- Katılım
- Kas 9, 2010
- Mesajlar
- 16,299
- Tepkime Puanı
- 13
- Puanları
- 0
- Yaş
- 49
Bu gün ki yazımızda oldukca ciddi bir sağlık sorunu olan karaciğer yetmezliğinden bahsetmek istiyorum. Tedavi edilmemesi halinde çok büyük sorunlar ortaya çıkmasına sebep olabilecek kadar hatta ölümcül boyuta varabilen tablolarda görülmesi muhtemel bir hastalıktır. Bu hastalıkta alkol çok büyük bir rol oynamaktadır. Alkol tüketiminin yanı sıra bazı hastalıklarda karaciğer yetmezliğine sebebiyet vermektedir. Peki bu hastalıklar nelerdir bilmek isteyenler için işte kısa bilgilerle karaciğer yetmezliği tablosu....
Karaciğer yetmezliği tedavisi nasıl yapılır?
Karaciğer vücudun en önemli organlarından biridir. Karaciğer karnın sağ üst tarafında yer alır ve yaklaşık bir buçuk ve üzeri kiloda bir organdır. Karaciğerin görevleri sentez yapmaktır ve vücutta gerekli olan bazı bileşikleri sentezler. Vücuttaki zararlı maddeleri vücuttan uzaklaştırır. Karaciğerin önemli görevlerinden biride safra oluşumunu ve safranın vücuttan atılmasını sağlamaktır.
Karaciğer yetmezliği çok fazla görülme sıklığı olan ve ölüm oranına sahip klinik bir süreçtir. Alkol kullanımı kronik karaciğer yetmezliğine neden olan önemli bir etkendir. Karaciğer yağlanması yine bir kronik karaciğer hastalığı nedenlerindendir. Metabolik hastalıklar (vilson hastalığı, gebeliğin yağlı karaciğeri ve reye sendromu) gibi hastalıklar, massif ilfitrasyon, ağır bakteriyel enfeksiyonlar ve sıcak çarpması gibi nedenler, kullanılan bazı ilaçlar, zehirli mantar tüketimi, karaciğerde demir ve bakır birikimi, otoimmün karaciğer hastalıkları gibi karaciğer hastalıkları, karaciğer yetmezliğine neden olabilir. Karaciğer yetmezliği genellikle iki türde değerlendirilir. Bunlar akut karaciğer yetmezliği ve kronik karaciğer yetmezliğidir.
Karaciğer yetmezliği tipleri
Kronik karaciğer yetmezliği : Yılar içinde kronik bir şekilde devam eden, hastalıklara bağlı gelişen karaciğer yetmezliği tablosudur ve yıllar boyunca herhangi bir şikayete neden olmayabilir. Karaciğer yetmezliği tam olarak kendini göstermeye başladığında belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Kronik karaciğer yetmezliğinin akut karaciğer yetmezliği ile farkı, akut karaciğer yetmezliğinin çok hızlı, günler bazen de haftalar içerisinde kendini göstermesidir. Kronik karaciğer yetmezliği ise çok sinsi şekilde ilerler.
Akut karaciğer yetmezliği : Akut karaciğer yetmezliğigünümüzde ABD’de yılda yaklaşık 2000 vaka bildirilmektedir.Akut demek bir hastalığın ani başlaması demektir. Ani başlayan ve gelişen bir karaciğer yetmezliğine akut karaciğer yetmezliği denir. Akut karaciğer yetmezliği viral hepatitler ile birlikte ortaya çıkan, ani ve şiddetli bir karaciğer nekrozu (karaciğer hücrelerinin ani ölümü) tarzında meydana çıkan ve bu duruma bağlı olarak hayatı çok ciddi tehdit eden, ölüme kadar gidebilen bir karaciğer yetmezliğinin ortaya çıkmasıdır. Bu durumda karaciğer sentez işlemlerini yerine getiremez ve buna bağlı olarak vücuttan zararlı maddelerin atılmasını sağlayamadığı zaman vücutta toksik, ağır bir madde birikimi nedeni ile yoğun bakımda yatılmasını gerektirecek kadar şiddetli bir tablo oluşturabilir.
Karaciğer yetmezliği belirtileri
Karaciğer yetmezliği belirtileri iki farklı şekilde görülebilir. Kronik karaciğer yetmezliği belirtileri ve akut karaciğer yetmezliği belirtileri şeklinde ortaya çıkar.
Kronik karaciğer yetmezliği belirtileri : Belirtiler genellikle kronik kaşıntı, aralı aralı sarılık görülmesi, halsizlik, yorgunluk, çabuk yorulma bulguları ve hastalığın ilerlemiş dönemlerinde karaciğer yetmezliği nedeni ile ek hastalıkların ortaya çıkması sonucu karında su toplanması, zaman zaman yemek borusunda oluşan varislerin kanaması sonucu akut sindirim sistemi kanamaları, bazende karaciğer koması (hepatit ensefalopati) gelişmesi ve enfeksiyona yatkınlık gibi belirtiler görülür.
Akut karaciğer yetmezliği belirtileri : Hastanın belirtileri sarılık tablosu ile birlikte başlar. Fakat sarılığa takiben hemen günler veya haftalar içinde hastada bir karaciğer koması tablosu ortaya çıkar. Karaciğer komasında görülen belirtiler arasında hastanın kendini kaybetmesi, uyku hali, anlamsız konuşma ve karaciğerin tamamen işlevini kaybetmesi gibi belirtiler ile seyreder. Bu durumda hastanın tedavisi karaciğer nakli ameliyatıdır.
Karaciğer yetmezliği teşhisi
Genellikle karaciğer yetmezliği olan hastalarda rutin kontroller sırasında yapılan karaciğer testlerinde AST, ALT denilen kan testlerinde, herhangi bir ameliyat için yapılan testlerde karaciğer enzimlerinin bozukluğu ile beraber ortaya çıkar. Bu hastalarda çok fazla şikayetler görülmemektedir. Hepatitlerin araştırılması, karaciğer ile ilgili diğer hastalıkların araştırılması, demir oranının kontrolleri gibi nedenler araştırıldığında karaciğer yetmezliği teşhisi konulabilir.
Bu hastalar iç hastalıkları polikliniklerinde ve orada yapılan değerlendirmelerden sonra gastroentroloji polikliniklerinde muayene edilir. Sebebi bulunan karaciğer hastalıklarında bir karaciğer biyopsisi yapılarak karaciğerin durumu incelenir. Yine karaciğerin değerlendirilmesinde önemli bir teşhis yöntemi ise karın ultrasonografisidir. Yapılan araştırmalar sonucu çıkan sonuca göre tedavi planı yapılır.
Karaciğer yetmezliği tedavisi
Karaciğer yetmezliğinin iki önemli safhası vardır. Birincisi hastalığın daha sinsi olduğu kronik hepatitler safhası olan (daha siroz yerleşmemiş ve karaciğer yetmezliği tamamen ortaya çıkmamış safhası) bu dönemde karaciğer yetmezliğinin yakalanması önemlidir. Viral hepatitler (hepatit B, hepatit C) gibi hepatitler bu safhada yakalanır ise anti-viral ilaçlar ile tedavi edilir. Fakat hastalık yakalanmaz ve alınan tüm önlemlere rağmen siroz hastalığı gelişmesi nedeni ile karaciğer yetmezliği başlamış ise ancak gelişecek ek sorunlar ile mücadele edilir.
Hastanın karnında su toplanması var ise idrar söktürücü ilaçlar ile tedavi, sindirim sistemi kanaması geçirmiş ise buna yönelik tedavi, yine bu kanamaları engellemek için koruyucu tedavi gibi komplikasyonlara yönelik tedaviler uygulanır. Siroz tedavisinde ve karaciğer yetmezliğinin en son aşamasında da karaciğer nakli en önemli tedavi şeklidir. Karaciğer naklinde hastanın hasta karaciğeri çıkartılır ve yeni bir karaciğer takılır. Bu nokta da organ bağışının ne kadar önemli olduğu gündeme gelir.
Karaciğer yetmezliği olan hastalar nasıl beslenmeli?
Karaciğer yetmezliği tanısı konulan hastanın öncelikle tuzu hayatından çıkarması gereklidir. Tuzu kesmenin anlamı yemeklerden ve her şeyden tuzun sıfırlanmasıdır ve hasta kalan yaşamı süresince tuzsuz yeme alışkanlığını kazanmalıdır. Tuzlu yemeye devam edildiği sürece vücut ve karın sıvı toplar ve karaciğer hastalığına bağlı komplikasyonlar artar.
Karaciğer yetmezliğinin son aşamalarında ciddi derecede protein ve kas kaybı gelişir. Bu nedenle düzenli protein alınması kesinlikle önemlidir. Günlük 1 kg başına 1 gr protein alımı ( 60 kg olan kişinin 60 gr protein alması) şeklinde olmalıdır. Kişi bu proteini gün aşırı ya da her gün yumurta yiyerek alabilir veya beyaz et (tavuk ve balık eti) tercih edebilir. Karaciğer yetmezliği olan hastalar yeterli miktarda kaloride alabilir. Karaciğer yetmezliği olan kişi yağlı ve kırmızı et tüketimi konusunda dikkatli olmalıdır. Karaciğer yetmezliği olan kişi uzun süre aç kalır ise kan şekeri düşer. Bu nedenle karaciğer yetmezliği olan hastaların kesinlikle oruç tutmaları önerilmez.
Bu hastaların geceleri de kan şekeri düşebilir. Bu nedenle yatmadan iki saat önce kan şekeri seviyesini koruyacak küçük miktarda ekmek peynir ya da yağsız yoğurt yemeleri bu durumu önleyebilir. Bunların yanı sıra düzenli beslenme, az ve sık beslenme, bol sebze ve meyve tüketmeleri önerilir. Karaciğer yetmezliğinden korunmak için aralıklar ile karaciğer fonksiyon testlerinin yapılması, alkol alımından ve sigara kullanımından kaçınma, düzenli egzersiz, hepatitler için gereken testlerin yapılması ve var ise tedavisinin yapılması gibi önlemler alınabilir.
Karaciğer yetmezliği tedavisi nasıl yapılır?
Karaciğer vücudun en önemli organlarından biridir. Karaciğer karnın sağ üst tarafında yer alır ve yaklaşık bir buçuk ve üzeri kiloda bir organdır. Karaciğerin görevleri sentez yapmaktır ve vücutta gerekli olan bazı bileşikleri sentezler. Vücuttaki zararlı maddeleri vücuttan uzaklaştırır. Karaciğerin önemli görevlerinden biride safra oluşumunu ve safranın vücuttan atılmasını sağlamaktır.
Karaciğer yetmezliği çok fazla görülme sıklığı olan ve ölüm oranına sahip klinik bir süreçtir. Alkol kullanımı kronik karaciğer yetmezliğine neden olan önemli bir etkendir. Karaciğer yağlanması yine bir kronik karaciğer hastalığı nedenlerindendir. Metabolik hastalıklar (vilson hastalığı, gebeliğin yağlı karaciğeri ve reye sendromu) gibi hastalıklar, massif ilfitrasyon, ağır bakteriyel enfeksiyonlar ve sıcak çarpması gibi nedenler, kullanılan bazı ilaçlar, zehirli mantar tüketimi, karaciğerde demir ve bakır birikimi, otoimmün karaciğer hastalıkları gibi karaciğer hastalıkları, karaciğer yetmezliğine neden olabilir. Karaciğer yetmezliği genellikle iki türde değerlendirilir. Bunlar akut karaciğer yetmezliği ve kronik karaciğer yetmezliğidir.
Karaciğer yetmezliği tipleri
Kronik karaciğer yetmezliği : Yılar içinde kronik bir şekilde devam eden, hastalıklara bağlı gelişen karaciğer yetmezliği tablosudur ve yıllar boyunca herhangi bir şikayete neden olmayabilir. Karaciğer yetmezliği tam olarak kendini göstermeye başladığında belirtiler ortaya çıkmaya başlar. Kronik karaciğer yetmezliğinin akut karaciğer yetmezliği ile farkı, akut karaciğer yetmezliğinin çok hızlı, günler bazen de haftalar içerisinde kendini göstermesidir. Kronik karaciğer yetmezliği ise çok sinsi şekilde ilerler.
Akut karaciğer yetmezliği : Akut karaciğer yetmezliğigünümüzde ABD’de yılda yaklaşık 2000 vaka bildirilmektedir.Akut demek bir hastalığın ani başlaması demektir. Ani başlayan ve gelişen bir karaciğer yetmezliğine akut karaciğer yetmezliği denir. Akut karaciğer yetmezliği viral hepatitler ile birlikte ortaya çıkan, ani ve şiddetli bir karaciğer nekrozu (karaciğer hücrelerinin ani ölümü) tarzında meydana çıkan ve bu duruma bağlı olarak hayatı çok ciddi tehdit eden, ölüme kadar gidebilen bir karaciğer yetmezliğinin ortaya çıkmasıdır. Bu durumda karaciğer sentez işlemlerini yerine getiremez ve buna bağlı olarak vücuttan zararlı maddelerin atılmasını sağlayamadığı zaman vücutta toksik, ağır bir madde birikimi nedeni ile yoğun bakımda yatılmasını gerektirecek kadar şiddetli bir tablo oluşturabilir.
Karaciğer yetmezliği belirtileri
Karaciğer yetmezliği belirtileri iki farklı şekilde görülebilir. Kronik karaciğer yetmezliği belirtileri ve akut karaciğer yetmezliği belirtileri şeklinde ortaya çıkar.
Kronik karaciğer yetmezliği belirtileri : Belirtiler genellikle kronik kaşıntı, aralı aralı sarılık görülmesi, halsizlik, yorgunluk, çabuk yorulma bulguları ve hastalığın ilerlemiş dönemlerinde karaciğer yetmezliği nedeni ile ek hastalıkların ortaya çıkması sonucu karında su toplanması, zaman zaman yemek borusunda oluşan varislerin kanaması sonucu akut sindirim sistemi kanamaları, bazende karaciğer koması (hepatit ensefalopati) gelişmesi ve enfeksiyona yatkınlık gibi belirtiler görülür.
Akut karaciğer yetmezliği belirtileri : Hastanın belirtileri sarılık tablosu ile birlikte başlar. Fakat sarılığa takiben hemen günler veya haftalar içinde hastada bir karaciğer koması tablosu ortaya çıkar. Karaciğer komasında görülen belirtiler arasında hastanın kendini kaybetmesi, uyku hali, anlamsız konuşma ve karaciğerin tamamen işlevini kaybetmesi gibi belirtiler ile seyreder. Bu durumda hastanın tedavisi karaciğer nakli ameliyatıdır.
Karaciğer yetmezliği teşhisi
Genellikle karaciğer yetmezliği olan hastalarda rutin kontroller sırasında yapılan karaciğer testlerinde AST, ALT denilen kan testlerinde, herhangi bir ameliyat için yapılan testlerde karaciğer enzimlerinin bozukluğu ile beraber ortaya çıkar. Bu hastalarda çok fazla şikayetler görülmemektedir. Hepatitlerin araştırılması, karaciğer ile ilgili diğer hastalıkların araştırılması, demir oranının kontrolleri gibi nedenler araştırıldığında karaciğer yetmezliği teşhisi konulabilir.
Bu hastalar iç hastalıkları polikliniklerinde ve orada yapılan değerlendirmelerden sonra gastroentroloji polikliniklerinde muayene edilir. Sebebi bulunan karaciğer hastalıklarında bir karaciğer biyopsisi yapılarak karaciğerin durumu incelenir. Yine karaciğerin değerlendirilmesinde önemli bir teşhis yöntemi ise karın ultrasonografisidir. Yapılan araştırmalar sonucu çıkan sonuca göre tedavi planı yapılır.
Karaciğer yetmezliği tedavisi
Karaciğer yetmezliğinin iki önemli safhası vardır. Birincisi hastalığın daha sinsi olduğu kronik hepatitler safhası olan (daha siroz yerleşmemiş ve karaciğer yetmezliği tamamen ortaya çıkmamış safhası) bu dönemde karaciğer yetmezliğinin yakalanması önemlidir. Viral hepatitler (hepatit B, hepatit C) gibi hepatitler bu safhada yakalanır ise anti-viral ilaçlar ile tedavi edilir. Fakat hastalık yakalanmaz ve alınan tüm önlemlere rağmen siroz hastalığı gelişmesi nedeni ile karaciğer yetmezliği başlamış ise ancak gelişecek ek sorunlar ile mücadele edilir.
Hastanın karnında su toplanması var ise idrar söktürücü ilaçlar ile tedavi, sindirim sistemi kanaması geçirmiş ise buna yönelik tedavi, yine bu kanamaları engellemek için koruyucu tedavi gibi komplikasyonlara yönelik tedaviler uygulanır. Siroz tedavisinde ve karaciğer yetmezliğinin en son aşamasında da karaciğer nakli en önemli tedavi şeklidir. Karaciğer naklinde hastanın hasta karaciğeri çıkartılır ve yeni bir karaciğer takılır. Bu nokta da organ bağışının ne kadar önemli olduğu gündeme gelir.
Karaciğer yetmezliği olan hastalar nasıl beslenmeli?
Karaciğer yetmezliği tanısı konulan hastanın öncelikle tuzu hayatından çıkarması gereklidir. Tuzu kesmenin anlamı yemeklerden ve her şeyden tuzun sıfırlanmasıdır ve hasta kalan yaşamı süresince tuzsuz yeme alışkanlığını kazanmalıdır. Tuzlu yemeye devam edildiği sürece vücut ve karın sıvı toplar ve karaciğer hastalığına bağlı komplikasyonlar artar.
Karaciğer yetmezliğinin son aşamalarında ciddi derecede protein ve kas kaybı gelişir. Bu nedenle düzenli protein alınması kesinlikle önemlidir. Günlük 1 kg başına 1 gr protein alımı ( 60 kg olan kişinin 60 gr protein alması) şeklinde olmalıdır. Kişi bu proteini gün aşırı ya da her gün yumurta yiyerek alabilir veya beyaz et (tavuk ve balık eti) tercih edebilir. Karaciğer yetmezliği olan hastalar yeterli miktarda kaloride alabilir. Karaciğer yetmezliği olan kişi yağlı ve kırmızı et tüketimi konusunda dikkatli olmalıdır. Karaciğer yetmezliği olan kişi uzun süre aç kalır ise kan şekeri düşer. Bu nedenle karaciğer yetmezliği olan hastaların kesinlikle oruç tutmaları önerilmez.
Bu hastaların geceleri de kan şekeri düşebilir. Bu nedenle yatmadan iki saat önce kan şekeri seviyesini koruyacak küçük miktarda ekmek peynir ya da yağsız yoğurt yemeleri bu durumu önleyebilir. Bunların yanı sıra düzenli beslenme, az ve sık beslenme, bol sebze ve meyve tüketmeleri önerilir. Karaciğer yetmezliğinden korunmak için aralıklar ile karaciğer fonksiyon testlerinin yapılması, alkol alımından ve sigara kullanımından kaçınma, düzenli egzersiz, hepatitler için gereken testlerin yapılması ve var ise tedavisinin yapılması gibi önlemler alınabilir.
