ÖZEL TERTİBATLI SAKAT ARACI İTHAL EDEBİLECEK KİŞİ KİMDİR?
Muafen özel tertibatlı sakat aracı ithal edecek kişiler, el ve ayaklarda ortopedik özrü bulunan malül ve sakatlardır.
Bu kişi;
a- Türkiye Gümrük Bölgesi dışında çalışıyor ise ikametini Türkiye Gümrük Bölgesine kesin olarak nakletmesi halinde (bu şart sadece bizzat malül ve sakat kişi tarafından kullanılamayan araç, binek otomobil ve motosiklet için geçerlidir. Motorlu ve motorsuz koltuklar ile bisikletler zati eşya kapsamında kesin dönüş şartı aranmaksızın sakat kişi tarafından muafen ithal edebilir.),
b- Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik ise; Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki gerçek ve tüzel kişiler (dernek, vakıf vb.) tarafından kendisine bağış yoluyla gönderilen veya bedel karşılığı alınan,
özel tertibatlı sakat aracını ithalat vergilerinden muaf olarak ithal edebilir.
NASIL BİR ARAÇ İTHAL EDİLEBİLİR?
Özel tertibatlı sakat araçlarında aşağıdaki şartlar aranır.
a- Binek otomobil ise; binek otonun münhasıran malül ve sakat tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş hareket ettirici tertibatı bulunmalı ve silindir hacmi 1600 (dahil) cc’ ye kadar (arazi taşıtları hariç) olmalıdır.
b- Bizzat sakat ve malül kişi tarafından kullanılamayan araç ise; bu aracın el ve ayak fonksiyonunu tamamen yitirmiş sakat kişinin araca binip inmesiyle, taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunmalı ve sakat kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılmalı ve aracın silindir hacmi 2500 (dahil) cc’ye kadar (arazi taşıtları ve binek otomobiller hariç) olmalıdır.
c- Motosiklet ise; malül ve sakatlar tarafından kullanılmak üzere özel surette imal edilmiş olmalıdır.
Sadece otomatik vitesli olan ve özel surette yapılmış hareket ettirici tertibatı bulunmayan bizzat sakat kişi tarafından kullanılamayan araç ile sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını kolaylaştırıcı tertibatı bulunmayan aracın 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 167’nci maddesi kapsamında ithali mümkün değildir. Ancak, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren sol bacak engeli olan gazilerde özel tertibat aranmaz.
Özel olarak malül ve sakatların kullanımına mahsus olan yukarıda belirtilen eşya ile birlikte getirilen parça, yedek parça ve aksesuarlar veya bu eşyanın bakım, kontrol, ayarlama ya da tamiri için gerekli olan aletler de muafiyet kapsamındadır. Söz konusu parça, yedek parça ve aksesuarlar ile sair aletlerin eşyanın ithalinden sonra getirilmesi halinde muafiyetin uygulanması için bunların muafen ithal edilen eşyayla ilgili olduklarının tevsiki gerekir.
HANGİ BELGELER GEREKMEKTEDİR?
1- 18.3.1998 tarihli 23290 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” e uygun Sağlık Kurulu Raporunun aslı, (bu raporda; ilgilinin sakatlığı ile bunun derecesinin ve haline göre kullanabileceği taşıt özelliğinin belirtilmesi gerekir. Şayet ilgili, yurt dışında iken resmi bir hastaneden aldığı ve dış temsilciliklerimize onaylattığı bir rapor ibraz ederse bu raporun 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41 inci maddesine uygunluğunun da ayrıca belgelenmesi gerekir.)
2- Trafik dairesince düzenlenen ve ilgili şahsın sakatlık durumu itibariyle, taşıt kullanabileceğini gösterin H sınıfı sürücü belgesi,
3- Yurt dışında ikamet eden malül ve sakatlar için; Yurda kesin döndüğünü gösteren Konsoloslukça onaylı belge ile yurda kesin dönüşünden önce satın alınan taşıtın mülkiyetinin kendisine ait olduğunu gösterir mülkiyet belgesi.
4- Türkiye’de ikamet eden malül ve sakata bağış yapılması halinde; taşıtın bağışlayana ait olduğunu gösterir mülkiyet belgesi ile noter veya Konsoloslukça düzenlenmiş bağış belgesi,
5- Taşıtın bir bedel karşılığı;
Tüzel kişiden alınması halinde, ithal edilmek istenilen taşıtın cins, marka ve özellikleri ile fiyatını gösteren proforma fatura ve ithal sırasında fatura aslı,
Gerçek kişiden alınması halinde, taraflar arasında düzenlenen satış sözleşmesi.”
6- Nüfus cüzdan örneği,
7- İthal olunacak motosiklet veya binek otomobilinin malül ve sakat kişinin kendisi tarafından kullanılacağına başkasının kullanımına veya istifadesine izin vermeyeceğine,
İthal olunacak bizzat sakat ve malül kişi tarafından kullanılamayan aracın el ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş kişinin üçüncü dereceye kadar kan ve sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş akdine bağlı olarak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılacağına, başkasının kullanımına veya istifadesine izin vermeyeceğine,
Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğünün izni olmadan mezkur taşıtların başkasına devredilmeyeceğine ve satılmayacağına, kiralanmayacağına, ödünç verilmeyeceğine,İthal olunan taşıt üzerindeki özel tertibata da hiç bir değişiklik yapılmayacağına ikametgah değişikliği olması halinde bir değişikliği Ankara Naklihane ve Bedelsiz ithalat Gümrük Müdürlüğüne bildireceğine,
dair taahhütname.
8- İkametgah belgesi.
NEREYE NASIL MÜRACAAT EDİLİR?
Özel tertibatlı otomobil ile bizzat sakat ve malül kişi tarafından kullanılamayan araç için araç Türkiye’ye getirilmeden önce malül ve sakat kişiler veya bunlar hesabına bu kişinin vekil tayin ettiği ve Türkiye Gümrük bölgesinde yerleşik kişiler tarafından Ankara Naklihane ve Bedelsiz İthalat Gümrük Müdürlüğüne (Tel: 0312 3977547) 1 ve 2 de belirtilen belgelerin biri asıl olmak üzere iki nüshası ile birlikte müracaat edilir.
KARARA BAĞLAMA SÜRECİ
Özel tertibatlı otomobil ithalatı talebi ve otomobilde bulunması gereken özel tertibat, Ankara Naklihane ve Bedelsiz ithalat Gümrük Müdürlüğünde oluşturulan heyet tarafından karara bağlanır. Heyetin toplandığı her ayın ilk Salı günü ilgili sakat ve malül kişiler de anılan gümrükte hazır bulunur.
Binek otomobili veya bizzat malül ve sakat kişi tarafından kullanılamayan aracın ithaline ilişkin kararların (müsbet) Komisyon tarafından oybirliği ile verilmesi gerekir.
Komisyon kararının olumlu olması halinde, otomobil ile bizzat malül ve sakat kişi tarafından kullanılamayan araç için Ankara Naklihane ve Bedelsiz ithalat Gümrük Müdürlüğü’nce “İthal İzin Belgesi” düzenlenir. İzin belgesinin geçerlilik süresi 6 (altı) aydır. Bu süre içerisinde, istenilen belgelerle birlikte Ankara Naklihane ve Bedelsiz ithalat Gümrük Müdürlüğü’ne başvurulur. İki muayene memurundan oluşturulan heyet tarafından aracın söz konusu heyet kararına uygunluğunun tespit işlemleri yapılarak uygun bulunması halinde izin verilir.
DEVİR VE SATIŞ KOŞULLARI NELERDİR?
a- Malül veya sakat kişiler; mülkiyetlerinde bu yolla muafen ithal edilmiş özel tertibatlı otomobil, bizzat malül ve sakat kişi tarafından kullanılamayan araç ve motosiklet kayıtlı olduğu sürece ve bunların fiili ithal tarihinden itibaren 5 (beş) yıl geçmedikçe, bu taşıtları satamaz ve yeniden aynı şekilde muaf olarak otomobil, bizzat malül ve sakat kişi tarafından kullanılamayan araç ve motosiklet ithal edemezler.
b- Malül ve sakatlar tarafından ithal edilen özel tertibatlı otomobil, bizzat malül ve sakat kişi tarafından ullanılamayan araç ve motosikletlerin fiili ithal tarihinden itibaren 10 (on) yıl geçmemişse malül ve sakatlara gümrük vergileri tahsil edilmeden satışı, hibesi ve devri mümkün değildir,
c- Söz konusu aracı devralacak kişinin sakatlığının farklı olması halinde devredilecek taşıtın Ankara Naklihane ve Bedelsiz ithalat Gümrük Müdürlüğü’ne teslim edilerek, devri alacak kişinin sakatlığına uygun olarak aracın anılan Gümrük İdaresinin gözetimi altında dizayn edilmesi gerekmektedir.
