hastanede bile genellikle kısa süre kalınmasına rağmen insanlara 7-8 metrekarelik bir alan düştüğünü dile getiren Çiftçi, ''O bile bazen yetmiyor. Onun için bu alanı biraz geniş tuttuk. İçinde küçük bir mutfağı, banyosu, lavabosu olacak. Kişisel mahremiyet de korunabilecek. Merkezlerdeki engelli sayısı 50-60 kişiyi aşmayacak. Çok büyük merkezler açılmasın kapasitesi 50-60'ı aşmayan merkezler açılsın istiyoruz. Kalabalık kurumlarda yemek, toplu alanların kullanımı, çeşitliliği problem oluyor'' diye konuştu.

-Engelliler sosyal aktivitelere yönlendirilecek-

Şu andaki bakım anlayışında sadece yeme, içme, yatmanın bulunduğunun altını çizen Çiftçi, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Bunlar asgari şart, olmazsa olmazlar. Bunun üstüne bir de engellilerin hobilerine ve ilgi alanlarına göre sosyal aktivite, spor, müzik, resim, edebiyata yönlendirilmesini istiyoruz. Hatta bu alanlar yoksa bunların oluşturulmasına yönelik çalışmalar yapılması lazım. Mevcut yönetmelikte bunu teşvik eden şeyler azdı. Bunları da bir yükümlülük olarak düzenledik. Sosyal etkinlik mekanlarının geniş tutulması, farklı atölyelerin oluşturulması, açık alanların, bahçe alanlarının geniş tutulmasını ekledik. Bu kişilere karşı tutum ve muameleleri sıkı sıkıya tanımladık. Kişinin özel talepleri ve rızası doğrultusunda arzu ettiği zaman banyosunu yapması, istediği yemeği tercih edebilmesi gibi birtakım günlük yaşama katılım taleplerinin yerine getirilmesiyle ilgili maddeler koyduk.''

Yangın, deprem gibi acil durumlarda alınması gereken tedbirleri de daha katı hale getirdiklerini ifade eden Çiftçi, bu şartları taşımayan kurumlara açılış izni verilmeyeceğini, bu konularda mevcut yönetmeliğe göre yeni yönetmeliği daha katı hale getirdiklerini söyledi.

Bakım elemanın sayısının da hizmet alan engelli gurubunun durumuna göre planlanacağını dile getiren Çiftçi, bakım evlerinin ekip olarak da daha kaliteli hale getirileceğini, eğitimler konusunda işletmelere her türlü desteği vereceklerini belirtti.

Engelli bakım merkezleri değişiyor

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının özel bakım merkezleriyle ilgili yeni yönetmelikte birçok değişiklik bulunuyor. Türkiye genelindeki 150 bakım merkezi denetlenmiş, standartlara uymayanlar kapatılmıştı.

Bu denetlemeler esnasında müfettişlerin ilginç manzaralarla karşılaştığı ortaya çıktı. İncelemeler sırasında, asansör, yangın merdiveni gibi eksik İlkler tespit edildi. Örneğin, Anadolu'daki bir merkez ahırdan çevrilerek özel bakım merkezi haline getirilmiş. Bir diğer merkezin de asansör kapısı olmasına rağmen içerisinde kabin bile olmadığı tespit edilirken, bir başka merkezin yangın merdivenlerinin engellilere uygun yapılmadığı belirlendi.

Denetimlerini tamamlayan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, bu tip aksaklıkların yaşanmaması için toplam 65 maddeden oluşan 34 sayfalık yeni bir yönetmelik hazırladı. Yeni yönetmeliğe göre, bu merkezlerde çalışacak bakıcı personele eğitim zorunluluğu getiriliyor. Merkezlerde çalışmak isteyenler, Milli Eğitim Bakanlığı onaylı 'Engelliler İçin Bakım Elemanı Modül Programı' sertifikası alacak. Merkezlerdeki bakım personeli sayısı artırılacak, çalışan sayısı hasta sayısının en az üçte biri olacak.

Bakanlığın sunacağı üç farklı proje tipine göre engelli bakım merkezleri inşa edilecek. İsteyen bu üç alternatiften birini seçebilecek. Yeni açılacak merkezlerin 'son onay' mercii artık illerdeki valilikler değil bakanlık olacak. Bakım merkezi sayısına da kota getirilecek. Her ilde nüfusunun binde üçü kadar yatak kapasitesi olacak. Hasta, ilk önce kamu kuruluşlarına yatırılacak. Burada bir ay kaldıktan sonra uygun özel merkezlere sevk edilecek. Merkezlerdeki hasta sayısı 60'ı geçemeyecek. Yatakhaneler en fazla üç kişilik hale getirilirken, hasta başına düşen yatakhane metrekare sayısı artırılarak bedensel engelliler için 12'ye, ruhsal ve zihinsel engelliler için ise 9 metrekareye çıkarılacak. Bahçe alanları da aynı oranda artacak.

Her merkez, zihinsel, bedensel ve ruhsal olmak üzere farklı branşlaşacak. Özürlü hasta, bir yıl herhangi bir özel bakım merkezinde kaldıktan sonra evine dönmek isterse aileye iki yıl boyunca bir yerine iki asgari maaş ödenecek. Özel bakım merkezlerinin katlarına da sınırlama getiriliyor. Merkezler en fazla 3 katlı inşa edilecek. Ayrıca bakım merkezleri, önümüzdeki dönemde 4 farklı denetimden geçecek. İl müdürlükleri, genel müdürlük, illerde vali yardımcıları başkanlığında kurulacak bir komisyon ve bu komisyona katılacak insani yardım kuruluşları gibi sivil toplum kuruluşları tarafından denetlenecek. Sivil toplum kuruluşlarının bu merkezleri denetleyebilecek olması bir devrim olarak görülüyor.

çok sevindim çok güzel olmuş... adım başı rehabilitasyon merkezi vardı.. birde yapışkanlar raporunu veriyosun geri alana kadar akla karayı seçtiriyorlardı..

hatta şikayet etmem bi rehabilitasyon merkezi var.. nereye bildirmem gerekir acaba ?

Bu konuda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin mail atabilirsiniz bimere yazabilirsiniz

fsahintbmm@gmail.com,