ÖMSS (Özürlü Memur Seçme Sınavı) İçin Kaynak Kitap, Notlar, Dökümanlar
- Konbuyu başlatan YassaX
- Başlangıç tarihi
ATATÜRK İLKELERİ VE İNKİLAP TARİHİ - II
WİLSON İLKELERİ
Amerika Birleşik Devletleri Cumhurbaşkanı Wilson'un savaşa girmeden önce
barışın hangi şartlarda sağlanması gerektiğini “Wilson İlkeleri” ile yayınladı. Fakat uyan olmadı. 8- Ocak - 1918'de ilan edilen 14 maddenin önemli maddeleri;
Osmanlı Devleti'nde Türklerin oturdukları bölgelere kesin egemenlik hakkı, tanınmalıdır. Diğer milletlere ise kendini yönetme hakkı verilmelidir.
Boğazların güvenliği sağlandığı taktirde bütün devletlerin ticaret gemilerine açık olmalıdır.
Devletler kendi aralarında gizli antlaşmalar imzalamayacaktır. Galip devletler yenilenlerden savaş tazminatı ve toprak almayacaktır.
Devletler arasındaki anlaşmazlıkları barış yolu ile çözümleyecek milletler arası bir teşkilat kurulacak.
Not: Bu amaçla Cemiyeti - Akvam kurulmuştur.
Not: Bu ilkeleri istemeyerek kabul eden İtilaf Devletleri, aslında bunları çıkarlarına ters buluyorlardı. Fakat İtilaf Devletleri, bu ilkeleri kendi çıkarlarına göre uygulamışlardır.
Not: Wilson İlkeleri'nin yayınlanmasının temel amacı; ABD'nin Avrupa ve Ortadoğu'da güç sahibi olmak istemesidir.
PARİS BARIŞ KONFERANSI 1919
1919 yılı başlarında İtilaf Devletleri temsilcileri Paris'te toplanarak Osmanlı İmparatorluğu’nu nasıl paylaşacaklarını görüşmeye başladı. Yenilen devletlerin durumları görüşüldü.
Paris Barış Konferansı’nda Yunanistan ön plana çıkarak İngilizlerin desteğiyle daha önce İtalya'ya vaat edilen Batı Anadolu'nun Yunanlılara verilmesi kararı güçlendi. Doğu Trakya ve İzmir çevresi verildi.
Not: İtalyanlar İngiltere ve Fransa'ya kızarak güney kıyılarımızı tek başına işgal ettiler.
Not: İngiltere ve Fransa Wilson ilkelerinin ortaya çıkardığı etkiyi kırabilmek için Paris Konferansında Manda fikrini ortaya attılar.
İZMİR'İN İŞGALİ 15-MAYIS-1919
SEBEBİ: Paris Konferansı’nda Yunan İşgali’nin İtilaf Devletleri’nce
onaylanması
İngiltere'nin İstanbul'un güneyinde güçlü bir İtalya istememesi
İzmir'in işgalini Mondros Anlaşması’nın 7. Maddesine dayandırmaları
Yorum: İtilaf Devletleri, İzmir'in işgalini haklı göstermek için Türklerin Hıristiyanlara baskı yaptığını ileri sürmüşlerdir.
• 7. Maddeyi gerekçe gösteren Yunanistan, Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalayan devletler arasında yoktu.
SONUÇ: Hasan Tahsin takma adlı, Osman Recep Nevres tarafından ilk kurşun atılmıştır.
• İşgallere yapılan tepki milli şuurun uyanmasını sağlamış ve tepkiyi değer¬ lendiren Mustafa Kemal "İşgallerin haksızlığı" ilkesinden yola çıkarak Kurtuluş Savaşını başlatmada itici güç olarak kullanmıştır.
AMİRAL BRİSTOL RAPORU 12-EKİM -1919
Batı Anadolu'da genişleyen Yunan işgaline karşı başlayan Türk direnişi İtilaf Devletleri’nce heyecan yarattı. Durumu incelemek üzere Amerikalı Amiral Bristol başkanlığında İngiliz, Fransız ve İtalyan temsilcilerinden oluşan bir heyet görevlen dirildi. Rapora göre:
Hıristiyan halkın can güvenliğinin olmadığı bilgisi yanlıştır.
Yapılan katliamların sorumluluğu Yunanlılarındır.
Yunan askerleri geri çekilmeli İtilaf güçleri gelmelidir.
İzmir'de Türk çoğunluğu bulunduğundan bu yerler Yunanlılara verilemez. (Yunanlılar, Hıristiyanların çoğunlukta olduğunu iddia etmişti. )
İŞGALLER KARŞISINDA OSMANLI YÖNETİMİNİN TUTUMU
Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra başlayan işgaller ve özellikle İtilaf Devletleri gemilerinin İstanbul'u baskı altına alması Osmanlı yönetimi üzerinde
karamsar bir hava meydana getirdi. İşbaşına gelen hükümetler bir savunma ve karşı koyma hareketine geçilmesini istemiyordu. Anlaşmazlıkların müzakere yoluyla halledileceğine inanıyorlardı.
Osmanlı yönetimi her şeyden evvel, hilafet ve saltanatın varlığını güvenceye almanın yollarını arıyordu. İtilaf Devletleri, Osmanlı yönetiminden ciddi bir tepki görmeyince, işgal hareketlerini daha geniş bir alana yayma cesaretini buldular. Bu durum, başsız kalmış hissine kapılmış Türk milletini, haklarını kendi gücüyle korumak için harekete geçirdi.
İŞGALLER KARŞISINDA MUSTAFA KEMALİN DURUMA BAKIŞI
Mustafa Kemal, Birinci Dünya Savaşı’nın sona erdiği sırada Suriye Cephesi’nde Yıldırım Orduları Grubu Komutanı olarak görev yapıyordu. Ateşkes anlaşması imzalanınca İstanbul'a döndü. Ülkenin karşı karşıya bulunduğu durumun çok ciddi olmasını bilmesine rağmen karamsar değildi. Türk milletinin esareti kabul etmeyeceğine inanıyor, milletin kendi gücüyle düşmana karşı çıkabileceğini düşünüyordu. Bu sebeple, İstanbul önlerinde demirli duran İtilaf Devletleri’nin filosunu görünce yanındaki yaverine, "Geldikleri gibi giderler! " demişti. Bu sözler onun milletine olan güvenini, inancını ve uzak görüşlülüğünü göstermekteydi. Mustafa Kemal, İstanbul'da bulunduğu süre içerisinde padişah ve hükümet üyeleriyle görüşmeler yaptı. Onlara işgaller karşısında neler yapılması gerektiğini anlattı. Diğer yandan, şimdi müze olan Şişli’deki evinde, başta Ali Fuat Paşa, Kazım Karabekir Paşa, Fevzi Paşa ve İsmet Bey olmak üzere güvendiği arkadaşlarıyla toplantılar yaptı. Bu toplantılarda, girişilecek mücadelenin esasları ele alındı. O sıralarda çeşitli kurtuluş çareleri ortaya atılıyordu.
Bazı kimseler İngiltere'nin himayesini, bazıları ise Amerika'nın mandasını istemeyi uygun görüyorlardı. Onlara göre Osmanlı Devleti, ancak bu yolla ayakta kalabilir ve bütünlüğünü koruyabilirdi. Bunlardan başka bölgesel kurtuluş yollan arayanlar vardı. Milli cemiyetlerin bir kısmı bu anlayışın sonucunda ortaya çıkmıştı.
Türk milletinin, şerefli bir millet olarak yaşamasını temel ilke sayan Mustafa Kemal, hu görüşleri doğru bulmuyordu. Çünkü o günlerde Osmanlı Devleti'nin temelleri çökmüş, ömrü tükenmişti. Osmanlı ülkesi tamamen parçalanmıştı. Ortada bir avuç Türk'ün barındığı bir ata yurdu kalmıştı. Bu durum karşısında sağlam ve gerçek
karar, millet egemenliğine dayanan, kayıtsız, şartsız, bağımsız bir Türk Devleti kurmaktı.
Bu düşüncelere sahip olan Mustafa Kemal, milli mücadelenin, milletin azim ve kararıyla kazanılacağına inanıyordu.
CEMİYETLER
AZINLIKLARIN KURDUĞU CEMİYETLER
MAVRİ- MİRA
RUM PONTUS CEMİYETİ
ETNİKİ ETERYA CEMİYETİ
MİLLİ VARLIĞA DÜŞMAN CEMİYETLER
KUVAYİ_MİLLİYE
Milli Kuvvetler demektir. Düzenli ordu kuruluncaya kadar düşmanı yıpratan, durdurmaya çalışan kuvvetlerdir.
Kurulma sebebi: I. Dünya savaşından sonra ordunun terhis edilmesi ve yurdumuzun işgale uğraması üzerine halkın kurduğu direniş birlikleridir.
Özellikleri: Bazı vatansever subayların yöre halkını teşkilatlandırmalarıyla, başlamıştır. Düzensiz birliklerdir, ihtiyaçları halk tarafından karşılanıyordu.
İlk direniş Güney’de Dörtyol'da ( 19-Aralık-1918) Fransızlara karşı oldu.
İkinci direniş İzmir'in işgalinden sonra Yunanlılara karşı oldu.
Ayaklanmaların bastırılmasında rol oynamıştır.
Düzenli ordu kurulunca sona ermiştir.
NOT: Balıkesir ve Alaşehir kongrelerinde alınan kararlarla Kuva-i Milliye birliklerinin insan ve malzeme bakımından beslenmesine ve ortak bir cephe oluşturulmasına çalışılmıştır.
Ayvalıktan başlayarak Soma, Akhisar Salihli ve Nazilli'nin batısından, geçen bir hat üzerinde Milli bir cephe oluşturulmuştur. Bu cephe BATI CEPHESİDİR.
MUSTAFA KEMALPAŞA'NIN SAMSUN’A ÇIKIŞI 19 MAY1S 1919
SEBEBİ:
Doğu Karadeniz Bölgesinde Pontus Devleti kurmak isteyen Rumların çevreye saldırıya başlamaları, bunun üzerine Türklerin direnişe geçmeleridir.
İngilizler Osmanlı Hükümetini sıkıştırarak güvenliğin sağlanması ve Rumların korunmasını istemişlerdir.
Hükümet bu amaçla Mustafa Kemal'i 9. Ordu müfettişi olarak atadı.
MUSTAFA KEMAL'İN AMACI
Mustafa Kemal Samsun'a çıktığı günlerde memleketin kurtuluşu için şu görüşler hakimdi.
İngiliz mandasını isteyenler,
Amerikan mandasını isteyenler,
Mahalli kurtuluş çaresi arayanlar.
MUSTAFA KEMAL 'İN GÖRÜSÜ
"YA İSTİKLAL, YA ÖLÜM" parolasına göre; " MİLLİ EGEMENLİĞE DAYANAN, KAYITSIZ ŞARTSIZ BİR TÜRK DEVLETİ KURMAK" şeklindeydi.
• Bu düşüncelerle 16-MAYIS- 1919'da İstanbul’dan Bandırma Vapuru ile Samsun'a hareket etti ve 19- MAYIS-1919 Samsun'a çıktı. Bu olay Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı sayılır.
HAVZA BİLDİRİSİ 28 MAYIS 1919
Samsun'da çalışmalara başlayan Mustafa Kemal buradaki olayların Rumların isteklerinden vazgeçmeleri ve taşkınlıklarını terk etmeleri halinde son bulacağını, milletin işgalleri kabul etmediğini bildiren bir raporu İstanbul’a gönderir ve Samsun'da İngiliz faaliyetlerinin yoğunluğu sebebiyle HAVZA'YA geçer. Havza'da askeri ve idari yetkililere bir bildiri yayınlar.
İşgallerin protesto edilmesi ve mitingler yapılması (Amacı; İşgallerin haksızlığı konusunda kamuoyu oluşturmak)
Rumlarla çatışmaya girilmemesini istemiştir.
ÖNEMİ: Milli şuurun uyandırılması yolunda yapılan ilk çağrıdır. NOT: Havza'da yapılan miting çağrısına yurdun her yerinde uyuldu.
İstanbul mitinginde Halide Edip ADIVAR, Sabahat Hanım, Münevver SAİME Hanım, Mehmet Emin YURDAKUL Ateşli konuşmalar yaptılar.
AMASYA GENELGESİ 22 Haziran 1919
Amasya'da Mustafa Kemal, Refet (Bele) Bey, Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Rauf Orbay ile birlikte Amasya Genelgesini yayınladı.
15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa orada bulunmadığından sonradan imzaladı.
BAŞLICA KARARLARI
Vatanın bütünlüğü, milletin istiklali tehlikededir.
İstanbul Hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir. Bu da milleti yok gösteriyor.
NOT: Bu iki madde milli mücadelenin amacını ve gerekçesini belirtmektedir.
3- Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
NOT: Bu maddi milli mücadelenin metodunu belirtmektedir. Üstü kapalı olarak manda fikrine karşı çıkılmıştır. MİLLİ EGEMENLİK kavramının ilk işaretidir.
4- Milletin sesini yüksek sesle cihana duyurmak amacıyla, milli bir kurul oluşturulmalıdır.
NOT: İstanbul ’dan ayrı bir parlamentonun kurulması istenmektedir.
Anadolu'nun her yönden güvenli bir merkezi olan Sivas'ta milli bir kongre toplanacaktır.
Bunun için her ilden güvenilir üç kişi seçilerek gizlice Sivas'a gönderilecektir.
NOT: Bu maddelerin amacı milli mücadele fikrini tabana yaymaktır.
7- Sivas Kongresine katılacak delegelerin seçimini Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri ile belediyeler yapacaktır.
NOT: Halkın güvenini kazanmış ve mitli mücadele yanlısı kişileri toplamaktır.
Doğu illeri adına Erzurum'da bir kongre toplanacaktır.
Askeri birlikler hiç şekilde dağıtılmayacaktır, silahlar teslim edilmeyecekti.
AMASYA GENELGESİ'NİN ÖNEMİ
Amasya Genelgesi; Milli Mücadelenin amacını, gerekçesini ve metodunu belirten ilk belgedir. Milli Egemenlik ilkesi ortaya çıkmıştır, milleti vatanın kurtuluşu için mücadeleye çağırmaktadır,
MUSTAFA KEMAL'İN GÖREVDEN ALINMASI
Mustafa Kemal'in çalışmaları başta İngilizleri rahatsız etti İngilizler hükümete Mustafa Kemal'in İstanbul'a çağrılması yolunda baskı yaptılar.
Hükümet 7/8 TEMMUZ-1919'da Mustafa Kemal'i görevden aldığını bildirdi. Mustafa Kemal askerlikten istifa ettiğini ve milletin bir ferdi gibi çalışacağını ifade etti.
Kazım Karabekir Paşa Mustafa Kemal'in emrinde olduğunu bildirdi.
NOT: Kazım Karabekir Paşa'nın bu hareketi Mustafa Kemal'in önder olarak kabul edildiğinin bir örneğidir.
• Mustafa Kemal'in askerlikten istifası ve Türk Milleti ile birlikte mücadeleye devam etmesi, Türk Milletine olan güvenini göstermektedir.
WİLSON İLKELERİ
Amerika Birleşik Devletleri Cumhurbaşkanı Wilson'un savaşa girmeden önce
barışın hangi şartlarda sağlanması gerektiğini “Wilson İlkeleri” ile yayınladı. Fakat uyan olmadı. 8- Ocak - 1918'de ilan edilen 14 maddenin önemli maddeleri;
Osmanlı Devleti'nde Türklerin oturdukları bölgelere kesin egemenlik hakkı, tanınmalıdır. Diğer milletlere ise kendini yönetme hakkı verilmelidir.
Boğazların güvenliği sağlandığı taktirde bütün devletlerin ticaret gemilerine açık olmalıdır.
Devletler kendi aralarında gizli antlaşmalar imzalamayacaktır. Galip devletler yenilenlerden savaş tazminatı ve toprak almayacaktır.
Devletler arasındaki anlaşmazlıkları barış yolu ile çözümleyecek milletler arası bir teşkilat kurulacak.
Not: Bu amaçla Cemiyeti - Akvam kurulmuştur.
Not: Bu ilkeleri istemeyerek kabul eden İtilaf Devletleri, aslında bunları çıkarlarına ters buluyorlardı. Fakat İtilaf Devletleri, bu ilkeleri kendi çıkarlarına göre uygulamışlardır.
Not: Wilson İlkeleri'nin yayınlanmasının temel amacı; ABD'nin Avrupa ve Ortadoğu'da güç sahibi olmak istemesidir.
PARİS BARIŞ KONFERANSI 1919
1919 yılı başlarında İtilaf Devletleri temsilcileri Paris'te toplanarak Osmanlı İmparatorluğu’nu nasıl paylaşacaklarını görüşmeye başladı. Yenilen devletlerin durumları görüşüldü.
Paris Barış Konferansı’nda Yunanistan ön plana çıkarak İngilizlerin desteğiyle daha önce İtalya'ya vaat edilen Batı Anadolu'nun Yunanlılara verilmesi kararı güçlendi. Doğu Trakya ve İzmir çevresi verildi.
Not: İtalyanlar İngiltere ve Fransa'ya kızarak güney kıyılarımızı tek başına işgal ettiler.
Not: İngiltere ve Fransa Wilson ilkelerinin ortaya çıkardığı etkiyi kırabilmek için Paris Konferansında Manda fikrini ortaya attılar.
İZMİR'İN İŞGALİ 15-MAYIS-1919
SEBEBİ: Paris Konferansı’nda Yunan İşgali’nin İtilaf Devletleri’nce
onaylanması
İngiltere'nin İstanbul'un güneyinde güçlü bir İtalya istememesi
İzmir'in işgalini Mondros Anlaşması’nın 7. Maddesine dayandırmaları
Yorum: İtilaf Devletleri, İzmir'in işgalini haklı göstermek için Türklerin Hıristiyanlara baskı yaptığını ileri sürmüşlerdir.
• 7. Maddeyi gerekçe gösteren Yunanistan, Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalayan devletler arasında yoktu.
SONUÇ: Hasan Tahsin takma adlı, Osman Recep Nevres tarafından ilk kurşun atılmıştır.
• İşgallere yapılan tepki milli şuurun uyanmasını sağlamış ve tepkiyi değer¬ lendiren Mustafa Kemal "İşgallerin haksızlığı" ilkesinden yola çıkarak Kurtuluş Savaşını başlatmada itici güç olarak kullanmıştır.
AMİRAL BRİSTOL RAPORU 12-EKİM -1919
Batı Anadolu'da genişleyen Yunan işgaline karşı başlayan Türk direnişi İtilaf Devletleri’nce heyecan yarattı. Durumu incelemek üzere Amerikalı Amiral Bristol başkanlığında İngiliz, Fransız ve İtalyan temsilcilerinden oluşan bir heyet görevlen dirildi. Rapora göre:
Hıristiyan halkın can güvenliğinin olmadığı bilgisi yanlıştır.
Yapılan katliamların sorumluluğu Yunanlılarındır.
Yunan askerleri geri çekilmeli İtilaf güçleri gelmelidir.
İzmir'de Türk çoğunluğu bulunduğundan bu yerler Yunanlılara verilemez. (Yunanlılar, Hıristiyanların çoğunlukta olduğunu iddia etmişti. )
İŞGALLER KARŞISINDA OSMANLI YÖNETİMİNİN TUTUMU
Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra başlayan işgaller ve özellikle İtilaf Devletleri gemilerinin İstanbul'u baskı altına alması Osmanlı yönetimi üzerinde
karamsar bir hava meydana getirdi. İşbaşına gelen hükümetler bir savunma ve karşı koyma hareketine geçilmesini istemiyordu. Anlaşmazlıkların müzakere yoluyla halledileceğine inanıyorlardı.
Osmanlı yönetimi her şeyden evvel, hilafet ve saltanatın varlığını güvenceye almanın yollarını arıyordu. İtilaf Devletleri, Osmanlı yönetiminden ciddi bir tepki görmeyince, işgal hareketlerini daha geniş bir alana yayma cesaretini buldular. Bu durum, başsız kalmış hissine kapılmış Türk milletini, haklarını kendi gücüyle korumak için harekete geçirdi.
İŞGALLER KARŞISINDA MUSTAFA KEMALİN DURUMA BAKIŞI
Mustafa Kemal, Birinci Dünya Savaşı’nın sona erdiği sırada Suriye Cephesi’nde Yıldırım Orduları Grubu Komutanı olarak görev yapıyordu. Ateşkes anlaşması imzalanınca İstanbul'a döndü. Ülkenin karşı karşıya bulunduğu durumun çok ciddi olmasını bilmesine rağmen karamsar değildi. Türk milletinin esareti kabul etmeyeceğine inanıyor, milletin kendi gücüyle düşmana karşı çıkabileceğini düşünüyordu. Bu sebeple, İstanbul önlerinde demirli duran İtilaf Devletleri’nin filosunu görünce yanındaki yaverine, "Geldikleri gibi giderler! " demişti. Bu sözler onun milletine olan güvenini, inancını ve uzak görüşlülüğünü göstermekteydi. Mustafa Kemal, İstanbul'da bulunduğu süre içerisinde padişah ve hükümet üyeleriyle görüşmeler yaptı. Onlara işgaller karşısında neler yapılması gerektiğini anlattı. Diğer yandan, şimdi müze olan Şişli’deki evinde, başta Ali Fuat Paşa, Kazım Karabekir Paşa, Fevzi Paşa ve İsmet Bey olmak üzere güvendiği arkadaşlarıyla toplantılar yaptı. Bu toplantılarda, girişilecek mücadelenin esasları ele alındı. O sıralarda çeşitli kurtuluş çareleri ortaya atılıyordu.
Bazı kimseler İngiltere'nin himayesini, bazıları ise Amerika'nın mandasını istemeyi uygun görüyorlardı. Onlara göre Osmanlı Devleti, ancak bu yolla ayakta kalabilir ve bütünlüğünü koruyabilirdi. Bunlardan başka bölgesel kurtuluş yollan arayanlar vardı. Milli cemiyetlerin bir kısmı bu anlayışın sonucunda ortaya çıkmıştı.
Türk milletinin, şerefli bir millet olarak yaşamasını temel ilke sayan Mustafa Kemal, hu görüşleri doğru bulmuyordu. Çünkü o günlerde Osmanlı Devleti'nin temelleri çökmüş, ömrü tükenmişti. Osmanlı ülkesi tamamen parçalanmıştı. Ortada bir avuç Türk'ün barındığı bir ata yurdu kalmıştı. Bu durum karşısında sağlam ve gerçek
karar, millet egemenliğine dayanan, kayıtsız, şartsız, bağımsız bir Türk Devleti kurmaktı.
Bu düşüncelere sahip olan Mustafa Kemal, milli mücadelenin, milletin azim ve kararıyla kazanılacağına inanıyordu.
CEMİYETLER
AZINLIKLARIN KURDUĞU CEMİYETLER
MAVRİ- MİRA
RUM PONTUS CEMİYETİ
ETNİKİ ETERYA CEMİYETİ
MİLLİ VARLIĞA DÜŞMAN CEMİYETLER
KUVAYİ_MİLLİYE
Milli Kuvvetler demektir. Düzenli ordu kuruluncaya kadar düşmanı yıpratan, durdurmaya çalışan kuvvetlerdir.
Kurulma sebebi: I. Dünya savaşından sonra ordunun terhis edilmesi ve yurdumuzun işgale uğraması üzerine halkın kurduğu direniş birlikleridir.
Özellikleri: Bazı vatansever subayların yöre halkını teşkilatlandırmalarıyla, başlamıştır. Düzensiz birliklerdir, ihtiyaçları halk tarafından karşılanıyordu.
İlk direniş Güney’de Dörtyol'da ( 19-Aralık-1918) Fransızlara karşı oldu.
İkinci direniş İzmir'in işgalinden sonra Yunanlılara karşı oldu.
Ayaklanmaların bastırılmasında rol oynamıştır.
Düzenli ordu kurulunca sona ermiştir.
NOT: Balıkesir ve Alaşehir kongrelerinde alınan kararlarla Kuva-i Milliye birliklerinin insan ve malzeme bakımından beslenmesine ve ortak bir cephe oluşturulmasına çalışılmıştır.
Ayvalıktan başlayarak Soma, Akhisar Salihli ve Nazilli'nin batısından, geçen bir hat üzerinde Milli bir cephe oluşturulmuştur. Bu cephe BATI CEPHESİDİR.
MUSTAFA KEMALPAŞA'NIN SAMSUN’A ÇIKIŞI 19 MAY1S 1919
SEBEBİ:
Doğu Karadeniz Bölgesinde Pontus Devleti kurmak isteyen Rumların çevreye saldırıya başlamaları, bunun üzerine Türklerin direnişe geçmeleridir.
İngilizler Osmanlı Hükümetini sıkıştırarak güvenliğin sağlanması ve Rumların korunmasını istemişlerdir.
Hükümet bu amaçla Mustafa Kemal'i 9. Ordu müfettişi olarak atadı.
MUSTAFA KEMAL'İN AMACI
Mustafa Kemal Samsun'a çıktığı günlerde memleketin kurtuluşu için şu görüşler hakimdi.
İngiliz mandasını isteyenler,
Amerikan mandasını isteyenler,
Mahalli kurtuluş çaresi arayanlar.
MUSTAFA KEMAL 'İN GÖRÜSÜ
"YA İSTİKLAL, YA ÖLÜM" parolasına göre; " MİLLİ EGEMENLİĞE DAYANAN, KAYITSIZ ŞARTSIZ BİR TÜRK DEVLETİ KURMAK" şeklindeydi.
• Bu düşüncelerle 16-MAYIS- 1919'da İstanbul’dan Bandırma Vapuru ile Samsun'a hareket etti ve 19- MAYIS-1919 Samsun'a çıktı. Bu olay Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı sayılır.
HAVZA BİLDİRİSİ 28 MAYIS 1919
Samsun'da çalışmalara başlayan Mustafa Kemal buradaki olayların Rumların isteklerinden vazgeçmeleri ve taşkınlıklarını terk etmeleri halinde son bulacağını, milletin işgalleri kabul etmediğini bildiren bir raporu İstanbul’a gönderir ve Samsun'da İngiliz faaliyetlerinin yoğunluğu sebebiyle HAVZA'YA geçer. Havza'da askeri ve idari yetkililere bir bildiri yayınlar.
İşgallerin protesto edilmesi ve mitingler yapılması (Amacı; İşgallerin haksızlığı konusunda kamuoyu oluşturmak)
Rumlarla çatışmaya girilmemesini istemiştir.
ÖNEMİ: Milli şuurun uyandırılması yolunda yapılan ilk çağrıdır. NOT: Havza'da yapılan miting çağrısına yurdun her yerinde uyuldu.
İstanbul mitinginde Halide Edip ADIVAR, Sabahat Hanım, Münevver SAİME Hanım, Mehmet Emin YURDAKUL Ateşli konuşmalar yaptılar.
AMASYA GENELGESİ 22 Haziran 1919
Amasya'da Mustafa Kemal, Refet (Bele) Bey, Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Rauf Orbay ile birlikte Amasya Genelgesini yayınladı.
15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa orada bulunmadığından sonradan imzaladı.
BAŞLICA KARARLARI
Vatanın bütünlüğü, milletin istiklali tehlikededir.
İstanbul Hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir. Bu da milleti yok gösteriyor.
NOT: Bu iki madde milli mücadelenin amacını ve gerekçesini belirtmektedir.
3- Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
NOT: Bu maddi milli mücadelenin metodunu belirtmektedir. Üstü kapalı olarak manda fikrine karşı çıkılmıştır. MİLLİ EGEMENLİK kavramının ilk işaretidir.
4- Milletin sesini yüksek sesle cihana duyurmak amacıyla, milli bir kurul oluşturulmalıdır.
NOT: İstanbul ’dan ayrı bir parlamentonun kurulması istenmektedir.
Anadolu'nun her yönden güvenli bir merkezi olan Sivas'ta milli bir kongre toplanacaktır.
Bunun için her ilden güvenilir üç kişi seçilerek gizlice Sivas'a gönderilecektir.
NOT: Bu maddelerin amacı milli mücadele fikrini tabana yaymaktır.
7- Sivas Kongresine katılacak delegelerin seçimini Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri ile belediyeler yapacaktır.
NOT: Halkın güvenini kazanmış ve mitli mücadele yanlısı kişileri toplamaktır.
Doğu illeri adına Erzurum'da bir kongre toplanacaktır.
Askeri birlikler hiç şekilde dağıtılmayacaktır, silahlar teslim edilmeyecekti.
AMASYA GENELGESİ'NİN ÖNEMİ
Amasya Genelgesi; Milli Mücadelenin amacını, gerekçesini ve metodunu belirten ilk belgedir. Milli Egemenlik ilkesi ortaya çıkmıştır, milleti vatanın kurtuluşu için mücadeleye çağırmaktadır,
MUSTAFA KEMAL'İN GÖREVDEN ALINMASI
Mustafa Kemal'in çalışmaları başta İngilizleri rahatsız etti İngilizler hükümete Mustafa Kemal'in İstanbul'a çağrılması yolunda baskı yaptılar.
Hükümet 7/8 TEMMUZ-1919'da Mustafa Kemal'i görevden aldığını bildirdi. Mustafa Kemal askerlikten istifa ettiğini ve milletin bir ferdi gibi çalışacağını ifade etti.
Kazım Karabekir Paşa Mustafa Kemal'in emrinde olduğunu bildirdi.
NOT: Kazım Karabekir Paşa'nın bu hareketi Mustafa Kemal'in önder olarak kabul edildiğinin bir örneğidir.
• Mustafa Kemal'in askerlikten istifası ve Türk Milleti ile birlikte mücadeleye devam etmesi, Türk Milletine olan güvenini göstermektedir.
ATATÜRK İLKELERİ VE İNKİLAP TARİHİ - III
ERZURUM KONGRESİ 23 TEMMUZ-5 AĞUSTOS 1919
Toplanma Sebebi:
Ermenilerin faaliyetlerine ve saldırılarına karşı Doğu Anadolu'nun geleceğini belirlemek amacıyla Erzurum Kongresi toplandı.
Erzurum Kongresi Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti birlikte toplamıştır.
Başlıca Kararları
a) Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür. Parçalanamaz.
Not: (İlk defa Milli sınırlardan bahsedilmektedir. Bu yönü ile Misak-ı Milli belgesine temel olmuştur. )
b) İstanbul Hükümeti işgaller karşısında yetersiz kalırsa millet top yekun kendini
koruyacaktır.
Not: ( Türk Milleti her türlü işgali kabul edemez. )
c) Vatanın ve istiklalin korunmasına İstanbul Hükümetinin gücü yetmezse, bunu gerçekleştirmek için Anadolu'da geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümetin üyelerini milli bir kongre seçecektir.
Not: ( Yeni bir hükümet ve devlet kurulacağının işaretidir. )
Kuva-i Milliye’yi etken, Milli iradeyi hakim kılmak esastır. Not: (Milli Egemenliğe ve Cumhuriyete gidileceği işaret ediliyor. )
Manda ve himaye kabul edilemez.
f) Hıristiyan azınlıklara siyasi ve sosyal dengemizi ve hakimiyetimizi bozacak ayrıcalıklar verilemez.
Not: (Azınlıkların devlet kurma ve Anadolu ’yu parçalama girişimlerine karşı çıkıyordu. )
g) Milli Meclis derhal toplanmalı ve hükümet işleri meclisin denetiminde yürütülmelidir.
Not: ( Meclisi Mebusanın çalışmaya başlaması istenmiştir. )
h) Milletimiz insani ve çağdaş amaçları yüceltir. Sanayi ve ekonomik ihtiyaçların gereğini kabul eder.
Not: (Bu maddede Türk Milletinin yeniliklere açık olduğu vurgulanıyor. )
ÖNEMİ
Erzurum Kongresi bölgesel nitelikli olmasına rağmen vatanın bütünlüğünü esas olması yönüyle milli bir kongre olmuştur.
Mustafa Kemal'in başkan seçilmesi onun milletçe önder olarak kabul edildiğini gösterir. 9 Kişilik Temsil Heyeti seçilir ve göreve başlar.
SİVAS KONGRESİ 4-11 EYLÜL -1919
Sivas Kongresinde Erzurum Kongresi kararları kabul edilmiştir.
Manda fikri kesinlikle reddedilmiştir.
Anadolu ve Rumeli'de faaliyet gösteren bütün direniş cemiyetleri Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adıyla birleştirildi.
Mebusan Meclisinin derhal toplanması çağrısında bulunuldu.
Temsil Kurulu 15 kişiden oluşmuş, Mustafa Kemal başkan seçilmiştir.
Temsil Kurulu bütün yurdu temsil etmeye başladı. (Temsil Heyetinin görevi TBMM açılınca sona erdi. )
Sivas Kongresi'nden sonra Damat Ferit istifa etmek zorunda kaldı. Yerine Ali Rıza Paşa Hükümeti kuruldu.
NOT: Mustafa Kemal'in Meclisi Mebusan'ı toplantıya çağırmasının amacı Meclisin İşgal altında çalışamayacağının görülmesiydi.
AMASYA GÖRÜŞMELERİ 20-22-EKİM-1919
İstanbul'daki hükümet değişikliği, milli hareketin zaferidir,
Ali Rıza Paşa, Bahriye Nazırı Salih Paşayı Anadolu'ya göndererek Mustafa Kemal ile anlaşmaya çalıştı.
Amasya görüşmeleri sonunda;
İstanbul Hükümeti Sivas Kongresi kararlarım kabul edecek.
Mebusan Meclisi kısa zamanda toplanacak.
İstanbul Hükümeti Temsil Kurulunun izni olmadan antlaşma imzalamayacak Temsil Kurulunun uygun göreceği kişiler gönderilecek.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin hukuki varlığı tanınacak.
Azınlıklara ayrıcalık verilemez.
f) Vatanın bütünlüğünün korunması, mandanın kabul edilmemesi kararı alındı.
Salih Paşa bu kararları hükümete kabul ettireceğini aksi taktirde istila edeceğini belirtti. Meclisi Mebusan'ın toplanması hariç diğer kararlan kabul ettiremedi ve istifa etmedi.
ÖNEMİ
Amasya Görüşmeleri, Temsil Kurulunun İstanbul Hükümeti tarafından hukuki olarak tanındığını göstermektedir.
TEMSİL KURULUNUN ANKARA'YA GELİŞİ 27-ARAL1K-1919
Mustafa Kemal, kurtuluş mücadelesini yönetebileceği, Meclisi Mebusan çalışmalarını yakından izlemek, Batı Cephesine yakın bir merkez bulmak için Ankara uygun görüldü.
Ankara’nın konumu bakımından Anadolu'nun en uygun yerinde olması
Demiryolunun Ankara'ya kadar gelmesi
Muharebe alanlarına yakınlığı Haberleşme imkanlarının uygunluğu sebebiyle Temsil Kurulu 27-Aralık -1919 tarihinde Ankara'ya geldi.
NOT: Temsil Kurulunun Ankara'ya gelmesi ile Ankara, hem Milli Mücadelenin hem de Cumhuriyetin merkezi oldu.
SON OSMANLİ MEBUSAN MECLİSİNİN TOPLANMASI 12 OCAK 1920
• Mebusun Meclisinin toplanması için seçimler yapıldı. Çoğunlukla Müdafaa-i Hukuk taraftarları kazandı.
İngilizler Meclisin savaş kararı alamayacağını düşündüğünden seçimlere müdahale etmediler.
Mustafa Kemal İstanbul'un işgal altında bulunması ve zararlı cemiyetlerin faaliyetleri sebebiyle Meclisin İstanbul'da toplanmasını istemedi. Mustafa Kemal millet vekilleriyle görüşerek, ayrıca beyanname yayınlayarak,
Meclise katılacak milletvekillerine;
a) Mecliste Müdafaa-i Hukuk adıyla bir grup kurmalarını istedi.
( Meclis çalışmalarına ağırlık koymak)
c) Kendisini meclis başkanı seçmelerini istedi.
( Mecliste alınacak kararları yönlendirebilecekti. )
Fakat Mustafa Kemal'in bu istekleri gerçekleşmedi. Müdafaa-i Hukuk grubu yerine ise; Felah-ı Vatan grubu kuruldu.
MİSAK-I MİLLİ 28 OCAK 1920
• Mebusan Meclisi 12- Ocak - 1920'de toplandı. 28- Ocak-1920 'de ise; MİSAK-İ MİLLİ BELGESİ kabul edildi.
KARARLARI
1- Türklerin oturduğu yerler, hiç bir şekilde ayrılık kabul etmez bir bütündür. Arapların oturduğu ve İtilaf Devletleri’nin işgal ettiği yerlerin geleceği, halkın oyları ile belirlenecektir.
( Türk Devleti'nin sınırları çizilmektedir. )
2- Daha önce halkının serbest oyu ile Anavatana katılan Kars, Ardahan ve Batum 'da gerekirse yeniden halk oylaması yapılmalıdır.
(Kars, Ardahan ve Batum ( Evliye-i Selase) daha önce Brest Litows Antlaşması ile ülkemize katılmıştı. )
3- Batı Trakya'nın durumunun belirlenmesi için halk oylaması yapılmalıdır.
4- Boğazlar her türlü tehlikeden uzak tutulmalıdır. Böylece ticaret gemilerinin serbest geçişi mümkün olabilir.
( Boğazların işgaline karşı çıkılmaktadır. )
5- Azınlıkların hakları, çevre ülkelerdeki Müslümanlara tanınan haklar oranında güvenlik altına alınacaktır.
6- Her türlü ekonomik ve hukuki haklarımızı kısıtlayan yaptırımlar kaldırılacaktır.
(Kapitülasyonların kaldırılması ilk defa net olarak istenmektedir. )
SONUÇ
Misak-ı Milli yapılacak barışın hangi şartlara bağlı olacağını vurgulamaktadır. Yeni Türk Devletinin sınırlarını çizmiş ve dış politikayı belirlemiştir.
( İlk tanıyan ülke Sovyet Rusya'dır. ( Moskova Ant. )
İSTANBUL'UN RESMEN İŞGALİ 16-MART-1920
Misak-ı Milli Kararları İngilizleri çok kızdırdı. Hükümete baskı yapıtılar.
Meclisi Mebusan’ı susturmak için İstanbul'u resmen işgal ettiler. Meclisi Mebusan dağıtıldı. Milletvekillerinden bazıları Malta'ya sürüldü. Kaçabilenler Ankara'ya geldi.
Böylece TBMM'nin açılması kolaylaşmıştır.
İstanbul’un işgalinden sonra Temsil Heyeti İstanbul Hükümetini yok saymıştır.
Mustafa Kemal İstanbul'un işgalinden sonra Milli Mücadeleyi padişah adına da yürüttüğünü söyleme imkanı bulmuştur.
...................TBMM'NİN AÇILMASI 23-NİSAN-1920........................ EKLEME TARİHİ:15/12/2011
Osmanlı Parlamentosu dağıtılınca 23- Nisan-1920'de TBMM açıldı. Egemenliği Millete veren meclis açılmış oldu.
20-OCAK-1921 ANAYASASI
Egemenliğin Millete ait olduğunu ilk defa açıkça ortaya koyar. Kuvvetler Birliği esasına dayanır. ( Yasama, Yürütme ve Yargı)
Hükümet TBMM Hükümeti adını alır.
I. TBMM'NİN YAPTIĞI İSLER1 - Milli Egemenlik ilkesini açık bir şekilde başlattı.
2-Yeni Türk Devleti'nin temelini attı.
3-İç Ayaklanmaları bastırdı. Hıyaneti Vataniye Kanununu kabul etti. İstiklal Mahkemelerini kurdu.
4-İnönü, Kütahya, Eskişehir, Sakarya muharebelerini ve Büyük Taarruzu yaptı.
5-İstiklal Marşını kabul etti. (12-Mart-1921)
6-Yeni Türk Devleti'nin ilk anayasasını kabul etti.
7-Düzenli Orduyu kurdu.
8-Sevr Antlaşmasını imza edenleri vatan haini ilan etti.
9-Saltanatı kaldırdı.
10-Türk Milleti adına antlaşmalar yaptı.
11-Lozan Görüşmelerine ara verilince II. Meclise görevi bıraktı,
( Seçimle yenilendi. 11-Ağustos- İ923'de II. Meclis göreve geldi.
TBMM HÜKÜMETİ İLE İSTANBUL HÜKÜMETİNİN MÜCADELESİ SEBEPLERİ
1-Meclisin otoritesini yok etmek için İstanbul Hükümetinin kışkırtmaları
2-Kuva-i Milliyenin disiplinsiz hareketleri
3-İngilizlerin kışkırtmaları
4-Azınlıkların ayaklanmaları
5-Halkın savaştan yıpranmış olması, askere almalarda problemler oluşu Ayaklanmaları dört grupta toplayabiliriz.
A) Doğrudan doğruya İstanbul Hükümetince yürütülen ayaklanmalar
• İngilizler İstanbul ve Marmara'yı ellerindi bulundurmak amacıyla tampon bölge oluşturmak için İstanbul Hükümetini kullanmışlardır.
Anzavur Ayaklanması
Kuva-i İnzibatiye ( Halifelik Ordusu )
B) İstanbul Hükümetinin ve İşgal güçlerinin kışkırtmaları sonucu çıkan ayaklanmalar
1-Bolu, Düzce, Hendek ve Adapazarı Ayaklanmaları
2-Yozgat Ayaklanması
3-Afyon Ayaklanması
4-Konya ayaklanması
5-Milli Aşireti Ayaklanması
6-Diğer Ayaklanmalar (Ali Batı, Şeyh Eşref, Koçkiri, Cemil Çeto )
C) Azınlıkların Çıkardıkları Ayaklanmalar
a) Pontus Ayaklanması b) Ermeni Ayaklanması
c) Kuva-i Milliye taraftarı olup sonradan ayaklananlar
d)Demirci Mehmet Efe
e) Çerkez Ethem ayaklananlarıdır. ( Düzenli orduya girmemek için )
TBMM NİN ALDIĞI TEDBİRLER
1 - İstanbul ile her türlü haberleşme kesildi. 2- Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı. ( 29-Nisan-1920 ) NOT: Hıyanet-i Vataniye Kanunu ile;
İsyanları bastırmak
TBMM 'in otoritesini sağlamak
Askere alma işlemlerinin kolaylaştırılması düşünüldü.
İstiklal Mahkemeleri Kuruldu. ( Üyeleri TBMM'den seçildi. 11-Eylül-1920)
İstanbul Hükümetinin yaptığı her türlü işlem yok sayıldı.
Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi Milli Mücadeleyi öven fetvalar yayınladı.
SEVR ANTLAŞMASI 10 AĞUSTOS 1920
Dünya Savaşından sonra yenilen devletlerle antlaşmalar yapılmış, fakat Osmanlı Devleti ile ateşkes antlaşmasından başka bir antlaşma yapılmamıştı.
KARARLARI
Osmanlı toprakları İstanbul ve Anadolu'nun küçük bir bolümü olarak sınırlanıyordu.
Boğazlar her türlü geçişe serbest olacak ve uluslararası bir komisyon yönetecek İzmir ve Doğu Trakya Yunanlılara verilecek Doğu Anadolu'da Ermenistan ve Kürdistan kurulacak.
Konya, Antalya ve arka tarafları İtalyanlara, Çukurova Fransızlara verilecek. Arap ülkeleri İngiliz ve Fransızlarca bölüşülecek. Kapitülasyonlar bütün aşırılığı ile devam edecek. Osmanlı ordusu 50700 kişi ile sınırlandırılıyordu.
NOT:
Türk ülkesi kesinlikle parçalanıyordu.
Osmanlı Devleti fiilen sona eriyordu.
SEVR ANTLAŞMASINA TEPKİLER
Sevr Antlaşması Kanun-i Esasiye uygun değildi. Çünkü Parlamentonun onaylaması gerekiyordu. Parlamento ise dağıtılmıştı.
TBMM Antlaşmayı imzalayanları vatan haini ilan etti ve Antlaşmayı tanımadığını ifade etmiştir.
DÜZENLİ ORDUNUN KURULMASI
Kuva-i Milliye birliklerinin Yunan ilerleyişini durduramayışı ve halktan zorla malzeme almaları, yeni devletin yeni ve düzenli bir orduya sahip olma gerekliliği sebebiyle düzenli ordu kuruldu.
Bu sebeple Kuva-i Milliye birliklerinin Milli Savunma Bakanlığı emrine verilmesi için düzenleme yapıldı.
İsmet İnönü Batı Cephesi Komutanlığına, Refet Bele ise Güney Cephesi komutanlığına atandı.
NOT: Mustafa Kemal Paşa; " Para vardır veya yoktur. Ama ordu mutlaka olacaktır" demiştir.
KURTULUŞ SAVAŞINDA ERMENİLERLE SAVAŞ VE GÜMRÜ ANTLAŞMASI 3 ARALIK 1920
Brest-Litovsk Antlaşmasından sonra, Türk Ordusu Kafkasların önemli bir bölümünü ele geçirmişti.
Savaş kaybedilip ordumuz Anadolu'ya çekilince ortaya çıkan boşluğu Ermenistan ve Gürcistan doldurdu.
TBMM'si 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir'i tam yetki ile Doğu Cephesi Komutanlığına atadı. Böylece yeni devletin ilk cephesi kuruldu.
Ermeniler yenilince barış istediler.
3- Aralık- 1920 tarihinde imzalanan Gümrü Antlaşmasına göre; Ermeniler işgal ettikleri yerleri boşalttılar. Ermeniler çekilince Gürcistan 'da elinde bulundurduğu Artvin, Ardahan ve Batum'u boşalttılar.
SONUÇ: Gümrü Antlaşması TBMM 'nin uluslararası alanda kazandığı ilk başarı ve imzaladığı ilk siyasal antlaşmadır.
Not: Ermenistan Sovyet Rusya tarafından işgal edildi. Daha sonra Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı. 16-Mart-1921
GÜNEY CEPHESİ ÇARPIŞMALARI
Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra bu bölgeye İngilizler girmiş daha sonra Fransızlara bırakılmıştı.
Bölgede yoğun çarpışmalar oldu.
Düşmana karşı üstün direniş gösteren Antep'e "Gazi, " Maraş'a "Kahraman", Urfa'ya "Şanlı" unvanları TBMM'si tarafından sonradan verildi.
Sakarya zaferinden sonra Fransızlarla yapılan 20- Ekim- 1921 Ankara Antlaşması ile Fransızlar Hatay hariç güney illerimizi boşalttılar.
BATI CEPHESİ MUHAREBELERİ VE SONUÇLARI I. İNÖNÜ MUHAREBESİ 6-10 OCAK 1921
Sebepleri: Daha önce Bursa'yı ele geçiren Yunanlılar Eskişehir'i alarak Ankara'ya ulaşmak istiyorlardı. Çerkez Ethem ayaklanmasını fırsat bildiler.
Sonuçları: Bu zaferle TBMM'ne duyulan güven arttı. Londra Konferansı toplandı. Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı.
• İsmet Bey Generalliğe yükseldi.
LONDRA KONFERANSI 23 ŞUBAT - 12 MART 1921
İnönü Zaferi işgalci devletler arasındaki anlaşmazlığı iyice su yüzüne çıkardı. İtalyanların ve Fransızların baskısı ile İngilizler ve Yunanlılar Londra Konferansını toplamaya karar verdiler.
İşgalci devletlere göre işgal bir maceraya dönüşmüştü.
İstanbul Hükümeti ile birlikte Ankara Hükümeti de temsil edildi.
Sadrazam Tevfik Pasa " Söz milletimin asıl temsilcilerine aittir. Bundan dolayı Anadolu Kuruluna söz verilmelidir " dedi.
Osmanlı Sadrazamı yeni devletin Anadolu'da kurulduğunu kabul ediyordu.
Sonuç: İtilaf Devletleri TBMM Hükümetini resmen tanımış oldu.
MOSKOVA ANTLAŞMASI 16 MART 1921
Doğu sınırımız güven altına alındı.
Sovyet Rusya Yeni Türk Devletini tanıdı.
Misak-ı Milliyi kabul etti.
Birinin tanımadığı antlaşmayı diğeri tanımayacaktı.
Not: ilk defa Misak-ı Milli büyük bir devlet tarafından kabul edilmiş oldu.
ERZURUM KONGRESİ 23 TEMMUZ-5 AĞUSTOS 1919
Toplanma Sebebi:
Ermenilerin faaliyetlerine ve saldırılarına karşı Doğu Anadolu'nun geleceğini belirlemek amacıyla Erzurum Kongresi toplandı.
Erzurum Kongresi Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyeti birlikte toplamıştır.
Başlıca Kararları
a) Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür. Parçalanamaz.
Not: (İlk defa Milli sınırlardan bahsedilmektedir. Bu yönü ile Misak-ı Milli belgesine temel olmuştur. )
b) İstanbul Hükümeti işgaller karşısında yetersiz kalırsa millet top yekun kendini
koruyacaktır.
Not: ( Türk Milleti her türlü işgali kabul edemez. )
c) Vatanın ve istiklalin korunmasına İstanbul Hükümetinin gücü yetmezse, bunu gerçekleştirmek için Anadolu'da geçici bir hükümet kurulacaktır. Bu hükümetin üyelerini milli bir kongre seçecektir.
Not: ( Yeni bir hükümet ve devlet kurulacağının işaretidir. )
Kuva-i Milliye’yi etken, Milli iradeyi hakim kılmak esastır. Not: (Milli Egemenliğe ve Cumhuriyete gidileceği işaret ediliyor. )
Manda ve himaye kabul edilemez.
f) Hıristiyan azınlıklara siyasi ve sosyal dengemizi ve hakimiyetimizi bozacak ayrıcalıklar verilemez.
Not: (Azınlıkların devlet kurma ve Anadolu ’yu parçalama girişimlerine karşı çıkıyordu. )
g) Milli Meclis derhal toplanmalı ve hükümet işleri meclisin denetiminde yürütülmelidir.
Not: ( Meclisi Mebusanın çalışmaya başlaması istenmiştir. )
h) Milletimiz insani ve çağdaş amaçları yüceltir. Sanayi ve ekonomik ihtiyaçların gereğini kabul eder.
Not: (Bu maddede Türk Milletinin yeniliklere açık olduğu vurgulanıyor. )
ÖNEMİ
Erzurum Kongresi bölgesel nitelikli olmasına rağmen vatanın bütünlüğünü esas olması yönüyle milli bir kongre olmuştur.
Mustafa Kemal'in başkan seçilmesi onun milletçe önder olarak kabul edildiğini gösterir. 9 Kişilik Temsil Heyeti seçilir ve göreve başlar.
SİVAS KONGRESİ 4-11 EYLÜL -1919
Sivas Kongresinde Erzurum Kongresi kararları kabul edilmiştir.
Manda fikri kesinlikle reddedilmiştir.
Anadolu ve Rumeli'de faaliyet gösteren bütün direniş cemiyetleri Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adıyla birleştirildi.
Mebusan Meclisinin derhal toplanması çağrısında bulunuldu.
Temsil Kurulu 15 kişiden oluşmuş, Mustafa Kemal başkan seçilmiştir.
Temsil Kurulu bütün yurdu temsil etmeye başladı. (Temsil Heyetinin görevi TBMM açılınca sona erdi. )
Sivas Kongresi'nden sonra Damat Ferit istifa etmek zorunda kaldı. Yerine Ali Rıza Paşa Hükümeti kuruldu.
NOT: Mustafa Kemal'in Meclisi Mebusan'ı toplantıya çağırmasının amacı Meclisin İşgal altında çalışamayacağının görülmesiydi.
AMASYA GÖRÜŞMELERİ 20-22-EKİM-1919
İstanbul'daki hükümet değişikliği, milli hareketin zaferidir,
Ali Rıza Paşa, Bahriye Nazırı Salih Paşayı Anadolu'ya göndererek Mustafa Kemal ile anlaşmaya çalıştı.
Amasya görüşmeleri sonunda;
İstanbul Hükümeti Sivas Kongresi kararlarım kabul edecek.
Mebusan Meclisi kısa zamanda toplanacak.
İstanbul Hükümeti Temsil Kurulunun izni olmadan antlaşma imzalamayacak Temsil Kurulunun uygun göreceği kişiler gönderilecek.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin hukuki varlığı tanınacak.
Azınlıklara ayrıcalık verilemez.
f) Vatanın bütünlüğünün korunması, mandanın kabul edilmemesi kararı alındı.
Salih Paşa bu kararları hükümete kabul ettireceğini aksi taktirde istila edeceğini belirtti. Meclisi Mebusan'ın toplanması hariç diğer kararlan kabul ettiremedi ve istifa etmedi.
ÖNEMİ
Amasya Görüşmeleri, Temsil Kurulunun İstanbul Hükümeti tarafından hukuki olarak tanındığını göstermektedir.
TEMSİL KURULUNUN ANKARA'YA GELİŞİ 27-ARAL1K-1919
Mustafa Kemal, kurtuluş mücadelesini yönetebileceği, Meclisi Mebusan çalışmalarını yakından izlemek, Batı Cephesine yakın bir merkez bulmak için Ankara uygun görüldü.
Ankara’nın konumu bakımından Anadolu'nun en uygun yerinde olması
Demiryolunun Ankara'ya kadar gelmesi
Muharebe alanlarına yakınlığı Haberleşme imkanlarının uygunluğu sebebiyle Temsil Kurulu 27-Aralık -1919 tarihinde Ankara'ya geldi.
NOT: Temsil Kurulunun Ankara'ya gelmesi ile Ankara, hem Milli Mücadelenin hem de Cumhuriyetin merkezi oldu.
SON OSMANLİ MEBUSAN MECLİSİNİN TOPLANMASI 12 OCAK 1920
• Mebusun Meclisinin toplanması için seçimler yapıldı. Çoğunlukla Müdafaa-i Hukuk taraftarları kazandı.
İngilizler Meclisin savaş kararı alamayacağını düşündüğünden seçimlere müdahale etmediler.
Mustafa Kemal İstanbul'un işgal altında bulunması ve zararlı cemiyetlerin faaliyetleri sebebiyle Meclisin İstanbul'da toplanmasını istemedi. Mustafa Kemal millet vekilleriyle görüşerek, ayrıca beyanname yayınlayarak,
Meclise katılacak milletvekillerine;
a) Mecliste Müdafaa-i Hukuk adıyla bir grup kurmalarını istedi.
( Meclis çalışmalarına ağırlık koymak)
c) Kendisini meclis başkanı seçmelerini istedi.
( Mecliste alınacak kararları yönlendirebilecekti. )
Fakat Mustafa Kemal'in bu istekleri gerçekleşmedi. Müdafaa-i Hukuk grubu yerine ise; Felah-ı Vatan grubu kuruldu.
MİSAK-I MİLLİ 28 OCAK 1920
• Mebusan Meclisi 12- Ocak - 1920'de toplandı. 28- Ocak-1920 'de ise; MİSAK-İ MİLLİ BELGESİ kabul edildi.
KARARLARI
1- Türklerin oturduğu yerler, hiç bir şekilde ayrılık kabul etmez bir bütündür. Arapların oturduğu ve İtilaf Devletleri’nin işgal ettiği yerlerin geleceği, halkın oyları ile belirlenecektir.
( Türk Devleti'nin sınırları çizilmektedir. )
2- Daha önce halkının serbest oyu ile Anavatana katılan Kars, Ardahan ve Batum 'da gerekirse yeniden halk oylaması yapılmalıdır.
(Kars, Ardahan ve Batum ( Evliye-i Selase) daha önce Brest Litows Antlaşması ile ülkemize katılmıştı. )
3- Batı Trakya'nın durumunun belirlenmesi için halk oylaması yapılmalıdır.
4- Boğazlar her türlü tehlikeden uzak tutulmalıdır. Böylece ticaret gemilerinin serbest geçişi mümkün olabilir.
( Boğazların işgaline karşı çıkılmaktadır. )
5- Azınlıkların hakları, çevre ülkelerdeki Müslümanlara tanınan haklar oranında güvenlik altına alınacaktır.
6- Her türlü ekonomik ve hukuki haklarımızı kısıtlayan yaptırımlar kaldırılacaktır.
(Kapitülasyonların kaldırılması ilk defa net olarak istenmektedir. )
SONUÇ
Misak-ı Milli yapılacak barışın hangi şartlara bağlı olacağını vurgulamaktadır. Yeni Türk Devletinin sınırlarını çizmiş ve dış politikayı belirlemiştir.
( İlk tanıyan ülke Sovyet Rusya'dır. ( Moskova Ant. )
İSTANBUL'UN RESMEN İŞGALİ 16-MART-1920
Misak-ı Milli Kararları İngilizleri çok kızdırdı. Hükümete baskı yapıtılar.
Meclisi Mebusan’ı susturmak için İstanbul'u resmen işgal ettiler. Meclisi Mebusan dağıtıldı. Milletvekillerinden bazıları Malta'ya sürüldü. Kaçabilenler Ankara'ya geldi.
Böylece TBMM'nin açılması kolaylaşmıştır.
İstanbul’un işgalinden sonra Temsil Heyeti İstanbul Hükümetini yok saymıştır.
Mustafa Kemal İstanbul'un işgalinden sonra Milli Mücadeleyi padişah adına da yürüttüğünü söyleme imkanı bulmuştur.
...................TBMM'NİN AÇILMASI 23-NİSAN-1920........................ EKLEME TARİHİ:15/12/2011
Osmanlı Parlamentosu dağıtılınca 23- Nisan-1920'de TBMM açıldı. Egemenliği Millete veren meclis açılmış oldu.
20-OCAK-1921 ANAYASASI
Egemenliğin Millete ait olduğunu ilk defa açıkça ortaya koyar. Kuvvetler Birliği esasına dayanır. ( Yasama, Yürütme ve Yargı)
Hükümet TBMM Hükümeti adını alır.
I. TBMM'NİN YAPTIĞI İSLER1 - Milli Egemenlik ilkesini açık bir şekilde başlattı.
2-Yeni Türk Devleti'nin temelini attı.
3-İç Ayaklanmaları bastırdı. Hıyaneti Vataniye Kanununu kabul etti. İstiklal Mahkemelerini kurdu.
4-İnönü, Kütahya, Eskişehir, Sakarya muharebelerini ve Büyük Taarruzu yaptı.
5-İstiklal Marşını kabul etti. (12-Mart-1921)
6-Yeni Türk Devleti'nin ilk anayasasını kabul etti.
7-Düzenli Orduyu kurdu.
8-Sevr Antlaşmasını imza edenleri vatan haini ilan etti.
9-Saltanatı kaldırdı.
10-Türk Milleti adına antlaşmalar yaptı.
11-Lozan Görüşmelerine ara verilince II. Meclise görevi bıraktı,
( Seçimle yenilendi. 11-Ağustos- İ923'de II. Meclis göreve geldi.
TBMM HÜKÜMETİ İLE İSTANBUL HÜKÜMETİNİN MÜCADELESİ SEBEPLERİ
1-Meclisin otoritesini yok etmek için İstanbul Hükümetinin kışkırtmaları
2-Kuva-i Milliyenin disiplinsiz hareketleri
3-İngilizlerin kışkırtmaları
4-Azınlıkların ayaklanmaları
5-Halkın savaştan yıpranmış olması, askere almalarda problemler oluşu Ayaklanmaları dört grupta toplayabiliriz.
A) Doğrudan doğruya İstanbul Hükümetince yürütülen ayaklanmalar
• İngilizler İstanbul ve Marmara'yı ellerindi bulundurmak amacıyla tampon bölge oluşturmak için İstanbul Hükümetini kullanmışlardır.
Anzavur Ayaklanması
Kuva-i İnzibatiye ( Halifelik Ordusu )
B) İstanbul Hükümetinin ve İşgal güçlerinin kışkırtmaları sonucu çıkan ayaklanmalar
1-Bolu, Düzce, Hendek ve Adapazarı Ayaklanmaları
2-Yozgat Ayaklanması
3-Afyon Ayaklanması
4-Konya ayaklanması
5-Milli Aşireti Ayaklanması
6-Diğer Ayaklanmalar (Ali Batı, Şeyh Eşref, Koçkiri, Cemil Çeto )
C) Azınlıkların Çıkardıkları Ayaklanmalar
a) Pontus Ayaklanması b) Ermeni Ayaklanması
c) Kuva-i Milliye taraftarı olup sonradan ayaklananlar
d)Demirci Mehmet Efe
e) Çerkez Ethem ayaklananlarıdır. ( Düzenli orduya girmemek için )
TBMM NİN ALDIĞI TEDBİRLER
1 - İstanbul ile her türlü haberleşme kesildi. 2- Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı. ( 29-Nisan-1920 ) NOT: Hıyanet-i Vataniye Kanunu ile;
İsyanları bastırmak
TBMM 'in otoritesini sağlamak
Askere alma işlemlerinin kolaylaştırılması düşünüldü.
İstiklal Mahkemeleri Kuruldu. ( Üyeleri TBMM'den seçildi. 11-Eylül-1920)
İstanbul Hükümetinin yaptığı her türlü işlem yok sayıldı.
Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi Milli Mücadeleyi öven fetvalar yayınladı.
SEVR ANTLAŞMASI 10 AĞUSTOS 1920
Dünya Savaşından sonra yenilen devletlerle antlaşmalar yapılmış, fakat Osmanlı Devleti ile ateşkes antlaşmasından başka bir antlaşma yapılmamıştı.
KARARLARI
Osmanlı toprakları İstanbul ve Anadolu'nun küçük bir bolümü olarak sınırlanıyordu.
Boğazlar her türlü geçişe serbest olacak ve uluslararası bir komisyon yönetecek İzmir ve Doğu Trakya Yunanlılara verilecek Doğu Anadolu'da Ermenistan ve Kürdistan kurulacak.
Konya, Antalya ve arka tarafları İtalyanlara, Çukurova Fransızlara verilecek. Arap ülkeleri İngiliz ve Fransızlarca bölüşülecek. Kapitülasyonlar bütün aşırılığı ile devam edecek. Osmanlı ordusu 50700 kişi ile sınırlandırılıyordu.
NOT:
Türk ülkesi kesinlikle parçalanıyordu.
Osmanlı Devleti fiilen sona eriyordu.
SEVR ANTLAŞMASINA TEPKİLER
Sevr Antlaşması Kanun-i Esasiye uygun değildi. Çünkü Parlamentonun onaylaması gerekiyordu. Parlamento ise dağıtılmıştı.
TBMM Antlaşmayı imzalayanları vatan haini ilan etti ve Antlaşmayı tanımadığını ifade etmiştir.
DÜZENLİ ORDUNUN KURULMASI
Kuva-i Milliye birliklerinin Yunan ilerleyişini durduramayışı ve halktan zorla malzeme almaları, yeni devletin yeni ve düzenli bir orduya sahip olma gerekliliği sebebiyle düzenli ordu kuruldu.
Bu sebeple Kuva-i Milliye birliklerinin Milli Savunma Bakanlığı emrine verilmesi için düzenleme yapıldı.
İsmet İnönü Batı Cephesi Komutanlığına, Refet Bele ise Güney Cephesi komutanlığına atandı.
NOT: Mustafa Kemal Paşa; " Para vardır veya yoktur. Ama ordu mutlaka olacaktır" demiştir.
KURTULUŞ SAVAŞINDA ERMENİLERLE SAVAŞ VE GÜMRÜ ANTLAŞMASI 3 ARALIK 1920
Brest-Litovsk Antlaşmasından sonra, Türk Ordusu Kafkasların önemli bir bölümünü ele geçirmişti.
Savaş kaybedilip ordumuz Anadolu'ya çekilince ortaya çıkan boşluğu Ermenistan ve Gürcistan doldurdu.
TBMM'si 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir'i tam yetki ile Doğu Cephesi Komutanlığına atadı. Böylece yeni devletin ilk cephesi kuruldu.
Ermeniler yenilince barış istediler.
3- Aralık- 1920 tarihinde imzalanan Gümrü Antlaşmasına göre; Ermeniler işgal ettikleri yerleri boşalttılar. Ermeniler çekilince Gürcistan 'da elinde bulundurduğu Artvin, Ardahan ve Batum'u boşalttılar.
SONUÇ: Gümrü Antlaşması TBMM 'nin uluslararası alanda kazandığı ilk başarı ve imzaladığı ilk siyasal antlaşmadır.
Not: Ermenistan Sovyet Rusya tarafından işgal edildi. Daha sonra Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı. 16-Mart-1921
GÜNEY CEPHESİ ÇARPIŞMALARI
Mondros Ateşkes Antlaşmasından sonra bu bölgeye İngilizler girmiş daha sonra Fransızlara bırakılmıştı.
Bölgede yoğun çarpışmalar oldu.
Düşmana karşı üstün direniş gösteren Antep'e "Gazi, " Maraş'a "Kahraman", Urfa'ya "Şanlı" unvanları TBMM'si tarafından sonradan verildi.
Sakarya zaferinden sonra Fransızlarla yapılan 20- Ekim- 1921 Ankara Antlaşması ile Fransızlar Hatay hariç güney illerimizi boşalttılar.
BATI CEPHESİ MUHAREBELERİ VE SONUÇLARI I. İNÖNÜ MUHAREBESİ 6-10 OCAK 1921
Sebepleri: Daha önce Bursa'yı ele geçiren Yunanlılar Eskişehir'i alarak Ankara'ya ulaşmak istiyorlardı. Çerkez Ethem ayaklanmasını fırsat bildiler.
Sonuçları: Bu zaferle TBMM'ne duyulan güven arttı. Londra Konferansı toplandı. Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı.
• İsmet Bey Generalliğe yükseldi.
LONDRA KONFERANSI 23 ŞUBAT - 12 MART 1921
İnönü Zaferi işgalci devletler arasındaki anlaşmazlığı iyice su yüzüne çıkardı. İtalyanların ve Fransızların baskısı ile İngilizler ve Yunanlılar Londra Konferansını toplamaya karar verdiler.
İşgalci devletlere göre işgal bir maceraya dönüşmüştü.
İstanbul Hükümeti ile birlikte Ankara Hükümeti de temsil edildi.
Sadrazam Tevfik Pasa " Söz milletimin asıl temsilcilerine aittir. Bundan dolayı Anadolu Kuruluna söz verilmelidir " dedi.
Osmanlı Sadrazamı yeni devletin Anadolu'da kurulduğunu kabul ediyordu.
Sonuç: İtilaf Devletleri TBMM Hükümetini resmen tanımış oldu.
MOSKOVA ANTLAŞMASI 16 MART 1921
Doğu sınırımız güven altına alındı.
Sovyet Rusya Yeni Türk Devletini tanıdı.
Misak-ı Milliyi kabul etti.
Birinin tanımadığı antlaşmayı diğeri tanımayacaktı.
Not: ilk defa Misak-ı Milli büyük bir devlet tarafından kabul edilmiş oldu.
Rica ederim elimden geleni yapmaya çalışırım.Yine söylemek istediğim bir sayfa Atatürk ilke ve inkılaplarından ağırlıklı soru gelmesini bekliyorum.çünkü kpss sınavlarında da öyle.Arama motoruna zeynep çöl inkılap tarıhı dıye yazın videoları izleyin.İlkeleri çok güzel anlatmış.Hatta sadece ordan ılkelerı dınleyın de diyebilirim.
Arkadaşlar size vereceğim site isminde KPSS Soru - Cevap - Önemli Konular yer almaktadır . İsteyen Arkadaşlar bu kaynaklardan faydalanabilir.
DersKpss.com
DersKpss.com
mevce ewet sitede ders ders ayırıp, güzel gruplamalar yapmışlar. Sorular da mevcut, önemli konuları özet şeklinde sunmuşlar. Ayrıca kısa kodlamalar da var. Ben daha bütün derslerin tüm konularına çalışmadığım için , şu anda kendi Pc'me kaydediyorum. ÖMSS'ye 1 ay kala çözmeyi düşünüyorum. Şu anda 5 tane dersin konularına sırasıyla çalışmaya başladım. Planım ve Programım bu şekilde mevce
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun III sayılı cetvelinde sayılan ve 649 sayılı KHK ile özerkliğine son verilen Düzenleyici ve Denetleyici kuruluşlar şunlar:
1- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
2- Telekomünikasyon Kurumu
3- Sermaye Piyasası Kurulu
4- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
5- Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu
6- Kamu İhale Kurumu
7- Rekabet Kurumu
8- Şeker Kurumu
9- Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu
10- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
1- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
2- Telekomünikasyon Kurumu
3- Sermaye Piyasası Kurulu
4- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
5- Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu
6- Kamu İhale Kurumu
7- Rekabet Kurumu
8- Şeker Kurumu
9- Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu
10- Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu
Arkadaşlar vereceğim Link'te KPSS Eğitim Bilimleri , Genel Kültür ve Genel Yetenek Çözümlü Testleri Mevcuttur. ÖMSS'ye hazırlananlar için Genel Kültür ve Genel Yetenek Soru ve Çözümleri Güzel bir kaynak olduğu düşüncesindeyim. Öğretmen Adayı Olan KPSS çalışan arkadaşlar icinde güzel bir döküman.
Yediiklim Yayınları TG-1 TG-2 Deneme Sınavları ve Ayrıntılı Çözümleri
Yediiklim 2011 Türkiye Geneli Çözümlü Deneme Sınavları
Dökümanda 2 Türkiye Geneli Deneme Sınavı Bulunmaktadır.
Denemeler Eğitim Bilimleri- Genel Kültür- Genel Yetenek Testlerinden Oluşmaktadır.
Soruların Ayrıntılı Çözümleri Bulunmaktadır.
Hotfile.com: One click file hosting: Yediiklim TG-1-2 Egitim-GYGK Cozumlu.rar
Yediiklim Yayınları TG-1 TG-2 Deneme Sınavları ve Ayrıntılı Çözümleri
Yediiklim 2011 Türkiye Geneli Çözümlü Deneme Sınavları
Dökümanda 2 Türkiye Geneli Deneme Sınavı Bulunmaktadır.
Denemeler Eğitim Bilimleri- Genel Kültür- Genel Yetenek Testlerinden Oluşmaktadır.
Soruların Ayrıntılı Çözümleri Bulunmaktadır.
Hotfile.com: One click file hosting: Yediiklim TG-1-2 Egitim-GYGK Cozumlu.rar
Atatürk İlkeleri Ve Bu Doğrultuda Yapılan İnkilaplar
Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılâplar:
• TBMM’nin açılması (23 Nisan 1920)
• 1921 ve 1924 anayasalarının hazırlanması
• Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922)
• Cumhuriyetin ilan edilmesi (29 Ekim 1923)
• Siyasi partilerin kurulması
• Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi (1934)
• Ordunun siyasetten ayrılması (1924)
Milliyetçilik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılâplar:
• Milli bir Türk Devletinin kurulması
• TBMM’nin açılması (1920)
• Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması (1926)
• Türk Tarih Kurumunun kurulması (1931)
• Türk Dil Kurumunun kurulması (1932)
• Kapitülasyonların kaldırılması
• Bağımsız gümrük politikasının uygulanması
• Yabancılara ait iktisadi kuruluşların ulusallaştırması
• Türk Parasını Koruma Kanunu’nun çıkarılması
• Okullarda derslerin Türkçe okutulması
Halkçılık ilkesi doğrultusunda yapılan inkılâplar:
• TBMM’nin açılması (1920)
• Cumhuriyetin ilanı (1923)
• Soyadı Kanunun çıkarılması (1934)
• Kadınlara siyasi hakların verilmesi (1934)
• Millet mektepleri ve Halkevlerinin açılması
• Kılık Kıyafet Kanunu’nun kabulü (1925)
• Aşar vergisinin kaldırılması (1925)
• Toplumda ayrıcalık belirten unvanların kaldırılması (1934)
Devletçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılâplar:
• Bazı özel Türk kuruluşlarının devletleştirilmesi
• Milli Korunma Kanunu
• Yabancılara ait ekonomik kuruluşların devletleştirilmesi
• Kalkınma planlarının hazırlanması (I. ve II. beş yıllık sanayi planlan)
• Devlet Bankalarının kurulması (Sümerbank, Etibank)
Laiklik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılâplar
• Saltanat kaldırıldı (1 Kasım 1922).
• Halifelik kaldırıldı (3 Mart 1924).
• 3 Mart 1924′te Şer’iyye ve Evkaf Vekâleti kaldırıldı. Yerine Diyanet işleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ku-ruldu.
• Tevhid-i Tedrisat Kanunu (Öğretim Birliği Kanunu) çıkartıldı (3 Mart 1924).
• Tekke, zaviye ve türbeler kapatıldı (30 Kasım 1925).
• Medeni Kanun kabul edildi (17 Şubat 1926).
• Şapka inkılâbı yapıldı (1925).
• "Devletin dini İslam’dır." maddesi anayasadan çıkartıldı (10 Nisan 1928).
• Milletvekillerinin yemin şekli değiştirildi (10 Nisan 1928).
• Altı Atatürk ilkesi anayasaya girdi (5 Şubat 1937).
İnkılapçılık ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar
• Şapka Kanunu’nun çıkarılması
• Kılık-Kıyafette yapılan değişiklikler
• Latin Alfabesi’nin kabulü
• Latin Rakamları’nın kabulü
• Takvim,saat, ağırlık ve uzunluk ölçülerinin değiştirilmesi
• Hafta tatilinin Cuma gününden Pazar gününe alınması
Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılâplar:
• TBMM’nin açılması (23 Nisan 1920)
• 1921 ve 1924 anayasalarının hazırlanması
• Saltanatın kaldırılması (1 Kasım 1922)
• Cumhuriyetin ilan edilmesi (29 Ekim 1923)
• Siyasi partilerin kurulması
• Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi (1934)
• Ordunun siyasetten ayrılması (1924)
Milliyetçilik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılâplar:
• Milli bir Türk Devletinin kurulması
• TBMM’nin açılması (1920)
• Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması (1926)
• Türk Tarih Kurumunun kurulması (1931)
• Türk Dil Kurumunun kurulması (1932)
• Kapitülasyonların kaldırılması
• Bağımsız gümrük politikasının uygulanması
• Yabancılara ait iktisadi kuruluşların ulusallaştırması
• Türk Parasını Koruma Kanunu’nun çıkarılması
• Okullarda derslerin Türkçe okutulması
Halkçılık ilkesi doğrultusunda yapılan inkılâplar:
• TBMM’nin açılması (1920)
• Cumhuriyetin ilanı (1923)
• Soyadı Kanunun çıkarılması (1934)
• Kadınlara siyasi hakların verilmesi (1934)
• Millet mektepleri ve Halkevlerinin açılması
• Kılık Kıyafet Kanunu’nun kabulü (1925)
• Aşar vergisinin kaldırılması (1925)
• Toplumda ayrıcalık belirten unvanların kaldırılması (1934)
Devletçilik ilkesi doğrultusunda yapılan inkılâplar:
• Bazı özel Türk kuruluşlarının devletleştirilmesi
• Milli Korunma Kanunu
• Yabancılara ait ekonomik kuruluşların devletleştirilmesi
• Kalkınma planlarının hazırlanması (I. ve II. beş yıllık sanayi planlan)
• Devlet Bankalarının kurulması (Sümerbank, Etibank)
Laiklik İlkesi Doğrultusunda Yapılan İnkılâplar
• Saltanat kaldırıldı (1 Kasım 1922).
• Halifelik kaldırıldı (3 Mart 1924).
• 3 Mart 1924′te Şer’iyye ve Evkaf Vekâleti kaldırıldı. Yerine Diyanet işleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ku-ruldu.
• Tevhid-i Tedrisat Kanunu (Öğretim Birliği Kanunu) çıkartıldı (3 Mart 1924).
• Tekke, zaviye ve türbeler kapatıldı (30 Kasım 1925).
• Medeni Kanun kabul edildi (17 Şubat 1926).
• Şapka inkılâbı yapıldı (1925).
• "Devletin dini İslam’dır." maddesi anayasadan çıkartıldı (10 Nisan 1928).
• Milletvekillerinin yemin şekli değiştirildi (10 Nisan 1928).
• Altı Atatürk ilkesi anayasaya girdi (5 Şubat 1937).
İnkılapçılık ilkesi doğrultusunda yapılan inkılaplar
• Şapka Kanunu’nun çıkarılması
• Kılık-Kıyafette yapılan değişiklikler
• Latin Alfabesi’nin kabulü
• Latin Rakamları’nın kabulü
• Takvim,saat, ağırlık ve uzunluk ölçülerinin değiştirilmesi
• Hafta tatilinin Cuma gününden Pazar gününe alınması
12 Eylül 1980 İhtilali Sonrası Yapılan 1982 Anayasının 2010 Yılında Değişen Maddeleri
a-) Geçici 15. madde yürürlükten kaldırıldı, 12 Eylül’e yargı yolu açıldı.
b-) Siyasi yasaklar 5 yıldan 3 yıla indirildi.
c-) YAŞ kararları yargı denetimine açıldı.
d-) Kamu denetçiliği kavramı oluşturuldu.
e-) Askere sivil yargı yolu açıldı.
f-) Yurt dışına çıkma hürriyeti ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlandırıldı.
g-) Memur ve kamu görevlisine toplu sözleşme hakkı tanındı.
h-) Disiplin kararları yargı denetimi dışında olmayacak.
ı-) Siyasi partilerin mali denetimini Sayıştay yapacak.
i-) Partiler hakkında kapatma davası açılmasına TBMM’de oluşturulacak bir komisyon karar verecek.
j-) Anayasa Mahkemesi 19 üyeden oluşacak.
k-) Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, 21 asıl, 10 yedek üyeden oluşacak
a-) Geçici 15. madde yürürlükten kaldırıldı, 12 Eylül’e yargı yolu açıldı.
b-) Siyasi yasaklar 5 yıldan 3 yıla indirildi.
c-) YAŞ kararları yargı denetimine açıldı.
d-) Kamu denetçiliği kavramı oluşturuldu.
e-) Askere sivil yargı yolu açıldı.
f-) Yurt dışına çıkma hürriyeti ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlandırıldı.
g-) Memur ve kamu görevlisine toplu sözleşme hakkı tanındı.
h-) Disiplin kararları yargı denetimi dışında olmayacak.
ı-) Siyasi partilerin mali denetimini Sayıştay yapacak.
i-) Partiler hakkında kapatma davası açılmasına TBMM’de oluşturulacak bir komisyon karar verecek.
j-) Anayasa Mahkemesi 19 üyeden oluşacak.
k-) Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, 21 asıl, 10 yedek üyeden oluşacak
GÜNCEL BİLGİLER
Türk Lirasındaki İsimler:
Türk Lirasının Ön Yüzlerinde Atatürk Resimleri bulunurken arka yüzlerinde şu isimlerin resimleri bulunur.
5 TL Ordinaryus Prof. Dr. Aydın Sayılı
10 TL Prof. Dr. Cahit Arf
20 TL Mimar Kemalettin
50 TL Fatma Aliye
100 TL Itri (Buhurizade Mustafa Efendi)
200 TL Yunus Emre
Türk Lirasındaki İsimler:
Türk Lirasının Ön Yüzlerinde Atatürk Resimleri bulunurken arka yüzlerinde şu isimlerin resimleri bulunur.
5 TL Ordinaryus Prof. Dr. Aydın Sayılı
10 TL Prof. Dr. Cahit Arf
20 TL Mimar Kemalettin
50 TL Fatma Aliye
100 TL Itri (Buhurizade Mustafa Efendi)
200 TL Yunus Emre
)Ewet bakan Fatma ŞAHİN son iki açıklamadır, Mart 2012 demektedir. Sınav Tarihi ve ÖMSS Kursu hakkındaki yorumlarımı okumak isteyen arkadaşlar, aşağıdaki Link'i okuyabilirler : http://engelliler.gen.tr/f58/omss-o...sunda-sikca-sorulan-sorular-10631/index2.html
