- Katılım
- Haz 8, 2010
- Mesajlar
- 1,021
- Tepkime Puanı
- 23
- Puanları
- 38
Dul ve yetim aylığı alma koşulları hakkında sık sorulan sorular dosyası:
Yasal tabiriyle “ölüm aylığı” halk arasında ise dul yetim aylığı diye adlandırılan aylık çeşitlerinin ne olduğunu kimlerin dul aylığı alacağını, kimlerin yetim maaşı alacağını alınan dul ve yetim maaşlarının sgk (sosyal güvenlik kurumu) tarafından hangi hallerde kesileceğini detaylı şekilde açıklayacağız. Açıklamada 5510 sayılı kanun baz alınmıştır. Dolayısıyla kanun maddesine atıflar tamamen 5510 sayılı kanun çerçevesinde yapılacaktır.
Makale içerisinde emekli sandığı dul yetim aylığı alma şartları, bağ kur sigorta mensuplarının dul yetim aylığı alma şartları ve ssk mensubu sigortalıların dul ve yetim aylığı alma koşullarıyla alınan dul ve yetim aylıklarının hangi hallerde kesileceği çok fazla yasal tabir kullanılmadan açıklanacaktır.
Dipnot: Ölüm aylığı şartlarıyla ilgili yasa kanunları ve kanun numaralarının bulunduğu PDF dosyası ayrıca makalenin sonuna eklenecek.
Ayrıca yetim aylığıyla ilgili özet bilgilerin verildiği şu videoyu izlemenizi öneririrz.
Kimler Ölüm (dul yetim) Alır?
Dul yetim aylığı alacak kişilerin vefat eden sigortalı (anne, baba, eş koca) En az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekmektedir.
Bu şartları taşıyan sigortalıların vefat etmesi durumunda geride kalan hak sahiplerine dul yetim aylığı bağlanır.
Dul Yetim Aylığı Başvurusunda İstenecek Belgeler
Başvurular bağlı bulunduğunuz ildeki SGK (sosyal güvenlik kurumu) il müdürlüğüne yapılır. Başvuru aşmasında çok fazla belge bilgi istenmese de bizler istenecek belgelerin neler olduğunu aşağıya ekleyelim.
(1) Ölüm aylığı bağlanabilmesi için, hak sahiplerinin örneği Kurumca hazırlanacak tahsis talep dilekçesini doğrudan Kuruma vermesi veya posta yoluyla ya da elektronik ortamda göndermesi şarttır.
(2) Tahsis talep dilekçesine; a) 15 yaşından küçük çocuklar hariç olmak üzere bir adet belgelik fotoğraf, b) Malûl çocuklar için sağlık kurulu raporu, c) Hak sahibi anne ve babalar için Kurumca çıkarılacak tebliğde belirtilen belgeler, eklenir.
(3) Malûl çocukların çalışma gücündeki kayıp oranlarının tespitinde ve bunların Kurum Sağlık Kurulu kararlarına karşı itiraz başvurularının sonuçlandırılmasında, bu Yönetmeliğin 50 nci maddesinin birinci fıkrası ve 52 nci maddesi hükümleri uygulanır.
Emekli Sandığı (Devlet Memuru) Açısından Dul Yetim Aylığı
Emekli sandığı dul yetim aylığı alma koşulları bağ kur ve ssk ya göre biraz farklılık gösterir. Örneğin hem emekli sandığından yetim aylığı almak hem de ssk lı çalışmak mümkün. Yani Ana ve ya babası memur olan kız yada malul erkek çocukları iki maaşı birlikte alabilirler.
Emekli sandığından dul yetim aylığı alma örneklerini basit ve anlaşılır şekilde yazalım. Tekrar ediyorum bu sayılanlar emekli sandığı mensupları içindir
1 – Kişi eşinden dul aylığı alırken aynı zamanda emekli sandığı mensubu babasından yetim maaşı alabilir. Eş SSK lı veya bağkur lu olmak zorunda.
2- Anne ve baba her ikisi de emekli sandığı ise hangi aylık yüksekse onu tercih etmek gerekir. Yani emekli sandığı mensubu ana ve babadan aynı anda yetim maaşı almak mümkün değil. Birinden biri seçilmeli.
3- SSK dan emekli olan bir bayan veya malul çocuk emekli sandığı mensubu vefat etmiş ana veya babasından yetim maaşı alabilir. Yani emeklilik maaşı hem de yetim aylığı alınabilir.
4- Bağkur dan dul aylığı alanlar aynı zamanda emekli sandığı mensubu ana babalarından yetim aylığı alabilir. Tıpkı SSK dan alınan dul aylığında olduğu gibi
Emekli sandığı mensubu ana veya babasından yetim aylığı alanlar 25 yaşına kadar öğrencilikleri devam etmesi halinde yetim aylığı almaya devam ederler. 25 yaşından sonra öğrencilik devam etse yetim aylığı kesilir. Aynı şekilde emekli sandığından yetim aylığı alanlar isteğe bağlı prim ödeyebilirler bu durum yetim aylığının kesilmesine neden olmaz.
Emekli sandığı dul yetim aylığı bağlanma oranları da şu şekildedir
SSK ve Bağkur Açısından Yetim Dul Yetim Aylığı
Ölüm tarihi dikkate alınarak dul ve yetim kadına ya tercih ettiği aylık ya da yüksek olan aylık ödeniyor. Dolayısıyla kocası SSK babası SSK sigortalısı veya kocası Bağ-Kur babası Bağ-Kur sigortalısı ya da kocası emekli sandığı babası emekli sandığı sigortalısı olan dul ve yetim kadınlar ölen koca ve babadan dolayı iki aylık alamıyor, sadece bir aylık alabiliyor.
Hem kocadan hem de babadan dolayı SSK ve Bağ-Kur şartlarından iki maaş alabilmek için aranan iki kriter var. Bunlardan ilki ölen baba ve kocanın sigorta statülerinin farklı olması diğeri ise babanın ve kocanın ikisinin veya en az birinin ölüm tarihinin 1 Ekim 2008 öncesi olmasıdır. Dolayısıyla hem baba hem de koca 30 Eylül 2008 tarihinden sonra vefat etmiş ise sigorta statüleri koca SSK, baba Bağ-Kur ya da tersi biçimde koca Bağ-Kur baba SSK olmak üzere farklı olsa dahi dul ve yetim kalan kız çocuğuna sadece bir aylık bağlanır. Bağlanacak aylığın babadan mı yoksa kocadan mı olacağı da dul ve yetim kadının tercihine göre şekillenir.
KİMLERE BABADAN VE KOCADAN DOLAYI İKİ MAAŞ BAĞLANIR?
Babanın ve kocanın ölüm tarihleri ister 1 Ekim 2008 öncesi olsun ister 1 Ekim 2008 sonrası olsun, ölen koca SSK veya Bağ-Kur kapsamında ölen baba emekli sandığı kapsamında ise dul ve yetim kadına, kocadan SSK veya Bağ-Kur, babadan da emekli sandığı olmak üzere iki maaş bağlanıyor. Dolayısıyla babanın emekli sandığı sigortalısı olması halinde ölen koca ister SSK sigortalısı olsun isterse Bağ-Kur sigortalısı olsun kesin olarak iki maaş bağlanır. Biz buna emekli sandığı sigortalısının yetim kızının ayrıcalığı diyoruz(!)
Ölen kocanın emekli sandığı kapsamında sigortalı olması, babanın ise SSK statüsünde sigortalı olması halinde de ölüm tarihine bakılmaksızın hem kocadan hem de babadan olmak üzere iki maaş ödeniyor. Şayet ölen kocanın sigorta statüsü emekli sandığı olmasına rağmen Bağ-Kur sigortalısı olan babanın ölüm tarihinin 4.10.2000 ile 7.8.2001 aralığında olması veya ölümün 1.8.2003 tarihinden sonra gerçekleşmesi halinde de dul ve yetim kadına kocasından emekli sandığı maaşı yanında babasından dolayı Bağ-Kur maaşı ödeniyor.
SSK VE BAĞ-KUR MAAŞI İÇİN ÖLÜM TARİHİ ÖNEMLİ
Ölen kocanın sigorta statüsü emekli sandığı olmasına rağmen Bağ-Kur sigortalısı olan babanın ölüm tarihinin 4.10.2000 öncesi veya 8.8.2001 ile 1.8.2003 aralığında olması halinde ise kocadan dolayı bağlanan emekli sandığı maaşı ile varsa sair diğer gelirler (kira, faiz vb.) toplamına bakılıyor. Maaş ve sair gelirler toplamı brüt asgari ücretin altında ise kocadan şartsız bağlanan emekli sandığı maaşına ilave ölen babadan da Bağ-Kur maaşı ödeniyor. Babadan bağlanan emekli sandığı maaşı ve sair diğer gelirler toplamı brüt asgari ücretin üzerinde olanlara babadan Bağ-Kur maaşı bağlanamıyor.
Kocanın ve babanın SSK ve Bağ-Kur olmak üzere iki farklı sigorta statüsünde bulunması ve bunların ikisinin ya da en az birisinin ölüm tarihinin 1 Ekim 2008 öncesi olması halinde de bazen iki maaş başlanabiliyor. Ölen kocanın Bağ-Kur sigortalısı ölen babanın SSK sigortalısı olması halinde iki maaş için sorun yok. Ancak ölen kocanın SSK sigortalısı ölen babanın Bağ-Kur sigortalısı olması halinde bazen iki maaş bağlanamıyor. Burada da belirleyici olan unsur Bağ-Kur sigortalısı babanın ölüm tarihi ile dul ve yetim kadının gelirleri toplamı oluyor.
Ölen koca SSK sigortalısı ölen baba Bağ-Kur sigortalısı ve babanın ölüm tarihi 4.10.2000 ile 7.8.2001 aralığında ise veya babanın ölümü 1.8.2003 tarihinden sonra gerçekleşmiş ise dul ve yetim kadına, ölen kocadan SSK, ölen babasından Bağ-Kur olmak üzere iki maaş ödeniyor. Bağ-Kur sigortalısı babanın ölümünün 4.10.2000 tarihinden önce olması veya ölümün 8.8.2001 ile 1.8.2003 tarih aralığında gerçekleşmesi halinde ise kocadan dolayı bağlanan SSK maaşı ile varsa sair diğer gelirler toplamı brüt asgari ücretin altında kalırsa kocadan SSK ve babadan Bağ-Kur olmak üzere iki maaş bağlanıyor. Kocadan bağlanan SSK maaşı ile varsa diğer gelirler toplamı brüt asgari ücretin üzerinde olan kadınlara babadan dolayı Bağ-Kur yetim maaşı bağlanamıyor.
Dul Yetim Aylığının Kesilme Halleri
Dul aylığı alanlar açısından boşanma veya eşin vefatı durumunda alınan dul aylığı dul aylığı alan bayanın evlenme si durumun da kesilir. Aynı şekilde boşandığı eşiyle bir şekilde birlikte olduğu anlaşılan kişilerin boşanma durumunda hile olduğu gerekçesiyle kesilmektedir. Yetim aylığı alan kız yada erkek çocuklarından kızların evlenmeleri halinde yetim maaşı kesilir. Erkek çocukları ise okumuyorlarsa 18 yaşına kadar öğrencilik durumu devam ediyorsa 25 yaşına kadar yetim maaşı alır. Öğrencilik devam etse bile erkek çocukları 25 yaşından sonra yetim maaşı alamaz.
Son olarak: Her ne kadar fazla yasal tabir kullanmadan sosyal güvenlik kurumu ( sgk ) açısından dul yetim aylığı alma ve kesilme koşullarını açıklamaya çalışsamda konunun mahiyeti icabı yasalara atıfta bulunmamız gerekti. Umarım anlaşılır bir açıklama olmuştur. 5510 sayılı kanun kapsamında PDF uzantılı ölüm aylığı alma şartları için buraya tıklayınız:
Yasal tabiriyle “ölüm aylığı” halk arasında ise dul yetim aylığı diye adlandırılan aylık çeşitlerinin ne olduğunu kimlerin dul aylığı alacağını, kimlerin yetim maaşı alacağını alınan dul ve yetim maaşlarının sgk (sosyal güvenlik kurumu) tarafından hangi hallerde kesileceğini detaylı şekilde açıklayacağız. Açıklamada 5510 sayılı kanun baz alınmıştır. Dolayısıyla kanun maddesine atıflar tamamen 5510 sayılı kanun çerçevesinde yapılacaktır.
Makale içerisinde emekli sandığı dul yetim aylığı alma şartları, bağ kur sigorta mensuplarının dul yetim aylığı alma şartları ve ssk mensubu sigortalıların dul ve yetim aylığı alma koşullarıyla alınan dul ve yetim aylıklarının hangi hallerde kesileceği çok fazla yasal tabir kullanılmadan açıklanacaktır.
Dipnot: Ölüm aylığı şartlarıyla ilgili yasa kanunları ve kanun numaralarının bulunduğu PDF dosyası ayrıca makalenin sonuna eklenecek.
Ayrıca yetim aylığıyla ilgili özet bilgilerin verildiği şu videoyu izlemenizi öneririrz.
Kimler Ölüm (dul yetim) Alır?
Dul yetim aylığı alacak kişilerin vefat eden sigortalı (anne, baba, eş koca) En az 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekmektedir.
Bu şartları taşıyan sigortalıların vefat etmesi durumunda geride kalan hak sahiplerine dul yetim aylığı bağlanır.
Dul Yetim Aylığı Başvurusunda İstenecek Belgeler
Başvurular bağlı bulunduğunuz ildeki SGK (sosyal güvenlik kurumu) il müdürlüğüne yapılır. Başvuru aşmasında çok fazla belge bilgi istenmese de bizler istenecek belgelerin neler olduğunu aşağıya ekleyelim.
(1) Ölüm aylığı bağlanabilmesi için, hak sahiplerinin örneği Kurumca hazırlanacak tahsis talep dilekçesini doğrudan Kuruma vermesi veya posta yoluyla ya da elektronik ortamda göndermesi şarttır.
(2) Tahsis talep dilekçesine; a) 15 yaşından küçük çocuklar hariç olmak üzere bir adet belgelik fotoğraf, b) Malûl çocuklar için sağlık kurulu raporu, c) Hak sahibi anne ve babalar için Kurumca çıkarılacak tebliğde belirtilen belgeler, eklenir.
(3) Malûl çocukların çalışma gücündeki kayıp oranlarının tespitinde ve bunların Kurum Sağlık Kurulu kararlarına karşı itiraz başvurularının sonuçlandırılmasında, bu Yönetmeliğin 50 nci maddesinin birinci fıkrası ve 52 nci maddesi hükümleri uygulanır.
Emekli Sandığı (Devlet Memuru) Açısından Dul Yetim Aylığı
Emekli sandığı dul yetim aylığı alma koşulları bağ kur ve ssk ya göre biraz farklılık gösterir. Örneğin hem emekli sandığından yetim aylığı almak hem de ssk lı çalışmak mümkün. Yani Ana ve ya babası memur olan kız yada malul erkek çocukları iki maaşı birlikte alabilirler.
Emekli sandığından dul yetim aylığı alma örneklerini basit ve anlaşılır şekilde yazalım. Tekrar ediyorum bu sayılanlar emekli sandığı mensupları içindir
1 – Kişi eşinden dul aylığı alırken aynı zamanda emekli sandığı mensubu babasından yetim maaşı alabilir. Eş SSK lı veya bağkur lu olmak zorunda.
2- Anne ve baba her ikisi de emekli sandığı ise hangi aylık yüksekse onu tercih etmek gerekir. Yani emekli sandığı mensubu ana ve babadan aynı anda yetim maaşı almak mümkün değil. Birinden biri seçilmeli.
3- SSK dan emekli olan bir bayan veya malul çocuk emekli sandığı mensubu vefat etmiş ana veya babasından yetim maaşı alabilir. Yani emeklilik maaşı hem de yetim aylığı alınabilir.
4- Bağkur dan dul aylığı alanlar aynı zamanda emekli sandığı mensubu ana babalarından yetim aylığı alabilir. Tıpkı SSK dan alınan dul aylığında olduğu gibi
Emekli sandığı mensubu ana veya babasından yetim aylığı alanlar 25 yaşına kadar öğrencilikleri devam etmesi halinde yetim aylığı almaya devam ederler. 25 yaşından sonra öğrencilik devam etse yetim aylığı kesilir. Aynı şekilde emekli sandığından yetim aylığı alanlar isteğe bağlı prim ödeyebilirler bu durum yetim aylığının kesilmesine neden olmaz.
Emekli sandığı dul yetim aylığı bağlanma oranları da şu şekildedir
- Eş : %75
- Çalışan ya da emekli aylığı alan eş : %50
- Eş, 1 yetim : %60 - %30
- Eş, 2 yetim : %50 - %25, %25
- Tek yetim : %50
- 2 yetim : %40, %40
SSK ve Bağkur Açısından Yetim Dul Yetim Aylığı
Ölüm tarihi dikkate alınarak dul ve yetim kadına ya tercih ettiği aylık ya da yüksek olan aylık ödeniyor. Dolayısıyla kocası SSK babası SSK sigortalısı veya kocası Bağ-Kur babası Bağ-Kur sigortalısı ya da kocası emekli sandığı babası emekli sandığı sigortalısı olan dul ve yetim kadınlar ölen koca ve babadan dolayı iki aylık alamıyor, sadece bir aylık alabiliyor.
Hem kocadan hem de babadan dolayı SSK ve Bağ-Kur şartlarından iki maaş alabilmek için aranan iki kriter var. Bunlardan ilki ölen baba ve kocanın sigorta statülerinin farklı olması diğeri ise babanın ve kocanın ikisinin veya en az birinin ölüm tarihinin 1 Ekim 2008 öncesi olmasıdır. Dolayısıyla hem baba hem de koca 30 Eylül 2008 tarihinden sonra vefat etmiş ise sigorta statüleri koca SSK, baba Bağ-Kur ya da tersi biçimde koca Bağ-Kur baba SSK olmak üzere farklı olsa dahi dul ve yetim kalan kız çocuğuna sadece bir aylık bağlanır. Bağlanacak aylığın babadan mı yoksa kocadan mı olacağı da dul ve yetim kadının tercihine göre şekillenir.
KİMLERE BABADAN VE KOCADAN DOLAYI İKİ MAAŞ BAĞLANIR?
Babanın ve kocanın ölüm tarihleri ister 1 Ekim 2008 öncesi olsun ister 1 Ekim 2008 sonrası olsun, ölen koca SSK veya Bağ-Kur kapsamında ölen baba emekli sandığı kapsamında ise dul ve yetim kadına, kocadan SSK veya Bağ-Kur, babadan da emekli sandığı olmak üzere iki maaş bağlanıyor. Dolayısıyla babanın emekli sandığı sigortalısı olması halinde ölen koca ister SSK sigortalısı olsun isterse Bağ-Kur sigortalısı olsun kesin olarak iki maaş bağlanır. Biz buna emekli sandığı sigortalısının yetim kızının ayrıcalığı diyoruz(!)
Ölen kocanın emekli sandığı kapsamında sigortalı olması, babanın ise SSK statüsünde sigortalı olması halinde de ölüm tarihine bakılmaksızın hem kocadan hem de babadan olmak üzere iki maaş ödeniyor. Şayet ölen kocanın sigorta statüsü emekli sandığı olmasına rağmen Bağ-Kur sigortalısı olan babanın ölüm tarihinin 4.10.2000 ile 7.8.2001 aralığında olması veya ölümün 1.8.2003 tarihinden sonra gerçekleşmesi halinde de dul ve yetim kadına kocasından emekli sandığı maaşı yanında babasından dolayı Bağ-Kur maaşı ödeniyor.
SSK VE BAĞ-KUR MAAŞI İÇİN ÖLÜM TARİHİ ÖNEMLİ
Ölen kocanın sigorta statüsü emekli sandığı olmasına rağmen Bağ-Kur sigortalısı olan babanın ölüm tarihinin 4.10.2000 öncesi veya 8.8.2001 ile 1.8.2003 aralığında olması halinde ise kocadan dolayı bağlanan emekli sandığı maaşı ile varsa sair diğer gelirler (kira, faiz vb.) toplamına bakılıyor. Maaş ve sair gelirler toplamı brüt asgari ücretin altında ise kocadan şartsız bağlanan emekli sandığı maaşına ilave ölen babadan da Bağ-Kur maaşı ödeniyor. Babadan bağlanan emekli sandığı maaşı ve sair diğer gelirler toplamı brüt asgari ücretin üzerinde olanlara babadan Bağ-Kur maaşı bağlanamıyor.
Kocanın ve babanın SSK ve Bağ-Kur olmak üzere iki farklı sigorta statüsünde bulunması ve bunların ikisinin ya da en az birisinin ölüm tarihinin 1 Ekim 2008 öncesi olması halinde de bazen iki maaş başlanabiliyor. Ölen kocanın Bağ-Kur sigortalısı ölen babanın SSK sigortalısı olması halinde iki maaş için sorun yok. Ancak ölen kocanın SSK sigortalısı ölen babanın Bağ-Kur sigortalısı olması halinde bazen iki maaş bağlanamıyor. Burada da belirleyici olan unsur Bağ-Kur sigortalısı babanın ölüm tarihi ile dul ve yetim kadının gelirleri toplamı oluyor.
Ölen koca SSK sigortalısı ölen baba Bağ-Kur sigortalısı ve babanın ölüm tarihi 4.10.2000 ile 7.8.2001 aralığında ise veya babanın ölümü 1.8.2003 tarihinden sonra gerçekleşmiş ise dul ve yetim kadına, ölen kocadan SSK, ölen babasından Bağ-Kur olmak üzere iki maaş ödeniyor. Bağ-Kur sigortalısı babanın ölümünün 4.10.2000 tarihinden önce olması veya ölümün 8.8.2001 ile 1.8.2003 tarih aralığında gerçekleşmesi halinde ise kocadan dolayı bağlanan SSK maaşı ile varsa sair diğer gelirler toplamı brüt asgari ücretin altında kalırsa kocadan SSK ve babadan Bağ-Kur olmak üzere iki maaş bağlanıyor. Kocadan bağlanan SSK maaşı ile varsa diğer gelirler toplamı brüt asgari ücretin üzerinde olan kadınlara babadan dolayı Bağ-Kur yetim maaşı bağlanamıyor.
Dul Yetim Aylığının Kesilme Halleri
Dul aylığı alanlar açısından boşanma veya eşin vefatı durumunda alınan dul aylığı dul aylığı alan bayanın evlenme si durumun da kesilir. Aynı şekilde boşandığı eşiyle bir şekilde birlikte olduğu anlaşılan kişilerin boşanma durumunda hile olduğu gerekçesiyle kesilmektedir. Yetim aylığı alan kız yada erkek çocuklarından kızların evlenmeleri halinde yetim maaşı kesilir. Erkek çocukları ise okumuyorlarsa 18 yaşına kadar öğrencilik durumu devam ediyorsa 25 yaşına kadar yetim maaşı alır. Öğrencilik devam etse bile erkek çocukları 25 yaşından sonra yetim maaşı alamaz.
Son olarak: Her ne kadar fazla yasal tabir kullanmadan sosyal güvenlik kurumu ( sgk ) açısından dul yetim aylığı alma ve kesilme koşullarını açıklamaya çalışsamda konunun mahiyeti icabı yasalara atıfta bulunmamız gerekti. Umarım anlaşılır bir açıklama olmuştur. 5510 sayılı kanun kapsamında PDF uzantılı ölüm aylığı alma şartları için buraya tıklayınız:
