- Katılım
- Haz 8, 2010
- Mesajlar
- 1,023
- Tepkime Puanı
- 23
- Puanları
- 38
Yarı iletkenler valans yörüngesinde 4 elektron bulunduran elementlerdir. Valans elektron bir atomun en dış kabuğunda yer alan elektronlardır. Yarı iletkenler ikiye ayrılırlar. Bunlar:
1)P tipi yarı iletken: Bu tip yarı iletkeni elde etmemiz için mono kristal yapıda bulunan atoma 3 A grubundan bir elementin katılmasıyla oluşur. Normalde atom elektron sayısını 8 e tamamlayıp kararlı hale gelmeye çalışır. Fakat burada 7 tane elektron bulunduğu için sanki 8. Elektron varmış gibi davranır atomumuz. Akım bu elektronun olmadığı yer yani hole den geçer ve iletimini gerçekleştirir. Son yörüngesinde 3 valans elektronu bulunduran maddeler: indiyum, alüminyum, galyum, bor…
2) N tipi yarı iletken: Bu tip yarı iletkenleri elde edebilmek için mono kristal yapıda olan atoma 5 A gurubundaki herhangi bir atomun katılmasıyla meydana gelir. Fakat burada P tipi yarı iletkende olduğu gibi bir boşluk olmaz tam aksine fazladan bir elektron oluşur. Akım bu fazla olan elektron üzerinde taşınır. Son yörüngesinde 5 değerlik elektronu (valans elektronu) bulunduran maddeler ise arsenik, antimon, fosfor…
YARI İLETKENLERİN KULLANIM ALANLARI
1)Diyot: Sadece bir yönde akımı ileten devre elemanına diyot denir. Yarı iletken diyotlar P ve N tipi germanyum ve silisyum yarı iletkenlerinin bir araya gelmeleriyle oluşur. Elektrik ve elektronikte sıkça kullanılmaktadır. Televizyonlarda, mikro dalga karıştırıcısında, voltmetrede… Kullanılmaktadır.
2)LED: Yarı iletken diyot temelli ışık yayan bir devre elemanıdır. LED lerin son yıllarda kullanımı sıkça artmaktadır bunun sebebi ise çok düşük miktarda enerji kullanması ve kullandığı enerjiye göre daha fazla ışık yaymasıdır. Genellikle P- N yarı iletken birleşiminden oluşurlar.
3) Transistörler: Akım ya da gerilimlerdeki ufak değişimlerle daha büyük akım ya da gerilimleri kontrol etmemize yarayan devre elemanıdır. Transistörler genelde 2 tana P tipi yarı ileyken arsına 1 tane N tipi yarı iletken yerleştirilmesiyle meydana gelirler. Ya da bunu tam tersi şekilde de olur yani iki tane N tipi yarı iletken arasına 1 tane P tipi yarı iletken konulması. Tarnsistörler işlevsel olarak 5 e ayrılırlar:
4)Gaz sensörleri: Gaz sensörlerinde yarı iletkenler kullanılmaktadır ve bu sensörler su buharına karşı çok hassastır. Ayrıca havada bulunan diğer gazlara karşıda hassastırlar. Bu sayede meydana gelen değişiklikle gaz sensörleri devreye girer ve anında değişiklikleri haber verirler böylece yangın mı yoksa gaz kaçağımı bu gibi şeylerin önüne geçilir.
5)İşlemciler: Yarı iletken temelli işlemciler çok karmaşık işlemlere dayanıklı hale getirildiler. Bilgisayarları çok karmaşık işlemleri rahatlıkla yapabilecek kapasiteye ulaştırdılar.
6)Güneş pilleri: Işık enerjisini elektrik enerjisine çevirmemize yarayan güneş pillerinin kullanımı son yıllarda iyice artmaktadır. Yenilenebilir enerji olduğu için kullanımı artmıştır. Dünya genelinde yaklaşık olarak düzlemsel alanı 100 milyon .Türkiye’de ise bu oran 12 milyon dolaylarındadır.
1)P tipi yarı iletken: Bu tip yarı iletkeni elde etmemiz için mono kristal yapıda bulunan atoma 3 A grubundan bir elementin katılmasıyla oluşur. Normalde atom elektron sayısını 8 e tamamlayıp kararlı hale gelmeye çalışır. Fakat burada 7 tane elektron bulunduğu için sanki 8. Elektron varmış gibi davranır atomumuz. Akım bu elektronun olmadığı yer yani hole den geçer ve iletimini gerçekleştirir. Son yörüngesinde 3 valans elektronu bulunduran maddeler: indiyum, alüminyum, galyum, bor…
2) N tipi yarı iletken: Bu tip yarı iletkenleri elde edebilmek için mono kristal yapıda olan atoma 5 A gurubundaki herhangi bir atomun katılmasıyla meydana gelir. Fakat burada P tipi yarı iletkende olduğu gibi bir boşluk olmaz tam aksine fazladan bir elektron oluşur. Akım bu fazla olan elektron üzerinde taşınır. Son yörüngesinde 5 değerlik elektronu (valans elektronu) bulunduran maddeler ise arsenik, antimon, fosfor…
YARI İLETKENLERİN KULLANIM ALANLARI
- 1)Diyot
- 2)LED
- 3)Transistör
- 4)Gaz sensörleri
- 5)İşlemciler
- 6)Güneş panelleri
1)Diyot: Sadece bir yönde akımı ileten devre elemanına diyot denir. Yarı iletken diyotlar P ve N tipi germanyum ve silisyum yarı iletkenlerinin bir araya gelmeleriyle oluşur. Elektrik ve elektronikte sıkça kullanılmaktadır. Televizyonlarda, mikro dalga karıştırıcısında, voltmetrede… Kullanılmaktadır.
2)LED: Yarı iletken diyot temelli ışık yayan bir devre elemanıdır. LED lerin son yıllarda kullanımı sıkça artmaktadır bunun sebebi ise çok düşük miktarda enerji kullanması ve kullandığı enerjiye göre daha fazla ışık yaymasıdır. Genellikle P- N yarı iletken birleşiminden oluşurlar.
3) Transistörler: Akım ya da gerilimlerdeki ufak değişimlerle daha büyük akım ya da gerilimleri kontrol etmemize yarayan devre elemanıdır. Transistörler genelde 2 tana P tipi yarı ileyken arsına 1 tane N tipi yarı iletken yerleştirilmesiyle meydana gelirler. Ya da bunu tam tersi şekilde de olur yani iki tane N tipi yarı iletken arasına 1 tane P tipi yarı iletken konulması. Tarnsistörler işlevsel olarak 5 e ayrılırlar:
- a)Nokta temaslı transistörler
- b)Yüzey temaslı transistörler
- c)Alan etkili transistörler
- d)Tek etkileşimli transistötler
- e)Foto transistörler
4)Gaz sensörleri: Gaz sensörlerinde yarı iletkenler kullanılmaktadır ve bu sensörler su buharına karşı çok hassastır. Ayrıca havada bulunan diğer gazlara karşıda hassastırlar. Bu sayede meydana gelen değişiklikle gaz sensörleri devreye girer ve anında değişiklikleri haber verirler böylece yangın mı yoksa gaz kaçağımı bu gibi şeylerin önüne geçilir.
5)İşlemciler: Yarı iletken temelli işlemciler çok karmaşık işlemlere dayanıklı hale getirildiler. Bilgisayarları çok karmaşık işlemleri rahatlıkla yapabilecek kapasiteye ulaştırdılar.
6)Güneş pilleri: Işık enerjisini elektrik enerjisine çevirmemize yarayan güneş pillerinin kullanımı son yıllarda iyice artmaktadır. Yenilenebilir enerji olduğu için kullanımı artmıştır. Dünya genelinde yaklaşık olarak düzlemsel alanı 100 milyon .Türkiye’de ise bu oran 12 milyon dolaylarındadır.
