Rahim İçi Zarı ( Endometrium) Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Bu yazımızda kadınları oldukca fazla ilgilendiren bir konu olan Endometrium kanserinden bahsedeceğiz. Endometrium nasıl bir kanser türüdür? Hangi belirtileri verir? Tedavi ve tedavi sonrası takibi nasıl olmalıdır. İşte tüm detayları ile rahim içi zarı kanseri ENDOMETRİUM

Endometrium kanseri nedir?

Endometrium kanseri endometrium olarak isimlendirilen rahim iç zarının kanseridir. Rahim alt kısmında vajinaya uzanan serviks ( rahim ağzı) ve üst kısmında gövde olarak adlandırılan iki kısımdan oluşur. Gövdenin de iki kısmı vardır. İç kısmına endometrium ( rahim içi zarı) denir.
Kadınlardaki tüm kanserler arasında dördüncü sırada olup , aynı zamanda en sık görülen kadın üreme sistemi kanseridir. Rahim içi zarı kanseri genellikle menopoz sonrası yıllarda ortaya çıkmaktadır. Genellikle 50-60 yaşları arasında görülmektedir.

Endometrium kanseri sebepleri nelerdir?

Endometrium kanserine neyin sebep olduğu tam olarak bilinememektedir. Ancak bu hastalıkla ilişkili bazı risk faktörleri vardır. Bir çok endometrium kanseri hormon bağımlıdır. Bir kadındaki hormon düzensizliği endometrium kanserine sebep olabilir.
Endometrium kanserinde bilinen risk faktörleri erken yaşta başlayan adet, gecikmiş menopoz, infertilite (kısırlık) ve obezite (şişmanlık) gibi kadında ostrojen miktarını arttıran durumlardır.

Endometrium kanserinde risk faktörleri nelerdir?

1- Toplam adet sayısı: Erken başlayan ve geç yaşa kadar süren adet görme durumu.

2- İnfertilite doğum yapmamış olmak: Gebelikte endometriumu koruyan progesteron hormonu artar.

3- Obezite: Ostrojen miktarını arttırarak endometrium kanseri riskini arttırır.

4- Tamoksifen: Tamoksifen meme kanseri tedavisinde kullanılan bir ilaçtır ve endometrium kanseri riskini arttırır.

5- Östrojen tedavisi: Menopozdaki kadınlarda menopozal yakınmaların tedavisi için kullanılır ( kemik erimesi, sıcak basması) Östrojenin bu etkisini azaltmak için progesteron kullanılır. Bu tedavide doktorunuzla tartışarak kararlar verilmelidir. Yıllık kontroller aksatılmamalıdır. Anormal kanamalar da mutlaka doktora başvurulmalıdır.

6- Over hastalıklar: Östrojen miktarını arttırarak risk oluşturabilir.

7- Hayvansal yağlardan zengin diyet: Bu durum bir çok kanser riskini olduğu gibi Endometrium kanseri riskinide arttırabilir. Aşırı enerji vermeleri obeziteye sebep olabilir. Ayrıca östrojen düzeyini arttırmak gibi de bir etkisi vardır.

8- Meme ve over kanseri: Bu kanserlere tutulmuş olan kadınlarda endometrium kanseri açısından oldukca yüksek risk taşırlar.

9- Daha önce pelvik ışın tedavisi almış olmak.
10- Şeker hastalığı

Endometrium kanserinden korunulabilinir mi?

Doğum kontrol ilaçlarının riski azaltıcı etkisi vardır. Bu korunma ilaçların kullanımından sonraki 10 yıl devam eder. Şeker hastalığını kontrol altına alınması, uygun vüct ağırlığının yakalanması bu kanser türünde riskleri azaltabilir.
Eğer menopozal belirtileriniz varsa ve östrojen tedavisi almayı düşünüyorsanız doktorunuzdan endometrium kanseri riski hakkında bilgi almayı ihmal etmeyiniz. Bir çok endometrium kanseri yıllar içerisinde ve çoğu daha zararsız olan problemlerin devamı olarak oluşur. Hiperplazi endometriumun artmış büyümesi sebebiyle olan daha az ciddi bir durumdur. En fazla görülen basit hiperplazi ilaçla tedavi edilebilir. ve çok az oranda endometrium kanserine sebep olabilir. Ancak diğer hiperplazi tiplerinde kanser gelişme riski fazladır.

Endometrium kanseri hakkında daha çok bilgi edinmek istiyorsanız yazımızın devamı gelecek ve bu konuda sizlere ışık tutmaya çalışacağız.

Bir sonraki yazımızda
Endometrium kanseri nasıl saptanır?
Endometrium kanseri semptomları ve işaretleri nelerdir?
Testler
Tanı sonrası evrelendirme
Tedavi
Hastalığın tekrarını önlemek için dikkat edilmesi gerekenler
Tedavi sonrası takip

Endometrium kanseri nasıl saptanır?

Rutin pelvik muayene ile tanı konulması zordur ve faydalı bir tarama testi yoktur. Bir çok kadın belirtileri olunca tanı alır. Kişilerin kendilerini takip etmesi ve anormal durumlarda doktoruna başvurması gerekmektedir. Bu şekilde erken evrede tesbit edilebilir. Bazı durumlarda kanser herhangibir belirtiye sebep olmadan ilerleyebilir.

Rutin pelvik muaynede Smear alınması serviks kanseri için bir tarama yöntemidir. Ancak endometrium kanserinin taramasında çoğu zaman faydalı değildir. Menopoz döneminde tüm kadınlar endometrium kanseri konusunda bilgilenmelidir. Ve anormal kanama gibi durumlarda doktorlarına başvurmalıdırlar.

Endometrium kanseri işaretleri nelerdir?

Anormal kanamalar: Özellikle menopoz döneminde ki kanamalara dikkatle yaklaşılmalıdır. Her 10 endometrium kanserli kadından 9 unda değişik tiplerde anormal kanamalar olmaktadır.

Kilo kaybı, pelvik ağrı ve kitle: Kanserden şüphelenildiğinde kadında oluşan semtomlar neticesinde doktora başvurulmalıdır. Doktor risk faktörlerini, semtomları,, ve aile hikayesi ve geçişini inceleyip pelvik muayene yapar.
Kanserden şüphelenilmesi durumunda altta yatan problemin endometrial kanser veya endometrial hiperplazi mi olduğunu anlamak için dokudan örnek alıp mikroskop altında inceler.

Endometrial biyopsi: Biyopsi doktorun doktorunuz tarafından elastik bir tüp yardımı ile rahim içersine girerek vakum yaratılarak doku örnekleri alınmasıdır.

Dilatasyon ve kürtaj (D&C) : Biyopsi doktorunuza kanser olup olmadığınızı gösteremeyecek kadar azsa D&C yapılmalıdır. Bu yöntemde rahim ağzı genişletilir ve özel aletlerle rahim içi doku kazınarak örnek alınır. Alınan dokular mikroskop altında incelenerek kanserli dokular bulunmaya çalışılır.

Histeroskopi: Bu yöntem doktora rahim içersine bakma olanağı verir. Doktor ince bir teleskopla rahim içersine girerek ve rahim içersini tuzlu suyla doldurarak anormal kanamaya neyin sebep olduğunu anlamaya çalışır. Gerekirse o esnadfa biyopside alınır.

Diğer test yöntemleri

Ultrasonografi (SİS) : B u yöntemle vajinaya yerleştirilen ultrasonografi aletiyle rahim içi görüntülenmeye çalışılır. Daha net bir görüntü için tuzlu suyla doldurulur.

Bilgisayarlı tomografi: MRI, PET (pozitron emisyon tomografi) taraması

Akciğer grafisi

İntra venöz pyelogram : Böbrek ve idrar yollarının incelenmesidir.

Tam kan sayımı

Kanda CA125: Tedavi sonrası tedavi etkinliğinin takibinde kullanılır.

Tanı sonrası evrelendirme

Rahim içi zarı kanseri endometrium dokusunda geliştikten sonra kadın üreme sisteminin diğer organlarınada yayılma eğilimindedir. İlk önce rahim ağzı, tüpler ve yumurtalıklara doğru yayılır. Daha ilerlemiş hastalık durumlarında lenfatik damarlar aracılığı ile vücudun diğer bölümlerine atlar. Bir kanserin lenf veya kan yoluyla yayılması olayına ‘’Metastas’’ denir. Evrelendirme hastalığın nekadar yayıldığını anlama tanısına denir. Endometrium kanserinde evrelendirme cerrahi olarak yapılır. Evrelendirme tedavi seçimi için çok önemlidir. Tüm kanser hastalıkları 4 evreye ayrılır.
EVRE 1: Endometruim kanserinde hastalık sadece rahim gövdesine yerleşmiş.
EVRE 2. Hastalık rahim ağzına yayılmış.
EVRE 3: Rahim dışına çıkmış komşu organlara yayılmış (tüpler, yumurtalıklar) gibi
EVRE 4: Rahim dışı daha uzak organlara yayılmış ( karın içindeki diğer organlar akciğer vs.)
Hastalık evrelendirilir.

Endometrium kanseri nasıl tedavi edilir?

Tedavi kesinlikle kanserle ilgilenen jinekologlar , onkolog lar tarafından yapılmalıdır. Hastalığın tanısı konulduktan sonra 4 tedavi seçeneği vardır. Cerrahi, radyoterapi, hormonal tedavi ve kemoterapi dir.

CERRAHİ TEDAVİ: Kanserin tedavisinde değişik cerrahi yöntemleri vardır. Temel cerrahi yaklaşım rahim ağzının, rahimin, yumurtalıkların ve tüplerin çıkartılmasını içeren cerrahi yöntemidir.Endometrium kanserinin evre 1 ve 1B dışındaki evrelerinde lenf nodu örneklemesi ( büyük damarlar etrafındaki lenf bezlerinin bir kısmının alınması) yapılır ve lenf nodlarında kanser hücresi araştırılır.

RADYOTERAPİ: Yüksek enerji ışınları sayesinde kanserli hücrelerin öldürülmesidir. Vücut dışında uygulanabileceği gibi eksternal radyoterapi haznedende uygulanabilir ( barakiterapi)

KEMOTERAPİ: Kanserde kemoterapi ileri evrelerde özellikle evre 3 ve evre 4 te kullanılan bir tedavi seçeneğidir. Cerrahiden sonra radyoterapi ile birlikte uygulanır. Kemoterapi kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan bir ilaçtır.

HORMONAL TEDAVİ: Bu tedavide progesteron benzeri ilaçlar kullanılır. Bu hastaların tedavisinde uygulanan yumurtalıkların alınması , tedavi sonrası yumurtalıkların baskılanması östrojen miktarını azaltır ve kanser hücrelerinin büyümesini azaltır.

Hastalığın tekrarlaması

Her kanser türünde olduğu gibi bu hastalıktada tekrarlama riski vardır. Tekrarlama riski hastalığın evresi , köken aldığı hücre tipine ve hücrelerin derecesine göre değişir. Hastalığın nerede tekrarladığı ve ilk tedavinin ne olduğu nüksteki tedavi sürecini belirleyecektir. Buna göre tekrar cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi uygulanabilir.

Tedavi sonrası takip

Takip çok önemlidir ilk 3 yılda takipler 3-6 ayda bir yapılır. Tekrar ortaya çıkan hastalıkların %75 i ilk 3 yıllık takiplerde teşhis edilmektedir. Takip vizitleri pelvik muayne ve büyümüş lenf bezleri açısından muayeneyi kapsamaktadır. Pap ve Smear testi vajinanın üst kısmındaki olası kanser hücrelerini gözetmek için faydalı olacaktır.
Yapılan muayene kanserin tekrarladığını işaret ederse bilgisayarlı tomografi , ultrasonografi, CA125, kan sayımı veya biyopsi gibi testler gündeme tekrar gelir.