Engelli Hakları Listesi

Türkiye’de devletin engellilere tanıdığı hakları genel anlamda iki başlık altında inceleyeceğiz. Bunlar;

1- Sosyal Haklar (Sosyal haklar devlet güvencesi olmayıp hükümetin sosyal yardım amaçlı yaptığı haklardır)
2- Devlet güvencesinde olan engelli hakları

Engelli hakları konusunda detaylı bilgi vermeye çalışacağım bu makalede şöyle bir yöntem izlemeye karar verdim. Engelli hakları denilince (engellilerin erken emeklilik hakkı, engelli adına sıfır otomobil alımı, vergi indirimi hakkı vb. gibi) Devletin gerek sosyal gerekse devlet güvencesiyle verdiği haklar konusunda genel bilgi verip o konuya ilişkin detaylı bilgi sahibi olmak isteyen arkadaşlara forumda daha önceden o konuya ilişkin açılmış ve doyurucu bilgi veren konuya link vereceğim. Böylece o konu hakkında detaylı bilgi sahibi olacaksınız. Zira tüm engelli haklarını tek bir makalede detaylı şekilde anlatmak mümkün değil.



Türkiye’de Engelli Hakları

Sosyal haklar:

2022 Engelli Maaşı:
2022 sayılı kanun kapsamında üç ayda bir ödenen ve sakatlık oranı yüzde 40 ve üzeri olan muhtaç engellilere her 3 ayda bir ödenen sosyal yardım parasıdır. 2022 engelli maaşı almak için detaylı bilgi için bakınız:> https://engelliler.gen.tr/f7/2022-maasi-almak-icin-gerekli-evraklar-74/

Evde Bakım Maaşı:

Evinde ağır engellisi (bakıma muhtaç özürlü) bulunan ailelere her ay ödenen sosyal yardım parasıdır. Evde bakım maaşıyla ilgili tüm iş işlemler aile ve sosyal politikalar bakanlığı tarafından yürütülüp bakım maaşı almak için sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu’na (SHÇ) başvurulur. 2015 yılı itibariyle bir aylık bakım ücreti 790 TL civarıdır. Konuya ilişkin daha fazla bilgi için bakınız:> https://engelliler.gen.tr/f8/evde-bakim-maasi-almak-icin-gereken-sartlar-ve-belgeler-26610/

Diğer Önemli Engelli Hakları

ÖTV İndirimli Otomobil Alımı

Engelliler için sıfır otomobil alımında özel tüketim vergisi (ÖTV) muafiyeti vardır. Yani bir engelli otomobil aldığında ÖTV ödemez. 2015 Yılı için engellilerin alacağı 1600 CC (silindir hacmi) geçmeyen sıfır araçlarda ÖTV oranı %45 tir. ÖTV indirimli araç alımıyla ilgili geçtiğimiz günlerde yeni bir kanun çıktı ve bu kanunda otomobil alacak engelliler için müjde niteliğinde değişiklikler oldu. Bunları özetlersek: En önemli değişiklik şimdiye kadar sol koldan engelliler sıfır otomobil alımından ÖTV den yararlanamazken bundan sonra (otomatik vitesli veya özel tertibatlı) araç alımında ötv istinasından yararlanacaklar. Konuya ilişkin yasal değişiklik için buraya https://engelliler.gen.tr/f18/engelliler-icin-arac-aliminda-otv-uygulama-sartlari-27173/ ÖTV indirimi hesaplaması içinde buraya tıklayınız:> ÖTV Hesaplama Robotu

Engellilerin Erken Emeklilik Hakkı

Emekli sandığı, SSK ve Bağ-Kur mensubu engelliler için erken emeklilik hakkı vardır. İlk sigortalılık tarihi ve sakatlık (özürlülük) oranına göre emeklilik süreleri değişirken, aynı zamanda her kurum için (SSK, Emekli sandığı, bağkur) emeklilik şartları ve süreleri farklılık arzeder.

Konuya ilişkin daha fazla bilgi için şu konulara bakınız:

https://engelliler.gen.tr/f11/engellilerin-erken-emeklilik-sartlari-haklari-24169/
https://engelliler.gen.tr/f11/tum-yonleriyle-engelli-memurun-emekliligi-24172/
https://engelliler.gen.tr/f11/detaylariyla-malulen-emeklilik-icin-gerekli-sartlar-24320/
Ayrıca ne zaman emekli olacağınızı hesaplamak için buraya tıklayınız:> Engelli Emeklilik Hesaplama

Medikal Ürünlerde Devlet Desteği

Tekerlekli sandalye, akülü sandalye, ayağa kaldıran sandalye vb. gibi engellilerin ihtiyaç duyduğu medikal ürünler için sosyal güvencesi olan engelliler için SGK nın desteği vardır. Ürün başına ne kadar destek verildiğini öğrenmek için buraya tıklayınız:> https://engelliler.gen.tr/f21/akulu-ve-manuel-sandalyeler-dahil-bir-cok-urun-icin-sgk-odemesi-25633/

SU İNDİRİMİ:Her belediye bu indirimi uygulamak zorundadır.Ankara’da 18 yaşını dolduranlar için indirim oranı %50’dir.
DİGİTÜRK İNDİRİMİ:%40 ve üzeri engellilere % 50 indirimlidir.Bu hakkı kendi evinizde kullanmıyorsanız istediğiniz bir kişinin bu indirimi kullanmasını sağlayabilirsiniz.

ŞEHİR İÇİ ULAŞIM:Belediye otobüslerinden %40 ve üzeri engel oranına sahip olanlar ücretsiz,’’ağır engelli’’ibareli raporu olanlara kendisi ile birlikte olan bir refakatçi de ücretsiz yararlanır.

GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ: %40 ve üzeri tüm engelli çalışan ve engelli çocuğu olan çalışanlar gelir vergisi indiriminden yararlanır.Serbest çalışanlar da bu hakkı kullanır.

EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİ:200 metrekareyi geçmemek şartı ile tek evde emlak vergisi muafiyeti vardır.Evin engelli bireyin üzerinde olması gereklidir.

ŞEHİRLER ARASI OTOBÜSLERDE İNDİRİM:%40 ve üzeri engelliler için %30 indirim mevcuttur.İnternetten bilet alımlarında indirimli bilet alınamıyor.Bu konuda gerekli önlemlerin alınması için talep oluşturacağız.Bazı otobüs firmaları bilet alımında ''bir otobüste bir engelli için indirim yapıldığını ,diğerleri için indirim yapamayacaklarını''söyleyebilirler.
Ulaştırma Bakanlığından alınan bilgi sonucu şu şekildedir:''Bu durumu yaşayan engelli vatandaşlarımız terminal içinde zabıta,güvenlik görevlisi,terminal dışında emniyet mensuplarının yardımını alarak engelli kontenjanı uygulayan firma hakkında tutanak tutulması ve bakanlığımıza iletilmesi gerekmektedir.''

ENGELLİ PARK YERLERİ:Engelli araç park kartı ile engelli araç park yerlerine araç park edebilirsiniz.Ayrıca otobanlarda 15 dakikaya kadar aracınızı yol kenarına çekebilirsiniz.
ÖTV indirimli aracınız için evinizin önüne PARK YERİ yaptırabilirsiniz.Bunun için belediyeye müracaat etmelisiniz.(Sağlık raporu,nüfus kağıdı ve ruhsat fotokopisi ile başvurunuz)

CEP TELEFONU HİZMETLERİNDE İNDİRİM: Türkcell ,Telsim ve Vodafon da engellilere özel tarifeler mevcuttur.

ENGELLİ MEMUR VE ENGELLİ ÇOCUĞU ,BAKIMA MUHTAÇ YAKINI OLAN MEMURLARIN TAYİN HAKKI

Devlet Memurları Madde 72: “İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır.”
EK MADDE 39.- Devlet memurlarının, hayatını başkasının yardım veya bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede engelli olduğu sağlık kurulu raporu ile tespit edilen eşi, çocukları ile kardeşlerinin, memuriyet mahalli dışında resmî veya özel eğitim ve öğretim
kuruluşlarında eğitim ve öğretim yapacaklarının özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından
belgelendirilmesi hâlinde, ilgilinin talebi üzerine eğitim ve öğretim kuruluşlarının bulunduğu
il veya ilçe sınırları dahilinde kurumunda bulunan durumuna uygun boş bir kadroya ataması
yapılır.

SONUÇ:

Elimden geldiğince engelli haklarını maddeler halinde eklemeye çalıştım. Gözümden kaçan diğer engelli hakları olabilir. Onlarıda zaman içerisinde eklemeye çalışacağım. Yada siz ekleme yaparak konuya katkı sağlayabilirsiniz.

Derli toplu bilgiler olmuş elinize sağlık. Benimde bir sorum olacak. Ben sol bacaktan engelliyim. Yukarda sizinde yazdığınız gibi yeni ötv uygulama yönetmeliğinde sol ayaktan veya bacaktan engelli olanlar için ötv indirimli araç alınacağı söyleniyor ama sanırım henüz ne alan var nede konu tam anlamıyla netleşmiş. Sizin bu konudaki görüşünüz nedir? sol bacaktan engelliler tertibatlı araç yada otomatik vitesli otomobil alabilir mi?

Selamlar Aysun hanım,
Benim kişisel görüşüm (yeni ötv yönetmeliği kapsamında) sol bacaktan engellilerin otomatik vitesli otomobilleri ötv indirimli alacağı yönünde. Vergi dairesinde çalışan bir arkadaşım var. 1-2 hafta sonra onun yanına gideceğim bu konu aklımda onlada konuşup bilgilerimi aktaracağım.

Cevabınız ve ilginiz için çok teşekkür ederim. Peki bu engelli memurun bir defaya mahsus tayin isteği hakkında ne düşünüyorsunuz. Benim engelim hafif bende yararlanırmıyım tayin hakkından?

Bu konuya yönelik yasal dayanak şu şekildedir.

2014 yılında 657 sayılı Kanunun 72. maddesine eklenen hüküm şu şekildedir:

"(Ek fıkra: 06.02.2014 - 6518 S.K./10. md.) İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır."

İKİNCİ DEĞİŞİKLİK

Bu hükümden sonra, tüm kurumları kapsayan Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına Dair Yönetmelik'te, 16 Ağustos tarihi itibariyle değişiklik yapıldı. Yönetmeliğe eklenen yeni ek madde şu şekildedir:

"MADDE 11- Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

"EK MADDE 3- İlgili mevzuatına göre alınan sağlık kurulu raporunda en az yüzde kırk oranında engelli olduğu belirtilen memurlar ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan memurlar engellilik durumundan kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak yer değiştirme talebinde bulunabilir.

Bu kapsamdaki talepler bu Yönetmelikte yer alan kısıtlayıcı hükümlere tabi olmaksızın kurumların kadro imkanları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanır ve bu haktan bir defadan fazla yararlanılamaz.

Memurun kendisinin veya birlikte yaşadığı eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının engellilik durumunun tedavisi sebebiyle yer değişikliğini talep etmesi halinde, yer değiştirme suretiyle atama yapılacak yerin, memurun ve bu fıkra kapsamındaki yakınlarının engellilik durumuna uygun olması esastır.

Engellilik durumu devam ettiği sürece kurumlarca isteği dışında memurun yeri değiştirilmez. Engellilik durumu ortadan kalkan memurlar hakkında bu Yönetmelikte yer alan diğer hükümler uygulanır."

ÜÇÜNCÜ DEĞİŞİKLİK

3. değişiklik, kurumsal düzeyde yapılacak ve yukarıda yer verilen hükümleri içeren değişikliktir. Bunlar henzü yayınlanmamıştır. Yönetmeliğin geçici 5. maddesi gereğince 6 ay içinde kurumsal yönetmeliklerin yürürlüğe konulması gerekmektedir.

DEĞERLENDİRME

1- Nakil istenebilmesi için;
- engelli memur kendisinden dolayı nakil isteyecekse, en az yüzde 40 oranında sağlık raporu olması,
- eşten veya bakmakla yükümlü olduğu 1. derece kan hısımlarından dolayı nakil istenecek ise eşin ağır engelli olması,
gerekmektedir.

Bu durumda olanlar, bir gerekçe belirtmeksizin nakil isteyebilecek, ancak nakil istenen yerin olup olmayacağını, kurumlar kadro imkana bakarak karar verecektir. Bu haktan bir kez yararlanılabilecektir.

2- Engelli memur; kendisi, eşi veya çocuklarının engellilik durumunun tedavisinden dolayı nakil isteyecek ise, yer değiştirme suretiyle atama yapılacak yerin, memurun ve bu fıkra kapsamındaki yakınlarının engellilik durumuna uygun olması esastır.

4- Engellilik durumu devam ettiği sürece, engelli memurun yeri, isteği dışında değiştirilemeyecektir.

Ayrıca konuya ilişkin bu yasaya dayanarak yer değişikliği yapan üyelerimizin konuya ilişkin bire bir aktarıldığı şu konuyada bakabilirsiniz http://engelliler.gen.tr/f123/engelli-memurun-tayin-hakki-22139/

AYSUN' Alıntı:

Derli toplu bilgiler olmuş elinize sağlık. Benimde bir sorum olacak. Ben sol bacaktan engelliyim. Yukarda sizinde yazdığınız gibi yeni ötv uygulama yönetmeliğinde sol ayaktan veya bacaktan engelli olanlar için ötv indirimli araç alınacağı söyleniyor ama sanırım henüz ne alan var nede konu tam anlamıyla netleşmiş. Sizin bu konudaki görüşünüz nedir? sol bacaktan engelliler tertibatlı araç yada otomatik vitesli otomobil alabilir mi?

Genişletmek için tıkla ...

Aysun hanım ÖTV indirimli araç alabilirsiniz bunun için sağlık raporunuzda otomatik vitesli Araç kullanabilir, H Sınıfı ehliyet alabilir yazması gerekli

Bizi bilgilendirdiğiniz için teşekkürler.Sorum olacak
Ben kirada oturan engelli biriyim,su faturasından nasıl yararlanabılırım fatura ev sahıbı adına kayıtlı.Bu konuda bılgılendırme yaparsanız sevınırım.Saygılarımla.

sevtun bildiğim kadarıyla kirada oturan engelliler su indirimden yararlanamıyor. Yanlışım varsa bilen arkadaşlar düzeltsin lütfen.

Halil Yılmaz' Alıntı:

sevtun bildiğim kadarıyla kirada oturan engelliler su indirimden yararlanamıyor. Yanlışım varsa bilen arkadaşlar düzeltsin lütfen.

Genişletmek için tıkla ...

Evet halil bey burdaki cogu indirimden yararlanamiyor ben yuzde 40 engelli sadece 2022 maasi aliyorum evim kira ne kaymakamliktan nede belediyelerden bi yardim almiyorum ve arti akciger kanseri 2 cocuk annesi bi anneyim esimden ayrilali seneler oldu ama hangi kapiya gittiysem hep kapali veya tanidiklarin olmasi lazim

Merhaba sevgi hanım,
Tabi burada tüm haklardan yararlanmanın bazı koşulları var. Yazan hakların tamamından bila istisna tüm engelliler yararlanacak diye bir kural yok. Sizede geçmiş olsun. Kısa sürede sağlığınıza kavuşmanızı temenni ederim.

Halil Yılmaz' Alıntı:

Merhaba sevgi hanım,
Tabi burada tüm haklardan yararlanmanın bazı koşulları var. Yazan hakların tamamından bila istisna tüm engelliler yararlanacak diye bir kural yok. Sizede geçmiş olsun. Kısa sürede sağlığınıza kavuşmanızı temenni ederim.

Genişletmek için tıkla ...

Merhaba halil bey tesekkur ederim allah razi olsun

Demem oki halil bey ben bi vatandas olarak bu haklarin hepsinden yararlanmak gibi niyet tasimiyorum ama neden adil ve hak yok ona sasiyorum saglikli durumu iyi ne insanlar taniyorum devletten ne yardimlar aliyorlar ama bizim gibi insanlarada gorusmedigi babasi emekli hayir deniliyor tm is diyorum calisamazsin cocuklarim diyorum alalim elinden deniliyor yani halil bey kisacasi ben devlet veya hakkim olan yerlere ugramaktan vazgectim rabbim buyuk

Anlıyorum sevgi hanım. Söylediğiniz gibi, adaletsizlik var. Ve tabi en önemlisi "engelli - hasta" kişiyi devlet "birey" olarak kabul etmiyor. Ailesinin gelir durumu diye bir saçmalık tutturmuşlar. İyi güzelde onların yardım edeceğinin garantisi var mı? İşte bunun cevabı yok.!

Halil Yılmaz' Alıntı:

Anlıyorum sevgi hanım. Söylediğiniz gibi, adaletsizlik var. Ve tabi en önemlisi "engelli - hasta" kişiyi devlet "birey" olarak kabul etmiyor. Ailesinin gelir durumu diye bir saçmalık tutturmuşlar. İyi güzelde onların yardım edeceğinin garantisi var mı? İşte bunun cevabı yok.!

Genişletmek için tıkla ...

Evet iste burda tikaniyorum ailem cicuklarimi atmadim diye yillardir onlar beni atti devlettende bisey beklemek sacma simdi bana rabbim islah etsin bizlerede sabir ne diyelim sizede cok tesekkur ederim bu sitede oldugum icin dertleri paylasip bizleri bilgilendirdiginiz icin allah razi olsun

Halil Yılmaz' Alıntı:

sevtun bildiğim kadarıyla kirada oturan engelliler su indirimden yararlanamıyor. Yanlışım varsa bilen arkadaşlar düzeltsin lütfen.

Genişletmek için tıkla ...

ankarada kiradayım ve su indiriminden yararlanıyorum

Su faturası sizin adınızamı geliyor zemferi?

Halil Yılmaz' Alıntı:

Su faturası sizin adınızamı geliyor zemferi?

Genişletmek için tıkla ...

hayır kızımın üzerine geliyor.kızım engelli. ben hem askeri lojmanda otururken hem de kirada iken bu indirimi kullandım.

Anladım buda demek oluyor ki "fatura engelli kişinin" üzerine olunca indirimden yararlanıla biliyor.

merhaba ben işçi emeklisiyim 1450 tl aylık almaktayım 3 kişiyiz evde oğlum 100/98 ağır engelli evde bakım aylığıyla birlikte 3 ayda bir verilen engelli maaşıda alabilirmiyiz oğlum benim sigortam üzerinden bakılmaktadır lütfen bilgilendirirseniz sevinirim

Merhabalar, 3 aylık engelli maaşı alabilmek için kişi başı gelirin 392 tl yi geçmemesi gerekmekte. bakınız: http://engelliler.gen.tr/f7/2016-yili-2022-engelli-maasi-kisi-basi-gelir-belli-oldu-28082/

Bu durumunda gelir şartlarınız 3 aylık engelli maaşı için uygun görünmesede, evde bakım maaşı alabilirsiniz.