TÜRKİYE COĞRAFYASI
TÜRKİYE'DE SANAYİ
Ham ve yarı işlenmiş maddelerin, fabrika veya atölyelerde işlenerek kullanılabilir duruma getirilmesine sanayi denir.
Sanayinin Gelişmesini Etkileyen Faktörler
-Hammaddenin kolay temini
-Sermaye temini
-Enerjinin sağlanması
-Ulaşımın rahat sağlanması
-Teknik ve yetişmiş iş gücünün sağlanması en ürünün pazarlanabilmesi
-Atıkların saklanabilmesi
-Sanayide kullanılacak suyun bolca temin edilmesi
Başlıca Sanayi Katları
1. Besin (gıda) sanayi
2.Maden sanayi
3.Kimya sanayi
4. Dokuma, deri ve giyim sanayi
5.Seramik, çimento ve toprağa dayalı sanayi
6.Orman ürünleri ve kağıt sanayi
NOT: Türkiye sanayisinin yarıdan fazlası(%60'ı) Marmara Bölgesi'nde toplanmıştır.
NOT: Türkiye'de en yaygın sanayi türü besin sanayisidir.
TÜRKİYE'DE ULAŞIM
İnsanların, eşyaların ve haberlerin bir yerden diğer bir yere taşınmasına ulaşım denir.
Ulaşımla ekonomi arasında sıkı bir ilişki vardır. Hammadde ve sanayi ürünlerinin taşınması ulaşım araçlarıyla mümkündür.
Türkiye'de Ulaşımı Etkileyen Doğal Ve Beşeri Faktörler
-Ortalama yükseltinin fazla olması
-Dağların doğu-batı yönlü uzanışı
-Derin ve geçit vermeyen ırmaklar ve vadiler
-Kıyı bölgeleri dışındaki alanlarda kışların sert ve karlı geçmesi
-Ulaşımı etkileyen yol, tünel, köprü yapımı ve bakımı için gerekli sermayenin yetersizliği
A.Türkiye'de Kara Ulaşımı Ve Taşımacılık
Karayolu Ulaşımı
Ülkemizde karayollarının dağılışı ile yeryüzü şekilleri arasında önemli ilişki vardır. Yüzey şekilleri ulaşımı, kuzey-güney doğrultuda zorlaştırmaktadır. Ulaşım bu alanlarda dağların alçaldığı yerlerde geçitlerle sağlanabilmektedir.
-Doğu batı yönlü ulaşım yollarının yapım maliyeti daha düşüktür.
-İç Anadolu, Güneydoğu, Marmara ve Ege Bölgesi karayolu yapımı ve ulaşımına daha elverişlidir.
-Yurdumuzda karayolu taşımacılığı ilk sırada yer almasına rağmen yolların fiziki şartları mevcut trafiği kaldırabile kapasitede değildir.
2. Demiryolu Ulaşımı
-Yurdumuzda arazinin eğimli ve engebeli olması demiryolu yapımı maliyetlerini yükseltmektedir.
-Demiryolunun uygun alanlardan geçirilmeye çalışması yol uzunluğunu arttırmaktadır.
-Demiryolu ulaşımının yavaş ve tek şerit olması gibi faktörler, ulaşımın demiryoluyla yapılmasını önemli öl engellemektedir.
B. Deniz Ulaşım,
-Deniz ulaşımı tüm ulaşımlar içinde en ekonomik olanıdır. Ülkemizde denizyolu ulaşımı pek tercih edilmez.
-Büyük oranda yük taşımacılığı yapılmaktadır.
-En yoğun denizyolu taşımacılığı İstanbul Boğaz hatlarına aittir.
Başlıca Limanlarımız
Liman: Gemilerin barındığı, yük ve yolcu alıp bıraktıkları doğal veya insan eliyle yapılmış olan yerlerdir.
Hinterland(Ard Bölge) Ekonomik faaliyetlerin yoğun olarak yürütüldüğü ticaret tarım ve sanayi merkezlerini çeşitli yollarla bir limana bağlı bölgedir. Bir limanın ard bölgesi ne kadar genişse limanda o denli güçlü ve gelişmiştir.
Türkiye'de Doğal Limanlar
Ege bölgesinde yoğundur. Marmara ve Akdeniz'deki doğal limanlar körfezler üzerindedir. Karadeniz Bölgesi'nin tek doğal Sinop Limanı'dır. Bu bölgede koy ve körfezler gelişmediğinden doğal limanlar oluşmamıştır. Sinop Limanı doğal liman olmasına rağmen hinterlandı geniş olmadığından gelişmemiştir.
Önemli limanlarımız şunlardır:
İstanbul
Dış satımı yoğun olan limanımızdır. Ard bölgesi geniştir. Yükleme ve boşaltma kapasitesi oldukça yüksektir.İstanbul'da Eminönü, Tophane ve Haydarpaşa limanları boğazın her iki yakasında yer alırlar.
İzmir:
İstanbul’dan sonra en gelişmiş limanımızdır. Ard bölgesinde yetişen ürünlerin çoğu dış satıma yönelik olduğundan, dış satım limanı olara gelişmiştir. Anadolu’nun batısından dışarıya açılan ticaret kapısı konumundadır. Yükleme ve boşaltına kapasitesi yüksektir.
Mersin:
Akdeniz Bölgesi'nin en önemli limanıdır. Yükleme ve boşaltma kapasitesi oldukça yüksektir.
Bu limanda yoğun olarak ham petrol, gübre ve askeri malzemeler taşınır. Mersin Serbest Bölge ilan edildikten sonra limanın önemi daha da artmıştır.
İskenderun:
Transit taşımacılık açısından önem kazanmıştır. Ortadoğu'ya gönderilen malların çoğu bu limandan taşınır. Ard bölgesi Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Çukurova'ya dayanır.
Antalya:
Antalya’da biri turizm amaçlı diğeri yük taşımacılığına dayalı iki liman bulunur. Limanların ard bölgesi dardır.
Zonguldak
Bu liman taş kömürü ve demir-çelik işletmelerinin burada yer almasından dolayı önem kazanmıştır. Bu limanda yüklemeve maden taşımacılığı yapılır.
Samsun:
Karadeniz Bölgesi'nin en işlek limanıdır. Limanın ard bölgesi Doğu ve Batı Karadeniz Bölümleri'nin limanlarına oranla kara ve demiryolları burada da birleşir.
Trabzon:
Doğu Karadeniz'in en önemli limanıdır Türkiye- İran transit yolu bağlantısı bulunan bu liman, özellikle yük
taşımacılığı öneme sahiptir. Zigana ve Kop Geçitleri limanın iç bölgelerle bağlantısını sağlar.
C: Hava Ulaşım
Türkiye’de hava ulaşımı ve taşımacılığı 1933'te Devlet Hava Yolları İşletmesi'nin kurulmasıyla başlamıştır.
Aynı yıl İstanbul Ankara arası uçak seferleri başlamıştır.
1695 yılında özel sektörün de katılımıyla Türk Hava Yollan Anonim Ortaklığı (THY)'nin kurulmasıyla hava yolu taşıma
ve ulaşım kapasitesi giderek artmıştır. Günümüzde hava alanı sayısı 21'e ulaşmıştır.
Başlıca hava limanlarımız Atatürk (İstanbul), Esenboğa (Ankara), Adnan Menderes (İzmir), Şakir Paşa (Adana). Bu dışında Bursa, Kayseri, Konya, Trabzon, Erzurum, Van, Diyarbakır ve Antalya'da hava limanları vardır.
TİCARET
Kâr amacıyla her türlü mal ve hizmet alım satımını kapsayan ekonomik faaliyettir. Ticaret iç ve dış ticaret olmak üzere il ayrılır.
1.İç Ticaret
Ülke sınırları içinde yürütülen ticari faaliyettir.
Ülkemizdeki ticaret yoğun olarak sanayi üretim alanları ile tarımsal üretim alanları arasında yapılmaktadır. Büyük şehirlerde ve kırsal alanlarda düzenlenen fuar, panayır, festival ve pazarlar ülkemiz iç ticaretinin canlanmasına k sağlar.
2. Dış Ticaret
Bir ülkede dışarıdan alınan mallarla, dışarıya satılan mallar dış ticareti oluşturur.
Dünya üzerindeki ülkeler arasında tarım, sanayi ve yer altı kaynakları bakımından farklılıklar görülür. Bu farklılıklar
ülkelerarası ticaretin gelişmesine neden olur.
Dış ticarette bir ülkenin dışarıya mal satmasına ihracat, mal satın almasına ithalat adı verilir.
1. Türkiye'de Dış Satım (İhracat)
Dış satımımızı en çok tarım ürünleri ile tarıma dayalı sanayi ürünleri oluşturur. Onları madenler takip eder. İhraç ettiğimiz tarım ürünleri; Tütün, pamuk, üzüm, incir, fındık, antep fıstığı, ceviz, badem, turunçgiller vb. İhraç ettiğimiz hayvansal ürünler; Yün, ipek, deri, kürk, yumurta, canlı hayvan vb. İhraç ettiğimiz madenler; Krom, bakır, demir, bor, çinko, manganez, kurşun, pirit ve zımpara taşıdır. İhraç ettiğimiz sanayi ürünleri; Petrol ürünleri, dokuma sanayisine ait ürünler, çimento, konserve, cam, kim) maddeler, seramik eşya, deri ürünleri, demir-çelik ürünleri, beyaz eşya ve az miktarda makina ve teçhizat.
2. Türkiye'de Dış Alım (ithalat)
Dışarıdan aldığımız ürünlerin başında petrol gelmektedir, ikinci sırada çeşitli makine ve makine parçaları gelmektedir.Bunlar dışında; kimyasal ürünler, demir-çelik ürünleri, endüstride kullanılan asit ve bazlar, kağıt, kauçuk, kahve, kakao vb. Dış ticaretimizde önemli yeri olan ülkeler Mal aldığımız ülkeler;
OECD ve AET ülkeleriyle ABD, Kanada ve Japonya'dır. Mal sattığımız Ülkeler; OECD, AET ülkeleri, ABD, Japonya, İsviçre, Avusturalya, Kanada ve İsveç'tir.
TÜRKİYE'DE TURİZM
İnsanların gezmek, görmek, dinlenmek, spor. tedavi olmak, tarihi yerleri ve sanat eserlerini ziyaret etmek amaçlı yaptıkları seyahatlerdir.
Turizm faaliyeti ülke içindeki farklı bölgeler arasında yapılıyorsa iç turizm, ülkeler arasında yapılıyorsa dış turizmdir. Türkiye tarihi ve kültürel zenginlikleri yanı sıra doğal güzellikleri olan bir ülkedir. Ülkemizde kış sporları, tarihi mekanlar, deniz, doğal güzellikler, kaplıca ve içmeceler turistleri çeken temel unsurlardır.
Turizm faaliyetlerinin yararları
Ülkeler için büyük döviz kaynağıdır,
Ülkelerarası kültür alış-verişi ve dostluk ilişkilerinin gelişmesini sağlar.
Ülke içinde birlik ve beraberlik duygusunu geliştirir.
Toplumlar arası yakınlaşmayı sağlar.
Ticaret,ulaşım, bilim ve sosyal gelişmeyi sağlar.
NOT: Ülkemizde deniz turizmi en çok Antalya çevresinde gelişmiştir,
NOT: Türkiye'de turizm gelirlerinin en yüksek olduğu bölge Marmara, en yüksek olan il ise İstanbul'dur. Bunun en önemli nedeni İstanbul'un çeşitli medeniyetlere ait eserlere sahip olmasıdır.
Kafaya ciple yerlestirme teknolojisine daha ulasamadik o zaman da zaten bu sinavlari yapma ihtiyacini hissetmezler. selamlar