- Katılım
- Haz 8, 2010
- Mesajlar
- 1,034
- Tepkime Puanı
- 23
- Puanları
- 38
Kişilerin emeklilik sürelerini doldurabilecekleri uygulamalardan biri de borçlanmalardır. Kadın çalışanların emeklilik haklarını sağlayabilmek için getirilen düzenlemelerden biri de doğum borçlanmasıdır. 5510 Sayılı Kanuna göre çalışan kadın sigortalıların, sigorta başlangıcından sonra doğurdukları çocukları için doğum borçlanması hususu ve şartları bu çalışmada ele alınacaktır.
II. DOĞUM BORÇLANMASINDA NELER DEĞİŞTİ
5510 sayılı Yasa’da getirilen yeni düzenlemeyle kadın sigortalıların, doğum nedeniyle çalışamadıkları ve bu nedenle sigorta primleri ödenmeyen süreleri için talepleri halinde doğum borçlanması yapma hakkı getirilmiştir. Bu hak, İlk olarak SSK’lı kadınlara getirilen bu düzenleme daha sonra genişleyerek BAĞ-KUR’lu ve devlet memuru olan kadınlar için de getirilerek genişletildi.
Yapılan yeni düzenlemeyle, doğum borçlanması, 5510 Sayılı Kanunun 4/a bendine tabi çalışanlar (SSK), 4/b bendine tabi sigortalı olanlar (Bağkurlular) , 4/c bendine tabi sigortalı olanlar(Emekli Sandığı), 2925 Sayılı Kanuna tabi çalışanlar (Tarım SSK) ve 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesi gereğince haklarında bazı sigorta kolları uygulananlara getirilmiştir.[1]
Bu bağlamda, kadın sigortalının doğum borçlanması yapabilmesi için bir takım şartların sağlanması gerekmektedir. Bunlar, çocuğun sigorta başlangıç tarihinden sonra doğmuş olması, doğumdan sonraki 24 aylık sürede adına prim yatmamış olması ve borçlanacağı sürelerde çocuğunun yaşıyor olmasıdır. Bununla birlikte mevzuatımız, doğum yapan kadın sigortalıya, ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra üç doğum için borçlanma hakkı vermektedir. Bu düzenlemede dikkati çeken husus, sigortalı olmadan önceki doğumlarda bu hakkın kadın sigortalılara verilmemiş olmasıdır. Bu durum sigortalılık mevzusunu önemine dikkat çekmektedir. Ancak, bu durum, önceki hak mağduriyetleri telafi edememektedir. Bu hususa ilişkin, bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulmaktadır.
Doğum yapan kadın sigortalılar için, iki yıllık süreye istirahat süreleri de dahildir. Diğer bir deyişle, sigortalı kadının doğumdan sonraki sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise on haftalık süreleri, doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süre dahil (11 hafta) toplam istirahat süresi ile birlikte iki yıllık süre borçlanabilir.
Sigortalı olarak çalışmaya başlayan kadın sigortalılar için iki yıllık sürenin belirlenmesi önemlidir. İlk doğumunu yapan ve iki yıllık süre dolmadan ve sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilmektedir. Bu durumun aynısı üçüncü doğum için de geçerli olacaktır.[2]
Doğum borçlanması için günlük ödenecek asgari tutar borçlanma talebinin yapıldığı tarihte geçerli olan brüt asgari ücretin günlük tutarının %32’si olarak hesap edilir ve toplam borçlanılacak gün sayısı ile çarpılır. Örneğin, 1647,00TL brüt asgari ücret olan bir kadın sigortalının günlük brüt asgari ücreti 54,90 TL’dir. Bunun %32’si 17,57 TL’dir. Eğer kadın sigortalı 2 yıl doğum borçlanması yapacaksa (toplam 720 gün) 720X17,57 =12,650,40 TL’yi doğum borçlanmasının sigortalıya tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde ödemesi gerekmektedir. Bir ay içinde ödenmeyen doğum borçlanması talebi iptal edilir. Kadın sigortalı için tekrar doğum borçlanması yapabilmesi için yeniden talep etmesi gerekmektedir.
III. SONUÇ
Doğum borçlanması yapacak kadınlar için, sigortalılık sonrası yapılan doğumlar ile borçlanmada yaş için aranan kriteri değil de sigortalılık da aranan eksik günlerini kapatarak emekli olma imkanını sağlamıştır. Sigortalı olmadan yapılan doğumlarda borçlanma hakkı şimdilik verilmemektedir. Bu konularda haklı tepkiler verilmektedir. Bu durum için yeni bir düzenleme yapılıp yapılmayacağı beklenilmektedir.
Ali Kemal TERZİ
II. DOĞUM BORÇLANMASINDA NELER DEĞİŞTİ
5510 sayılı Yasa’da getirilen yeni düzenlemeyle kadın sigortalıların, doğum nedeniyle çalışamadıkları ve bu nedenle sigorta primleri ödenmeyen süreleri için talepleri halinde doğum borçlanması yapma hakkı getirilmiştir. Bu hak, İlk olarak SSK’lı kadınlara getirilen bu düzenleme daha sonra genişleyerek BAĞ-KUR’lu ve devlet memuru olan kadınlar için de getirilerek genişletildi.
Yapılan yeni düzenlemeyle, doğum borçlanması, 5510 Sayılı Kanunun 4/a bendine tabi çalışanlar (SSK), 4/b bendine tabi sigortalı olanlar (Bağkurlular) , 4/c bendine tabi sigortalı olanlar(Emekli Sandığı), 2925 Sayılı Kanuna tabi çalışanlar (Tarım SSK) ve 5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesi gereğince haklarında bazı sigorta kolları uygulananlara getirilmiştir.[1]
Bu bağlamda, kadın sigortalının doğum borçlanması yapabilmesi için bir takım şartların sağlanması gerekmektedir. Bunlar, çocuğun sigorta başlangıç tarihinden sonra doğmuş olması, doğumdan sonraki 24 aylık sürede adına prim yatmamış olması ve borçlanacağı sürelerde çocuğunun yaşıyor olmasıdır. Bununla birlikte mevzuatımız, doğum yapan kadın sigortalıya, ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladıkları tarihten sonra üç doğum için borçlanma hakkı vermektedir. Bu düzenlemede dikkati çeken husus, sigortalı olmadan önceki doğumlarda bu hakkın kadın sigortalılara verilmemiş olmasıdır. Bu durum sigortalılık mevzusunu önemine dikkat çekmektedir. Ancak, bu durum, önceki hak mağduriyetleri telafi edememektedir. Bu hususa ilişkin, bir yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulmaktadır.
Doğum yapan kadın sigortalılar için, iki yıllık süreye istirahat süreleri de dahildir. Diğer bir deyişle, sigortalı kadının doğumdan sonraki sekiz haftalık, çoğul gebelik halinde ise on haftalık süreleri, doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süre dahil (11 hafta) toplam istirahat süresi ile birlikte iki yıllık süre borçlanabilir.
Sigortalı olarak çalışmaya başlayan kadın sigortalılar için iki yıllık sürenin belirlenmesi önemlidir. İlk doğumunu yapan ve iki yıllık süre dolmadan ve sigortalı olarak tekrar çalışmaya başlamadan ikinci doğumunu yapan kadın sigortalı, ilk doğumdan ikinci doğuma kadar geçen süre ile ikinci doğum için borçlanabileceği iki yıllık sürenin toplamı kadar geçen süreyi borçlanabilmektedir. Bu durumun aynısı üçüncü doğum için de geçerli olacaktır.[2]
Doğum borçlanması için günlük ödenecek asgari tutar borçlanma talebinin yapıldığı tarihte geçerli olan brüt asgari ücretin günlük tutarının %32’si olarak hesap edilir ve toplam borçlanılacak gün sayısı ile çarpılır. Örneğin, 1647,00TL brüt asgari ücret olan bir kadın sigortalının günlük brüt asgari ücreti 54,90 TL’dir. Bunun %32’si 17,57 TL’dir. Eğer kadın sigortalı 2 yıl doğum borçlanması yapacaksa (toplam 720 gün) 720X17,57 =12,650,40 TL’yi doğum borçlanmasının sigortalıya tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde ödemesi gerekmektedir. Bir ay içinde ödenmeyen doğum borçlanması talebi iptal edilir. Kadın sigortalı için tekrar doğum borçlanması yapabilmesi için yeniden talep etmesi gerekmektedir.
III. SONUÇ
Doğum borçlanması yapacak kadınlar için, sigortalılık sonrası yapılan doğumlar ile borçlanmada yaş için aranan kriteri değil de sigortalılık da aranan eksik günlerini kapatarak emekli olma imkanını sağlamıştır. Sigortalı olmadan yapılan doğumlarda borçlanma hakkı şimdilik verilmemektedir. Bu konularda haklı tepkiler verilmektedir. Bu durum için yeni bir düzenleme yapılıp yapılmayacağı beklenilmektedir.
Ali Kemal TERZİ
