Merhaba, geçmiş olsun. Adım adım gidelim.
Önce resmi çerçeveyi netleştireyim, sonra ne yapabileceğinizi somut olarak yazacağım.
1. Heyetin tek tek doktor oranını aynen yazma zorunluluğu var mı
Engelli oranı, tek tek doktorların verdiği oranların otomatik toplamı değildir.
Oranı belirleyen merci, “Engellilik Sağlık Kurulu”dur.
Bunu düzenleyen metin
Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmeliktir.
Bu yönetmeliğe göre:
- Kurul, en az 7 uzman doktordan oluşan bir heyettir ve kararları oy çokluğu ile alır. Yönetmelik m. 6.
- Her poliklinik muayenesinde doktor, muayene formuna klinik bulguları, ICD kodunu ve “engel oranını” yazar, imzalar ve kaşeler. Yönetmelik m. 8/1-c.
- Ancak nihai engel oranını ve hangi tanıların raporda yer alacağını belirleyen, kuruldur. Yönetmelik m. 10/3 ve 10/4.
Yani:
- Kalp damar cerrahı annene muayene yapıp “%20 engel oranı” yazmış olsa bile
sağlık kurulu, bu oranı aynen rapora yazmak zorunda değildir.
- Kurul, aynı vücut sistemiyle ilgili birden fazla tanı varsa, genelde en yüksek oranı alır, diğerini hesaplamaya katmayabilir. Bu yaklaşım eski “Özürlülük Ölçütü” düzenlemelerinde de açıkça vardı ve bugün de uygulamada sürüyor.
Bu nedenle teorik olarak:
- Evet, kurulun tek bir doktorun verdiği oranı rapora ayrı satır olarak yazmama veya oranı değiştirerek değerlendirme yetkisi vardır.
- Ama bunu tıbbi gerekçeyle yapmaları gerekir. Örneğin kalp damar doktorunun gördüğü durum, onkoloji veya kardiyoloji alanında zaten değerlendirilmiş olabilir, o yüzden ayrı oran yazmamış olabilirler.
Bu, “hakları var” sorusunun hukuki cevabı.
2. Yine de burada hata veya eksik değerlendirme olabilir mi
Olabilir. İki tip problem sık görülüyor:
- Teknik / sistem hatası
Doktor muayene formuna oranı yazıyor ama e-rapor sistemine işlenirken eksik kalıyor veya kurul kararı sisteme yanlış giriliyor.
- Tıbbi değerlendirme farkı
Kurul, ilgili bulguları başka bir branş altında değerlendirip ayrı oran yazmıyor ama bunu size hiç açıklamıyor. Kağıt üzerinde “yönetmeliğe uygun” olabilir, fakat kişi olarak siz “Anneme bakan doktor %20 yazdı, raporda yok” diye haklı olarak rahatsız oluyorsunuz.
Bu gibi durumlar için yönetmelik size
itiraz hakkı tanıyor.
3. Raporlara itiraz hakkınız ve süresi
Aynı yönetmeliğin 12. maddesi engelli raporlarına itirazı düzenliyor:
- Engelli raporuna anne, vasisi veya raporu isteyen kurum itiraz edebilir.
- İtiraz, İl Sağlık Müdürlüğüne yapılır.
- İtiraz süresi, raporun size teslim edildiği / e-Devlet’te göründüğü tarihten itibaren 30 gündür.
- İl Sağlık Müdürlüğü sizi yetkili başka bir hastaneye sevk eder.
- İlk rapor ile itiraz sonucu alınan ikinci rapor aynı ise rapor kesinleşir.
- Farklı ise bu kez sizi hakem hastaneye yönlendirir ve hakem hastanenin verdiği karar kesindir.
Bu yüzden raporu bugün aldıysanız, 30 günlük süreniz
şu anda çalışmaya başlamış durumda.
4. Bu durumda pratikte ne yapabilirsiniz
Adım 1: Hastanenin sağlık kurulu birimiyle yüz yüze konuşun
Önce raporu veren hastaneye gidin:
- Sağlık kurulu sekreterliğine veya kurul bürosuna başvurun.
- Şunu net ve sakin bir dille söyleyin:
“Annem için kalp damar cerrahisi uzmanı muayene yaptı, muayene kağıdına yönetmeliğe göre %20 engel oranı yazdı. Bugün çıkan engelli raporunda bu branş ve oran yer almıyor. Kalp damar muayene formunu ve kurulun bu oranı neden rapora dahil etmediğine ilişkin gerekçesini görmek istiyorum.”
İsteyebileceğiniz belgeler:
- Kalp damar cerrahisinin imzalı muayene formu
- Raporun dayandığı ICD kodları listesi
- Varsa, kurul karar defterinin ilgili sayfasının bilgisini (kendileri gösterir, fotokopi her zaman vermeyebilirler)
Eğer apaçık bir sistem hatası olduğunu kendileri de görürse, bazı hastaneler
iç düzeltme yapabiliyor. Ama çoğu zaman size “İtiraz hakkınızı kullanın” demeyi tercih ediyorlar.
Bu görüşmenin amacı, hem durumun gerçekten hata mı yoksa tıbbi yorum mu olduğunu anlamak hem de elinizi güçlendirecek belgeyi almak.
Adım 2: İl Sağlık Müdürlüğüne itiraz dilekçesi verin
Raporun eksik/yanlış olduğunu düşünüyorsanız, ikinci adım net:
- Annenizin ikamet ettiği ilin İl Sağlık Müdürlüğüne
- Raporun size verildiği tarihten itibaren 30 gün içinde
- Yazılı bir itiraz dilekçesi verin.
Dilekçeye mutlaka ekleyin:
- Engelli raporunun fotokopisi
- Kalp damar cerrahisinin imzalı muayene formu veya “%20” yazan belge fotokopisi
- Varsa hastane kurulundan aldığınız yazılı açıklama
Size yol göstermesi için, içeriği şöyle kurabilirsiniz:
“İlgi: … / … / 2025 tarihli ve … sayılı Erişkinler İçin Engellilik Sağlık Kurulu Raporu
Annem … T.C. Kimlik No: … adına … Hastanesinden … tarihinde Erişkinler İçin Engellilik Sağlık Kurulu Raporu düzenlenmiş ve engel oranı %87 olarak belirlenmiştir.
Rapor öncesinde aynı hastanede Kalp Damar Cerrahisi uzmanı tarafından yapılan muayenede, göğüs bölgesindeki ödem ve morluk nedeniyle Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik eki kılavuza göre %20 oran takdir edilerek muayene formuna yazılmış ve imzalanmıştır. Ancak düzenlenen engellilik raporunda Kalp Damar Cerrahisi bölümüne ait bu oran yer almamaktadır.
Bu nedenle, annemin engellilik durumunun eksik değerlendirilmiş olduğunu düşünüyor, anılan rapora Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik m. 12 uyarınca itiraz ediyor, yetkili farklı bir sağlık kuruluşunda yeniden Engellilik Sağlık Kurulu değerlendirmesine alınmak üzere sevkimizin yapılmasını arz ederim.”
İmza, tarih, adresinizi ekleyerek İl Sağlık Müdürlüğüne veriyorsunuz.
Sonrasında:
- İl Sağlık Müdürlüğü sizi ikinci bir hastaneye sevk eder.
- Orada yeniden heyete girersiniz.
- İlk ve ikinci rapor farklı çıkarsa bu kez hakem hastaneye yönlendirirler ve oradaki karar artık son olur.
5. Oranın pratik sonuçları ile ilgili küçük bir not
Şu anda annenizin raporu
%87 görünüyor. Kalp damar cerrahisinin %20’si ayrıca hesaba katılsa bile, oranlar
Balthazard yöntemi ile birleştiği için doğrudan 87 + 20 = 107 gibi düşünülmez. Yönetmelik m. 10/4 uyarınca, birden fazla hastalık olduğunda
özel bir formülle hesaplanır.
Yani:
- Ek %20, nihai oranı muhtemelen birkaç puan yukarı çekecektir, ancak
- Yine de raporda hakkınız olan her oranın doğru şekilde yansıması önemlidir.
- Özellikle bazı haklarda %90 sınırı kritik olduğundan, küçük puan farkları bile ileride önem kazanabilir.
Bu yüzden, sırf “87 de zaten yüksek” diye düşünmeyin, içinize sinmiyorsa itiraz edin.
