Bügün sizlere Fransa’da engelli insanların yaşadığı pozitif ve negative durumlardan bahsedeceğim. Fransa’da engelli olmak nedir? Sizlere bunun cevabını birinci elden aldığım bilgilerle vermeye çalışacağım. Geçenlerde, Fransada yaşayan arkadaşım Maria’ya Fransa’da engelli insanlar için devletin ve belediyenin ne gibi politikaları olduğu hususunda bir kaç soru sordum. Kendisi Strasbourg kentinde yaşayan bir üniversitesi öğrencisi ve esasen Ukrayna kökenli olduğu için sorduğum sorulara cevap verebilmek için benden bir kaç gün istedi. Ve bunun neticesinde bu yazıyı yazmamda, kendisinin yaptığı çalışma gerçekten etkili oldu.
Özellikle büyük şehirlerde engelli insanların yaşam kalitesini arttırmak için bir çok yeni adımlar atıldığının altını çizen Maria, yinede bu adımların yetersiz olduğu kanaatinde. Örnek olarak, bazı şehirlerde tekerlekli sandalye kullanan insanların mağdur olduğunu ve toplu taşıma araçlarına, içinde bulundukları özel durumdan ötürü alınmak istenmediklerini söylüyor. Fakat, 2005 yılında yürürlüğe giren,“Fransadaki Kamuya Açık Yerlere ve Yollara Erişebilirlik” yasasıyla, 2015 yılına kadar bütün kamuya açık alanlara insanların erişebilirliği hedeflenmiştir. Bu, özellikle engelli insanlar tarafından memnuniyetle karşılanmış ve onlara engelli olmayan insanlarla beraber büyük bir hak vermiştir. Yapılması gerekenin geç kaldığını söyleyen Maria, yinede devletin engelli insanları da içine alarak yapmış olduğu son çalışmalardan memnuniyet duyuyor. Halbuki, 2005 yılından itibaren yasaya giren bu madde tam anlamıyla uygulanabilmiş değil. Bürokrasinin Fransada da geç işlediğini buradan anlama imkanına erişiyoruz. Maria, bu önemli bilgileri verdikten sonra, birazda oturduğu şehir Strasbourg da engelli insanlar için yapılanlardan bahsediyor. Bunlardan bahsedecek olursak, özel olarak G.I.C-G.I.G adlı araba park yerlerinin olduğunu ve böylece tekerlekli sandalye kullanan engelli bir kişinin arabasına rahat bir şekilde yaklaşabileceğini söylüyor.
Otobüslerde ise durum gerçekten çok iyi. Engelli insanlar için özel koltuklar bulunduğunu söyleyen Maria, bu koltuklara engelli insanların erişebilmesi için kaldırımdan otobüse özel bir bağlantı yolunun, otobüsdeki bir butona basarak açıldığını ve böylece engelli kişinin otobüsde kendisi için ayrılan özel koltuğa rahatça erişebildiğini söylüyor.Resim A . ( Resim özel olarak Strasbourg kentinde çekilip tarafıma mail yoluyla iletilmiştir. )
Maria’nın şimdiye kadar söylemiş oldukları engelli insanların Avrupada zorluklaklar kadar yapılan olumlu şeylerinde varlığını görmeme neden oldu. Buna ek olarak, yapılan çalışmaları göz ardı etmemek ve objektif bir şekilde onları değerlendirmekte yapılması gerekenlerdendir. Bununla birlikte, Fransa’daki trenlerden bahsedecek olursak, trenlerin hepsinin engelli insanlar için özel ayrılan koltuklarının olmadığını görüyoruz. Yani tekerlekli sandalyeli bir grup engelli insanın, aynı tren içerisinde yolculuk yapma olasılığı oldukça düşük. Fakat, tren istasyonlarının tümünde asansör bulunmasının engelli insanlar için önemli bir yatırım olduğunu sözlerine ekleyen Maria, engelli insanların tümüyle unutulmadığını da belirtmek istiyor. Özellikle turistik yerlerin tekerlekli sandalye kullanan insanlar için özel olarak yapılandığını söyleyen Maria, bir çok müzede ve tarihi yerlerde asansörlerin olduğunu belirtiyor. Bunlara ek olarak, tekerlekli sandalye kullanan insanlar için özel spor klüplerinin bulunduğunu ve bir çok spor aktivitesini de engelli insanların yapma fırsatı bulduğunu yazısına ekliyor. Resim B.
Tekerlekli sandalye fiyatlarından da bahseden Maria, devletin ihtiyaç duyanlara tekerlekli sandalye sağladığını fakat yeni alınan tekerlekli sandalyenin eski alınanla arasında en az 5 yıl bulunması zorunluluğu olduğunu dile getiriyor. Motorlu tekerlekli sandalyelerin ise devlet tarafından karşılanabileceğini ve fiyatların 22.000 euro civarında olduğunu da sözlerine ekliyor.
Yazının devamında, Fransa’da engelli insanların istihtamı ise büyük sorunlar arasında gösteriliyor. Her ne kadar yasalar karşısında engelli insanlar eşit olsada iş sahipleri engelli insanları istihtam etme konusunda isteksizler. Eğer engelli kişi, engelli olduğunu kanıtlarsa, devlet tarafından bu kişiye yardım ediliyor. Yinede engelli olmanın zorlukları bitmek bilmiyor. Eğitim konusuna geldiğimiz ise durum oldukça iyi ve şevk edici. Strasbourg’da bulunan üniversiteleri örnek olarak gösteren Maria bir çok engelli öğrencinin devlet tarafından görevlendirilen kişiler sayesinde bakımlarının yapıldığını ve eğitimlerine davem ettiklerini belirtiyor. Bunun yanı sıra, aynı okuldan bir öğrencinin maaş karşılığında engelli olan bir başka öğrenciye yardımcı olduğunu ve bu sayede aynı okulda ve bölümde okuyan öğrencilerin birbirlerini tanıma fırsatının arttığını ve sosyal anlamda güzel bir ortamın oluştuğunu büyük bir mutlulukla cümlelerinin arasına ekliyor.
Fakat, hala yapılması gereken bir çok şeyin olduğu gerçeğini de bir kez daha bana hatırlatıyor. Maria’nın içtenlikle ve objektif olarak verdiği cevaplar sayesinde, bir çok şey öğreniyorum ama öğrendiklerim arasında bir tek şeyi unutamıyorum. Engelli olmak bir seçim değil bir hayat şeklidir. Eğer insan hakları, özgürlükler diyorsak, devletlerin ve bizlerin yapması gereken bir çok şeyin bulunduğunu anlıyoruz. Herşeye rağmen engelli insanlar için yapılan olumlu şeyleri duymak sevindirici. Bütün engelli arkadaşlara selamlar olsun.
Teşekkürler Maria…
Özellikle büyük şehirlerde engelli insanların yaşam kalitesini arttırmak için bir çok yeni adımlar atıldığının altını çizen Maria, yinede bu adımların yetersiz olduğu kanaatinde. Örnek olarak, bazı şehirlerde tekerlekli sandalye kullanan insanların mağdur olduğunu ve toplu taşıma araçlarına, içinde bulundukları özel durumdan ötürü alınmak istenmediklerini söylüyor. Fakat, 2005 yılında yürürlüğe giren,“Fransadaki Kamuya Açık Yerlere ve Yollara Erişebilirlik” yasasıyla, 2015 yılına kadar bütün kamuya açık alanlara insanların erişebilirliği hedeflenmiştir. Bu, özellikle engelli insanlar tarafından memnuniyetle karşılanmış ve onlara engelli olmayan insanlarla beraber büyük bir hak vermiştir. Yapılması gerekenin geç kaldığını söyleyen Maria, yinede devletin engelli insanları da içine alarak yapmış olduğu son çalışmalardan memnuniyet duyuyor. Halbuki, 2005 yılından itibaren yasaya giren bu madde tam anlamıyla uygulanabilmiş değil. Bürokrasinin Fransada da geç işlediğini buradan anlama imkanına erişiyoruz. Maria, bu önemli bilgileri verdikten sonra, birazda oturduğu şehir Strasbourg da engelli insanlar için yapılanlardan bahsediyor. Bunlardan bahsedecek olursak, özel olarak G.I.C-G.I.G adlı araba park yerlerinin olduğunu ve böylece tekerlekli sandalye kullanan engelli bir kişinin arabasına rahat bir şekilde yaklaşabileceğini söylüyor.
Otobüslerde ise durum gerçekten çok iyi. Engelli insanlar için özel koltuklar bulunduğunu söyleyen Maria, bu koltuklara engelli insanların erişebilmesi için kaldırımdan otobüse özel bir bağlantı yolunun, otobüsdeki bir butona basarak açıldığını ve böylece engelli kişinin otobüsde kendisi için ayrılan özel koltuğa rahatça erişebildiğini söylüyor.Resim A . ( Resim özel olarak Strasbourg kentinde çekilip tarafıma mail yoluyla iletilmiştir. )
Maria’nın şimdiye kadar söylemiş oldukları engelli insanların Avrupada zorluklaklar kadar yapılan olumlu şeylerinde varlığını görmeme neden oldu. Buna ek olarak, yapılan çalışmaları göz ardı etmemek ve objektif bir şekilde onları değerlendirmekte yapılması gerekenlerdendir. Bununla birlikte, Fransa’daki trenlerden bahsedecek olursak, trenlerin hepsinin engelli insanlar için özel ayrılan koltuklarının olmadığını görüyoruz. Yani tekerlekli sandalyeli bir grup engelli insanın, aynı tren içerisinde yolculuk yapma olasılığı oldukça düşük. Fakat, tren istasyonlarının tümünde asansör bulunmasının engelli insanlar için önemli bir yatırım olduğunu sözlerine ekleyen Maria, engelli insanların tümüyle unutulmadığını da belirtmek istiyor. Özellikle turistik yerlerin tekerlekli sandalye kullanan insanlar için özel olarak yapılandığını söyleyen Maria, bir çok müzede ve tarihi yerlerde asansörlerin olduğunu belirtiyor. Bunlara ek olarak, tekerlekli sandalye kullanan insanlar için özel spor klüplerinin bulunduğunu ve bir çok spor aktivitesini de engelli insanların yapma fırsatı bulduğunu yazısına ekliyor. Resim B.
Tekerlekli sandalye fiyatlarından da bahseden Maria, devletin ihtiyaç duyanlara tekerlekli sandalye sağladığını fakat yeni alınan tekerlekli sandalyenin eski alınanla arasında en az 5 yıl bulunması zorunluluğu olduğunu dile getiriyor. Motorlu tekerlekli sandalyelerin ise devlet tarafından karşılanabileceğini ve fiyatların 22.000 euro civarında olduğunu da sözlerine ekliyor.
Yazının devamında, Fransa’da engelli insanların istihtamı ise büyük sorunlar arasında gösteriliyor. Her ne kadar yasalar karşısında engelli insanlar eşit olsada iş sahipleri engelli insanları istihtam etme konusunda isteksizler. Eğer engelli kişi, engelli olduğunu kanıtlarsa, devlet tarafından bu kişiye yardım ediliyor. Yinede engelli olmanın zorlukları bitmek bilmiyor. Eğitim konusuna geldiğimiz ise durum oldukça iyi ve şevk edici. Strasbourg’da bulunan üniversiteleri örnek olarak gösteren Maria bir çok engelli öğrencinin devlet tarafından görevlendirilen kişiler sayesinde bakımlarının yapıldığını ve eğitimlerine davem ettiklerini belirtiyor. Bunun yanı sıra, aynı okuldan bir öğrencinin maaş karşılığında engelli olan bir başka öğrenciye yardımcı olduğunu ve bu sayede aynı okulda ve bölümde okuyan öğrencilerin birbirlerini tanıma fırsatının arttığını ve sosyal anlamda güzel bir ortamın oluştuğunu büyük bir mutlulukla cümlelerinin arasına ekliyor.
Fakat, hala yapılması gereken bir çok şeyin olduğu gerçeğini de bir kez daha bana hatırlatıyor. Maria’nın içtenlikle ve objektif olarak verdiği cevaplar sayesinde, bir çok şey öğreniyorum ama öğrendiklerim arasında bir tek şeyi unutamıyorum. Engelli olmak bir seçim değil bir hayat şeklidir. Eğer insan hakları, özgürlükler diyorsak, devletlerin ve bizlerin yapması gereken bir çok şeyin bulunduğunu anlıyoruz. Herşeye rağmen engelli insanlar için yapılan olumlu şeyleri duymak sevindirici. Bütün engelli arkadaşlara selamlar olsun.
Teşekkürler Maria…
