Engelli Çalışanların Motivasyonlarının Arttırılmasına Yönelik Yaklaşımlar

‘’ İş Yaşamında Çalışan Engelli Personelin Motivasyonun Arttırılmasına Yönelik Geliştirici Yaklaşımlar ‘’ isimli seminerden alıntılar ve izlenimler

Seminer Nedir ?

Belirli bir bilim dalındaki gelişmeleri, belli bir bilgi düzeyine sahip kimselere tanıtmak amacıyla düzenlenen ve konunun değişik bölümleri, bu bilim dalında otoritesi ve yeteneği kabul edilen kişiler tarafından açıklandığı toplantılardır.

Seminer hazırlamak için, önce konu belirlenir ve bu konu üzerinde sunuma yönelik araştırma yapılır ve sunumu yapacak düzeye, bilgi birikimine ve isteğe sahip kişiler belirlenir. Seminer, bir tür sahne sunumudur ve topluluk önünde yapılacağı için sahne, sahne düzeneği ve seyirci yerleri hazırlanır. Semineri verecek kişilerin sahne korkusunun da olmaması gereklidir.

Seminer konusu izleyicilere yeterince açıklamalı ve konuya uygun slayt vb sunu araçlarıyla destekli olmalıdır. Seminer konuları gerektiğinde basıma da uygun hazırlanmalıdır. Bazı seminerlerde bu basılı yayın izleyicilerin eline verilir. Seminer duyurusu için gerekli süre önceden belirlenir, hazırlıklar tamamlanır ve sonuna kadar düzenli yapılabilmesi için gereken hazırlıklar yapılır.

Sayın Yöneticim ve Sevgili Üye Arkadaşlarım,

Bu benim sunuculuğunu üstlendiğim ilk seminerim ve bu yüzden çok heyecanlıydım ama sizlerle paylaşma gereği duydum. Seminerin konusu, gelişmeleri ve sonuçları sizleri de ilgilendiren konular olduğunu düşündüğümden burada yazmak istedim.
Eğer sizlere faydalı olursa bundan sonra katılacağım seminer ve konferansları da seve seve paylaşırım.

Engelli Çalışan her şeyden önce yaşamak ister ama onurlu bir yaşama hakkı ister. Bunu gerçekleştirebilmesi için de istihdam edilmek en temel ihtiyaçlarından birisidir. İstihdam edilen belli bir işi olan engelli bu anlamda yaşama hakkını da az da olsa elde etmiştir. Artık onurlu bir yaşam sürme yolunda ilerlemek ister yol alabildiğince. Çalışma hayatı kolay değildir hele çalışan engelli bir personel ise bu hayat onun için kolay olmadığı gibi çalışma hayatı da iki kat daha güç olabilmektedir. Aslında bu toplantının amacı tamamen motivasyonun arttırılabilmesi için neler yapılabilir ? sorusuna gereken cevapları almak bunu biliyorum çünkü uzun yıllar bu bankanın hem İnsan Kaynakları Eğitim Birimi çalışanıyım hem de engelli bir personelim. Tam olarak ifade etmem gerekirse şu an yüreğim ikiye bölünmüş durumda. Yüreğimin yarısı engelli çalışan arkadaşlarımdan yana , diğer yarısı ise İnsan Kaynaklarının bu konuda gösterdiği hassasiyet ve duyarlılıktan yana . Elimden geldiğince ılımlı bir seminer diliyorum katılan tüm yöneticilerime ve sevgili arkadaşlarıma beni dinlemek için zaman ayırdığınız için şimdiden çok teşekkür ederim.

Çalışan engelli için önündeki en büyük birinci engel Ulaşamama Sorunudur. İşyerine ulaşamama sorunuyla karşılaşan bir engelliyi düşünün ya da gözünüzde canlandırmaya çalışın. Yüksek kaldırımlar, uygun olmayan toplu taşıma araçları ki her biri başlı başına bir engel, engelliler için düzenlenmemiş bir şehir de yaşanan mimari yolculuk boyunca aşılmak zorunda bırakılan engeller! Sabah işe gelmek için ne kadar enerjisini toplarsa toplasın , yol boyunca bin bir çeşit engelle mücadele etmek zorunda bırakılan engelli personel iş yerine vardığında, onda hangi motivasyondan bahsedilebilir ki bi de arttırılması düşünülen ?

Kurumumuzun Genel Müdürlük Binalarında çalışan engelli personellerin bu konuda şubelerde çalışan personellere kıyasla çok daha şanslı olduğunu düşünsem de 6 yıl boyunca ben kendi adıma benim için verilen servis hizmetinden faydalanamadım . Çünkü engelli personeli de almakla yükümlü olan ve bu amaçla tahsis edilen hiçbir servis engellinin kullanabileceği standartlara sahip değildi tıpkı sizin bu binada yaptığınız toplantı gibi bir çok engelli personelin kapıya kadar getirtilip bu konferans salonuna ulaşamama sorunuyla karşılaştığı gibi. Amaç ve niyet ne kadar güzel olursa olsun gerçekleşmesi yolunda engelliler için tıpkı hayat yolunda olduğu gibi zorluklar ve engeller iki kat daha fazladır . Aşılması gereken engelleri tartışmak için , motivasyonu arttırmak için bu toplantı düzenlenmiştir ama buraya ulaşabilmek bile bu denli engellidir işte !




Bizim kullandığımız konferans salonu daha dar ve dik merdivenliydi ve engellilerin bir çoğu bu salona giremediler. Engelliler için düzenlenen bir seminer işte ancak böyle engellenilir dedirtecek türdendi ( ! )

Burda en önemli nokta o seminerde çıkıp işyeri hakkındaki daha doğrusu işyerlerinin engellilere sunduğu hizmetlerdeki eksikleri yüksek sesle söyleyebilmek. Sesimizi ne kadar çok çıkartırsak eksiklikler o denli kısa sürede düzeltilecektir.

Engelli Olmak Başarıya Engel Değildir !

İnsanoğlu başarıya odaklanmıştır çünkü doğasında vardır verdiği emeğin takdir edilmesini ister. Öğrencilikten başlayarak insan her döneminde çalıştığı iş, yaptığı meslek ne olursa olsun başarılı olmak ister. Bir de bu çalışan, iş yaşamındaki engelli personelse ,onun nasıl ki motivasyonunun arttırılması gerektiğini düşünüyorsanız işte o da gösterdiği performans ki ( inanın bu sağlıklı personelin en az 3 katıdır ) takdir edilmesini ister. Engellidir sonuçta zaten yeterince engellenmiştir hayatın her alanında ve özellikle eğitim-öğrenim hakları kısıtlanmıştır her şeye rağmen bulunduğu işin başındaysa onu kaybetmemek adına diğerlerinden çok daha fazla başarıya şartlandırır kendini.

Aslında bu sözlerimin ne kadar gerçek olduğunu elinizdeki verilerden görebilirsiniz. ( özellikle bankanın çağrı merkezlerinde çalışan engelli personelin günlük çağrı alma oranı her zaman sağlıklı personelden 2 kat fazla çıkar )

Kariyer Hedefleri Bir Şekilde Engellenen Engelliler

Bu konuda bu salonda bulunan ve konunun tam merkezi olduğunu bildiğim arkadaşlarıma söz hakkı vermek istiyorum. Ben şanslı bir çalışanım ama ne yazık ki kurumumda çalışan her engelli arkadaşım benim kadar şanslı değil.

Adı : başarı
Soyadı : kariyeri engellenen
Sicili: Engelli kadrosunda görevli statüsüyle çalışan ve 8 yıldır görevli ünvanıyla devam eden

A şubesinin gişe görevlisiyim. Bugüne kadar adıma düzenlenen tüm eğitimlere katıldım, şube müdürüm ve şube çalışanlarıyla ilgili en ufak bir problem yaşamadım, müşterilerden hiç şikayet almadım , çalışma saatlerine her zaman özen gösterdim, servis hakkım olmadığı halde ve yol masrafım karşılanmadığı halde her çalışandan önce şubedeydim ve en son çıkan da ben oldum. Disiplin kurallarını ihlal etmedim, gösterdiğim performans her zaman ortalamanın üstündeydi, hiç uyarı almadım.

Peki ben neden 8 senedir gişe görevlisiyim ? neden hala görevli ünvanınla çalışmaya devam ediyorum? Nedeni engelli olmam mı? Yoksa size göre benim kariyer hedefim olmamalı mı? İş buldun daha ne istiyorsun yaklaşım mı ? Cevabı bulamadığım için buradayım.

Cevap : sessizlik....

off aynı ben
yetkililerin yönetmenlerin profilinde çalıştım yıllardır ama ünvanım hep gişe kaldı.sonunda isyan ettim çıktım bende ...

Seminerin bölümü STK ların kendilerini tanıtma, faaliyetlerini anlatma, yaptıkları başarılı çalışmalar ve bu çalışmalarının sonucunda aldıkları ödüllerin tanıtımına, ödül törenlerinin gösterilmesi şekliyle paylaşımına ve tabii ki bu anlamda kendi reklamlarını yaparak , kendilerini övmelerine ayrılmıştı.

Önce STK ların temsilcileri konuşmalar yaptı, dünya genelinde ne kadar başarılı oldukları ve topluma kazandırdıkları , çalışma hayatına yerleştirdikleri engelli çalışan sayıları ile ilgili grafikler, engelli kadrolarını doldurmaya yönelik başarıları, verdikleri eğitim sertifikaları, düzenledikleri kurslar vs vs ye ayrılmıştı.

Dünyanın çeşitli bölgelerinde yılın en iyi ödüllerini görkemli gösteriler eşliğinde ve alkışlarla aldıkları kupaları havaya kaldırırken görünen CEO lardan biri konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

‘’ Bizler en çok engelli istihdamında başarılarımızın arkasında sizleri görüyoruz, sizlerin sayesinde bu ödülleri aldık. Engelli istihdamına en çok önem veren bir kuruluş olarak bu sevincimizi de sizlerle paylaşmak istedik……………………………’’


Elimde mikrofon vardı, güç bendeydi, kaybedecek bir şeyim de yoktu zaten ve oldum olası abartı gösterişlerden hiç hoşlanmam. Benim konuşmamı gözleriyle destekleyen arkadaşlarıma göz göze geldik bir kere daha ve yüreğimin sesini dinledim ;

…. sizler bu ödülleri alırken, almaya hak kazanırken , almaya giderken, bizim niye haberimiz yok ?
… biz madem ki bu ödüllerin ana sermayesiyiz neden bugüne kadar bizimle paylaşılmadı?
….bizim sayemizde kazandığınız başarıları bizlerle paylaşmak adına bize hangi faydayı sağladınız ?
….bu başarı ödüllerinin ana kaynağı bizler isek, neden doğrudan bize yansıyan bir yanı olmadı?

….Şirketim ya da STK lar bize gönderdikleri engelli personelin katkılarıyla ve çalışmalarıyla dünya çapında ödül alıyor ve bunu kendi aralarında kutluyor bizlere de görüntüleri gururla seyretmek düşüyorsa bu anlamda tam da bu nokta da bir engelenilmişlik yok mudur ?Birileri bizim adımıza bizim sırtımızdan yani bizim emek gücümüzden faydalanarak başarılı olduysa bizler bu başarının gerçek kahramanlarıysak neden bize ücretimize zam, bonus, ikramiye, hediye çeki, ünvanda değişiklik yani yükselme, yetkide artış , kariyer yapma imkanı, armağan, ödül vs gibi yan menfaatlerimiz verilmedi ?

Cevap: …………………buz gibi bir sessizlik………..

Engelliler Günü Saçmalığı 3 Aralık Günü Artık Kabus Olmasın !

3 Aralık Engelliler Günü’nün Tarihçesi :

Tüm dünyada 3 Aralık Özürlüler Günü olarak kutlanıyor. Toplumun engelliler konusunda dikkatini çekebilmek ve daha duyarlı olmalarını sağlamak için her yerde çeşitli etkinliklerle kutlamalar düzenleniyor.

Bizlerin günü olarak kutlanması amaçlanan o gün içinde bize sorulmadan, bizden fikir dahi alınmadan kurumumuz bizim adımıza çeşitli etkinlikler düzenliyor. Amaç kesinlikle iyi niyet ondan şüphemiz yok ama bir kere o gün kutlanacak bir gün değildir ki kutlanıyor ve en olumsuz yanı da kutlanırken bile bizim katılışımızın istenmesi. Doğum günü, ya da bizler için gerçekten kutlanmaya değer özel bir gün değildir engelimizi kutlamak ama sizler yine de o gün için bir şeyler yaparak bizi memnun etmeye çalışıyorsanız bunu farklı bir yöntemle de gerçekleştirebilirsiniz.

Biz sadece o gün engelli değiliz. Bizler de bu dünyanın çocuklarıyız ve tıpkı sizler gibi senede sadece 1 gün değil 365 gün yaşıyoruz. Tüm dünyada kutlanan bugün için bizlere bir parça bizim kendi içimizdeki eşitsizliğe son vermeyi deneyebilirseniz bizler özel şirket çalışanları olarak hiç değilse senede 1 gün bize verilen bir hakkı değerlendirmek isteriz. O gün bize ait olmalı ve o günü bizler de kamu kurumlarında çalışan engelliler gibi tatil olarak geçirmeyi istiyoruz. O gün mesai bitimine kadar çalıştırıldıktan sonra bizler adına verilen yemek, kokteyl ya da eğlence yerine ki bence bankaya maliyeti çok daha düşük yansıyacağından kamuda çalışan engelliler gibi yıllık ücretli izin hakkımızın dışında tutularak, bize verilmiş bir gün olarak tatil şeklinde kullanmak istiyoruz.

''Ulusal düzeyde kabul edilen 10-16 Mayıs sakatlar haftasının ilk günü ile 3 Aralık Dünya Özürlüler Gününde, özürlülere yönelik faaliyet gösteren konfederasyon, bağlı federasyon ve derneklerin kamu görevlisi olan yönetim kurulu üyeleri ile kamuda görev yapan tüm özürlüler idari izinli sayılacaklardır.

Bu şartlara sahip iş yerlerinde çalışanlar idari izinli sayılmaktadır ve idari izin olduğundan dolayı bağlı olduğunuz müdür,şef,vs. izni ve bilgisi dahilinde izinli sayılıyorsunuz.'' kamuda engelli personelin hakkıyken özel şirketlerde böyle bir uygulama olmadığı gibi bana göre kutlama şeklinde mesai sonrası yapılan etkinlik diye adlandırılan yemek daveti tam bir kabus ve her sene yaşanmak zorunda bırakılan hoş olmayan bir akşam yorgunluğu ki neşesiz, zoraki geçirilen boş saatler...

Bu talebimizin gerçekleşmesi bizleri çok daha fazla memnun edeceğinden bize göre motivasyonumuzun arttırılmasına yönelik en olumlu değişiklik olacaktır.

Engelli Çalışanların Motivasyonlarının Arttırılmasına Yönelik Yaklaşımlar konulu seminerin iz bırakan sonuçları

Bu seminer sonucunda engelliler arasında mikrofon dolaştırıldı ve seminere katılan engelli çalışanlar kendi düşünce,istek ve şikayetlerini dile getirdiler.En çarpıcı olanı motivasyonun arttırılması amaçlanan yaklaşımların henüz motivasyonun gerçekleşmesini bile sağlayamayacak kadar güçsüz, zayıf, geçersiz, engelli personeli tatmin etmeyen yaklaşımlar olmasıydı.

Kurumumuzda çalışan engelli personelin % 63 ü kendisinin motive edilmediği gibi her geçen gün varolan mevcut motivasyonunun da düşürüldüğü yönünde görüş beyan etti.

Engelli personel ne kadar başarılı olursa olsun verdiği emeğin yeterince adil ve eşit olarak değerlendirilmediği görüşünde.

Personeller arası görev dağılımında en alt kademe de yeralmak bir engelli için her zaman motive edici değil motiveyi yıkıcı bir yaklaşım olarak işe başladığı ilk andan itibaren varolan bir gerçek.

Kurumlar ne kadar büyük olursa olsun engelli personel genelde beden işçiliği dediğimiz aslında engel grubuna uygun olmayan işlerde de çalıştırılabiliyorlar ve daha uygun koşullara sahip olacakları bir iş bulduklarında bağlı bulundukları kurumdan kendi istekleriyle ayrılıyorlar.

Engelli personellerin % 85 gibi büyük bir bölümü eşit işe eşit ücret politikasının uygulanmadığı görüşünde birleşiyor.

Engelli kadrosunda görev aldıkları için kariyer yapma, yükselme, yetkilendirilme ve ünvan alma şeklinde belirlenen yükselmelerde önlerinin tamamen kapalı oldukları gerçeğini biliyorlar ve bu durumdan son derece rahatsız ve umutsuzlar.

Engel durumlarının ve hastalıklarının arttığı yönünde ama başka gelirleri olmadığından bu işyerinde mutsuz, ümitsiz ve çaresiz olduklarını belirttiler.

Hayata, 1 0 yenik devam etmek zorunda bırakıldıklarını belirten bir personel bu ayrımcılığın ancak engelli kadrosunda çalıştırılan personele diğerlerine oranla 1 0 üstünlük sağlanarak giderileceğini belirtti.

Sonuç olarak engelliler en çok engelin kendi iş yerlerinde olduğunu, her türlü ayrımcılık, eşitsizlik ve engel durumlarının gözetilip kollanmaması yönünde üzüntü duyduklarını belirtti.

İnsan Kaynaklarının, İşkurun , STK ların ve çeşitli derneklerin engelli personeli yeterince motive edemediği, engelli personelin istihdamı konusunda son derece başarısız ve uygulamadaki eksikliklerinin ön planda olduğu gerçeği bir kere daha gözler önünde yaşanmış oldu.