Türkiye’de devletin engellilere tanıdığı hakları genel anlamda iki başlık altında inceleyeceğiz. Bunlar;
1- Sosyal Haklar (Sosyal haklar devlet güvencesi olmayıp hükümetin sosyal yardım amaçlı yaptığı haklardır)
2- Devlet güvencesinde olan engelli hakları
Engelli hakları konusunda detaylı bilgi vermeye çalışacağım bu makalede şöyle bir yöntem izlemeye karar verdim. Engelli hakları denilince (engellilerin erken emeklilik hakkı, engelli adına sıfır otomobil alımı, vergi indirimi hakkı vb. gibi) Devletin gerek sosyal gerekse devlet güvencesiyle verdiği haklar konusunda genel bilgi verip o konuya ilişkin detaylı bilgi sahibi olmak isteyen arkadaşlara forumda daha önceden o konuya ilişkin açılmış ve doyurucu bilgi veren konuya link vereceğim. Böylece o konu hakkında detaylı bilgi sahibi olacaksınız. Zira tüm engelli haklarını tek bir makalede detaylı şekilde anlatmak mümkün değil.
Ekli dosyayı görüntüle 6782
Türkiye’de Engelli Hakları
Sosyal haklar:
2022 Engelli Maaşı:
2022 sayılı kanun kapsamında üç ayda bir ödenen ve sakatlık oranı yüzde 40 ve üzeri olan muhtaç engellilere her 3 ayda bir ödenen sosyal yardım parasıdır. 2022 engelli maaşı almak için detaylı bilgi için bakınız:>
https://engelliler.gen.tr/f7/2022-maasi-almak-icin-gerekli-evraklar-74/
Evde Bakım Maaşı:
Evinde ağır engellisi (bakıma muhtaç özürlü) bulunan ailelere her ay ödenen sosyal yardım parasıdır. Evde bakım maaşıyla ilgili tüm iş işlemler aile ve sosyal politikalar bakanlığı tarafından yürütülüp bakım maaşı almak için sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu’na (SHÇ) başvurulur. 2015 yılı itibariyle bir aylık bakım ücreti 790 TL civarıdır. Konuya ilişkin daha fazla bilgi için bakınız:>
https://engelliler.gen.tr/f8/evde-bakim-maasi-almak-icin-gereken-sartlar-ve-belgeler-26610/
Diğer Önemli Engelli Hakları
ÖTV İndirimli Otomobil Alımı
Engelliler için sıfır otomobil alımında özel tüketim vergisi (ÖTV) muafiyeti vardır. Yani bir engelli otomobil aldığında ÖTV ödemez. 2015 Yılı için engellilerin alacağı 1600 CC (silindir hacmi) geçmeyen sıfır araçlarda ÖTV oranı %45 tir. ÖTV indirimli araç alımıyla ilgili geçtiğimiz günlerde yeni bir kanun çıktı ve bu kanunda otomobil alacak engelliler için müjde niteliğinde değişiklikler oldu. Bunları özetlersek: En önemli değişiklik şimdiye kadar sol koldan engelliler sıfır otomobil alımından ÖTV den yararlanamazken bundan sonra (otomatik vitesli veya özel tertibatlı) araç alımında ötv istinasından yararlanacaklar. Konuya ilişkin yasal değişiklik için buraya
https://engelliler.gen.tr/f18/engelliler-icin-arac-aliminda-otv-uygulama-sartlari-27173/ ÖTV indirimi hesaplaması içinde buraya tıklayınız:>
ÖTV Hesaplama Robotu
Engellilerin Erken Emeklilik Hakkı
Emekli sandığı, SSK ve Bağ-Kur mensubu engelliler için erken emeklilik hakkı vardır. İlk sigortalılık tarihi ve sakatlık (özürlülük) oranına göre emeklilik süreleri değişirken, aynı zamanda her kurum için (SSK, Emekli sandığı, bağkur) emeklilik şartları ve süreleri farklılık arzeder.
Konuya ilişkin daha fazla bilgi için şu konulara bakınız:
https://engelliler.gen.tr/f11/engellilerin-erken-emeklilik-sartlari-haklari-24169/
https://engelliler.gen.tr/f11/tum-yonleriyle-engelli-memurun-emekliligi-24172/
https://engelliler.gen.tr/f11/detaylariyla-malulen-emeklilik-icin-gerekli-sartlar-24320/
Ayrıca ne zaman emekli olacağınızı hesaplamak için buraya tıklayınız:>
Engelli Emeklilik Hesaplama
Medikal Ürünlerde Devlet Desteği
Tekerlekli sandalye, akülü sandalye, ayağa kaldıran sandalye vb. gibi engellilerin ihtiyaç duyduğu medikal ürünler için sosyal güvencesi olan engelliler için SGK nın desteği vardır. Ürün başına ne kadar destek verildiğini öğrenmek için buraya tıklayınız:>
https://engelliler.gen.tr/f21/akulu-ve-manuel-sandalyeler-dahil-bir-cok-urun-icin-sgk-odemesi-25633/
SU İNDİRİMİ:Her belediye bu indirimi uygulamak zorundadır.Ankara’da 18 yaşını dolduranlar için indirim oranı %50’dir.
DİGİTÜRK İNDİRİMİ:%40 ve üzeri engellilere % 50 indirimlidir.Bu hakkı kendi evinizde kullanmıyorsanız istediğiniz bir kişinin bu indirimi kullanmasını sağlayabilirsiniz.
ŞEHİR İÇİ ULAŞIM:Belediye otobüslerinden %40 ve üzeri engel oranına sahip olanlar ücretsiz,’’ağır engelli’’ibareli raporu olanlara kendisi ile birlikte olan bir refakatçi de ücretsiz yararlanır.
GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ: %40 ve üzeri tüm engelli çalışan ve engelli çocuğu olan çalışanlar gelir vergisi indiriminden yararlanır.Serbest çalışanlar da bu hakkı kullanır.
EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİ:200 metrekareyi geçmemek şartı ile tek evde emlak vergisi muafiyeti vardır.Evin engelli bireyin üzerinde olması gereklidir.
ŞEHİRLER ARASI OTOBÜSLERDE İNDİRİM:%40 ve üzeri engelliler için %30 indirim mevcuttur.İnternetten bilet alımlarında indirimli bilet alınamıyor.Bu konuda gerekli önlemlerin alınması için talep oluşturacağız.Bazı otobüs firmaları bilet alımında ''bir otobüste bir engelli için indirim yapıldığını ,diğerleri için indirim yapamayacaklarını''söyleyebilirler.
Ulaştırma Bakanlığından alınan bilgi sonucu şu şekildedir:''Bu durumu yaşayan engelli vatandaşlarımız terminal içinde zabıta,güvenlik görevlisi,terminal dışında emniyet mensuplarının yardımını alarak engelli kontenjanı uygulayan firma hakkında tutanak tutulması ve bakanlığımıza iletilmesi gerekmektedir.''
ENGELLİ PARK YERLERİ:Engelli araç park kartı ile engelli araç park yerlerine araç park edebilirsiniz.Ayrıca otobanlarda 15 dakikaya kadar aracınızı yol kenarına çekebilirsiniz.
ÖTV indirimli aracınız için evinizin önüne PARK YERİ yaptırabilirsiniz.Bunun için belediyeye müracaat etmelisiniz.(Sağlık raporu,nüfus kağıdı ve ruhsat fotokopisi ile başvurunuz)
CEP TELEFONU HİZMETLERİNDE İNDİRİM: Türkcell ,Telsim ve Vodafon da engellilere özel tarifeler mevcuttur.
ENGELLİ MEMUR VE ENGELLİ ÇOCUĞU ,BAKIMA MUHTAÇ YAKINI OLAN MEMURLARIN TAYİN HAKKI
Devlet Memurları Madde 72: “İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır.”
EK MADDE 39.- Devlet memurlarının, hayatını başkasının yardım veya bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede engelli olduğu sağlık kurulu raporu ile tespit edilen eşi, çocukları ile kardeşlerinin, memuriyet mahalli dışında resmî veya özel eğitim ve öğretim
kuruluşlarında eğitim ve öğretim yapacaklarının özel eğitim değerlendirme kurulu tarafından
belgelendirilmesi hâlinde, ilgilinin talebi üzerine eğitim ve öğretim kuruluşlarının bulunduğu
il veya ilçe sınırları dahilinde kurumunda bulunan durumuna uygun boş bir kadroya ataması
yapılır.
SONUÇ:
Elimden geldiğince engelli haklarını maddeler halinde eklemeye çalıştım. Gözümden kaçan diğer engelli hakları olabilir. Onlarıda zaman içerisinde eklemeye çalışacağım. Yada siz ekleme yaparak konuya katkı sağlayabilirsiniz.
