- Katılım
- Kas 9, 2010
- Mesajlar
- 16,299
- Tepkime Puanı
- 13
- Puanları
- 0
- Yaş
- 49
Hat sanatı veya Hüsnühat islam ülkelerinde doğup gelişmiş, belli kuralları olan güzel yazı sanatıdır.
Hat sanatı'nın kökeni Ürdün 'ün batısı ile Lut gölü arasında M.Ö VI yy da yaşamış Sami asıllı Nebatilerin yazısına dayanır. Nebati yazısı yavaş gelişmiş ve M.S IV VE V yüzyıllarda Arap yazısını hatırlatan şekillere dönüşmüştür. Bu yazı sonra ticari ilişkiler ve seyehatler sayesinde bütün Arap yarımadasına yayılmıştır.
İslamiyetle birlikte yazıya verilen önemin artması , yazının gelişmesini hızlandırmıştır. Önceleri düz ve yuvarlak hatlardan oluşan yazı , Halifeler döneminde malzemelere gföre bazı değişikliklere uğramıştır. Papirüs gibi yumuşak zeminlere yumuşak taş üzerine sert ve köşeli biçimde yazılmıştır.
Halifeler döneminde islamiyetin yayılması ve devletin sınırlarının genişlemesi ile hat sanatının geliştiği yeni merkezler ortaya çıkmıştır. Ömer zamanında kurulan Küfe'de bir hat okulu oluşur. Küfede yazılan yazı kentin adına izafeten kufig adıyla yaygınlaşır. Medine'de yazılan yazılara medeni Mekkede yazılanlara mekki Basrada yazılanlara basri yazı denilir.
Emeviler döneminde (661-750) İslam devletinin sınırları Türkistan'dan Endülüs'e kadar geniş bir alanı kapladığı için yazıya da İslam yazısı adı verilmiştir. Emevilerin son zamanlarına doğru Kutbe el Muharrir adındaki hattat kufi yazıya yeni bir karakter kazandırmış ve bu yazıda 4 çeşit yazı meydana getirmiştir.
Hat sanatında asıl önemli değişikliği Abbasiler döneminde aynı zamanda ünlü bir hattat olan vezir İbni Mukle gerçekleştirmiştir. İbni Mukle noktayı ölçü kabul etmiş ve yazıyı nokta sistemine göre kurallara bağlamıştır. Altı çeşit yazı anlamına gelen (aklami sitte veya şeş kalem (altı kalem) kufi yazının değiştirilmesiyle İbni Mukle tarafından gerçekleşmiştir.
Abbasi halifesinin Türk asıllı saray hattatı Yakut el-Mustasimi tarafından güzelleştirilerek kuralları belirlendikten sonra istikrar kazanmıştır. Abbasilerin yıkılmasıyla ( 1257) hat sanatı Türkler'in ve İranlıların elinde gelişmesini sürdürmüştür.
Hat sanatı'nın kökeni Ürdün 'ün batısı ile Lut gölü arasında M.Ö VI yy da yaşamış Sami asıllı Nebatilerin yazısına dayanır. Nebati yazısı yavaş gelişmiş ve M.S IV VE V yüzyıllarda Arap yazısını hatırlatan şekillere dönüşmüştür. Bu yazı sonra ticari ilişkiler ve seyehatler sayesinde bütün Arap yarımadasına yayılmıştır.
İslamiyetle birlikte yazıya verilen önemin artması , yazının gelişmesini hızlandırmıştır. Önceleri düz ve yuvarlak hatlardan oluşan yazı , Halifeler döneminde malzemelere gföre bazı değişikliklere uğramıştır. Papirüs gibi yumuşak zeminlere yumuşak taş üzerine sert ve köşeli biçimde yazılmıştır.
Halifeler döneminde islamiyetin yayılması ve devletin sınırlarının genişlemesi ile hat sanatının geliştiği yeni merkezler ortaya çıkmıştır. Ömer zamanında kurulan Küfe'de bir hat okulu oluşur. Küfede yazılan yazı kentin adına izafeten kufig adıyla yaygınlaşır. Medine'de yazılan yazılara medeni Mekkede yazılanlara mekki Basrada yazılanlara basri yazı denilir.
Emeviler döneminde (661-750) İslam devletinin sınırları Türkistan'dan Endülüs'e kadar geniş bir alanı kapladığı için yazıya da İslam yazısı adı verilmiştir. Emevilerin son zamanlarına doğru Kutbe el Muharrir adındaki hattat kufi yazıya yeni bir karakter kazandırmış ve bu yazıda 4 çeşit yazı meydana getirmiştir.
Hat sanatında asıl önemli değişikliği Abbasiler döneminde aynı zamanda ünlü bir hattat olan vezir İbni Mukle gerçekleştirmiştir. İbni Mukle noktayı ölçü kabul etmiş ve yazıyı nokta sistemine göre kurallara bağlamıştır. Altı çeşit yazı anlamına gelen (aklami sitte veya şeş kalem (altı kalem) kufi yazının değiştirilmesiyle İbni Mukle tarafından gerçekleşmiştir.
Abbasi halifesinin Türk asıllı saray hattatı Yakut el-Mustasimi tarafından güzelleştirilerek kuralları belirlendikten sonra istikrar kazanmıştır. Abbasilerin yıkılmasıyla ( 1257) hat sanatı Türkler'in ve İranlıların elinde gelişmesini sürdürmüştür.
